Cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện Mỹ diễn ra sau khi Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa đại diện bang Florida ông Matt Gaetz đệ trình kiến nghị bãi nhiệm ông McCarthy khỏi chức chủ tịch Hạ viện.
Lần đầu tiên trong lịch sử 234 năm của mình, vào hôm 3/10, Hạ viện Mỹ đã ủng hộ nghị quyết "bãi nhiệm Chủ tịch Hạ viện" với tỉ lệ bỏ phiếu là 216 thuận/210 chống, trong đó 8 hạ nghị sĩ đảng Cộng hoà cùng tất cả hạ nghị sĩ đảng Dân chủ bỏ phiếu bãi nhiệm ông McCarthy.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một chủ tịch Hạ viện của Mỹ bị phế truất. Cuộc bỏ phiếu được tiến hành theo đề nghị của một nhóm nhỏ nghị sĩ Cộng hòa cực hữu, dẫn đầu là nghị sĩ Matt Gaetz.
Đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện với đa số sít sao 221 - 212 và chỉ cần có 5 người “nổi loạn” là có thể đe dọa quyền lực của ông McCarthy trong trường hợp tất cả các thành viên Dân chủ tại Hạ viện cùng bỏ phiếu phế truất và điều này đã xảy ra khi tại cuộc bỏ phiếu trên, 8 thành viên Cộng hòa cùng với 208 thành viên Dân chủ đã bỏ phiếu để loại bỏ ông McCarthy khỏi chức vụ.
CNN cho biết thêm các thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện được thông báo sẽ họp vào sáng 4/10.
Tại cuộc bỏ phiếu hôm qua, hạ nghị sĩ Cộng hòa Bob Good nói: "Chúng tôi cần một chủ tịch Hạ viện có khả năng đấu tranh, chứ không phải chỉ trên danh nghĩa".
Trong khi đó, những người ủng hộ ông McCarthy cho rằng ông đã thành công trong việc hạn chế chi tiêu chính phủ, thúc đẩy những ưu tiên khác ngay cả khi đảng Dân chủ kiểm soát Nhà Trắng và Thượng viện. Họ cảnh báo, những thành tựu của họ sẽ bị đe dọa khi lãnh đạo Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát bị phế truất.
Hiện ông McCarthy không đưa ra bình luận sau cuộc bỏ phiếu trên. Hạ viện sẽ bầu chủ tịch mới, nhưng hiện vẫn chưa rõ thời gian bầu cụ thể và ứng cử viên nào có thể giành đủ sự ủng hộ của Hạ viện để kế nhiệm ông McCarthy. Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Patrick McHenry - đồng minh của ông McCarthy giữ chức quyền Chủ tịch Hạ viện Mỹ.
Theo CNN, một số thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện cho biết họ choáng váng và không biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo khi ông McCarthy bị phế truất khỏi vị trí Chủ tịch Hạ viện.
Được biết, ông McCarthy khiến các nghị sĩ Cộng hòa theo đường lối cực hữu tại Hạ viện tức giận khi ủng hộ dự luật cấp ngân sách tạm thời cho chính phủ đến ngày 17/11, tránh nguy cơ chính phủ của Tổng thống Joe Biden phải đóng cửa sau ngày 30/9.
Nhóm nghị sĩ này bất bình bởi dự luật thông qua không bao gồm điều khoản nào về cắt giảm chi tiêu hay an ninh biên giới. Họ cũng cho rằng, ông McCarthy lừa dối họ khi bí mật thỏa thuận với đảng Dân chủ về việc không đưa điều khoản liên quan đến viện trợ cho Ukraine vào trong dự luật, thay vào đó sẽ có dự luật riêng.
Với kết quả nêu trên, ông McCarthy đã trở thành vị Chủ tịch có thời gian nắm giữ chức vụ ngắn thứ 2 trong lịch sử Mỹ với 269 ngày trước khi bị phế truất bởi đa số phiếu vào ngày 3/10. Ông McCarthy bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch Hạ viện vào ngày 7/1/2023.
Kỷ lục tại nhiệm ngắn nhất được nắm giữ bởi Nghị sĩ Michael C. Kerr của bang Indiana, người giữ chức vụ Chủ tịch Hạ viện trong 257 ngày. Ông Kerr qua đời tại văn phòng vào ngày 19/8/1876.
Về lý thuyết, các nghị sĩ Mỹ vẫn có thể bỏ phiếu bầu lại ông McCarthy. Ông McCarthy chưa bình luận dù trước đó ông tin chắc sẽ vượt qua cuộc bỏ phiếu.
Quốc hội Mỹ cuối tuần trước thông qua dự luật ngân sách tạm thời, cho phép chính phủ Mỹ tiếp tục hoạt động thêm 45 ngày nữa sau ngày 30/9. Dự luật này không bao gồm gói viện trợ quân sự dành cho Ukraine.
Dự luật ngăn nguy cơ chính phủ Mỹ đóng cửa vào phút chót, song lại khiến Hạ viện rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Như Quỳnh (T/h)
