(ĐSPL) - Ngô? nhà gỗ của chị đã mục nát và nền đất thì lổm nhổm, chỗ lồ? chỗ lõm, mỗ? kh? trờ? mưa nước lạ? ùn ứ ở những chỗ trũng. Cứ mỗ? kh? trờ? mưa g?ông, sấm chớp, ha? chị chỉ b?ết ôm đứa trẻ co ro ngồ? lạ? một góc mà lòng chỉ lo nhà bị tốc má?, đổ sập.
Cuộc ch?a ly đẫm nước mắt
Xã La Pán Tẩn có khoảng 200 hộ dân vớ? gần 800 nhân khẩu. Dù các cấp chính quyền đã tích cực tuyên truyền nhưng không ít vợ chồng vẫn s?nh rất nh?ều con. Song có lẽ, không kh? nào những ngườ? Mông ấy lạ? nghĩ đến chuyện sẽ có ngày mình nhờ ngườ? khác nuô? con. Trong g?a đình ngườ? Mông, ngườ? đàn ông có va? trò rất quan trọng. Đó là chỗ dựa t?nh thần và cũng là trụ cột về k?nh tế. Phụ nữ thường chỉ tham g?a công v?ệc mỗ? kh? mùa màng, còn phần lớn thờ? g?an họ ở nhà thêu thùa và nuô? dạy con cá?. Sau kh? ta? nạn không may ập đến, ngườ? chồng xấu số qua đờ?, không ít g?a đình buộc phả? làm đơn x?n xã gử? con đ? làng trẻ S.O.S V?ệt Trì (Phú Thọ). Nhà ít thì một đứa, nhà nh?ều thì ha?, thậm chí cả ba đứa con. Ông G?àng Chứ Ly, Bí thư xã La Pán Tẩn cho hay, kh? trò chuyện vớ? các g?a đình về v?ệc đưa con đ? làng trẻ S.O.S, ông rất khó xử. Cho con đ? là để những đứa trẻ bớt khổ nhưng cũng là ch?a lìa tình cảm mẹ con th?êng l?êng cao quý. Nhưng thà có thể nhẫn tâm còn hơn để lũ trẻ ở nhà rồ? đó? rét, bệnh tật không a? đỡ đần.
Trong cuộc trò chuyện vớ? chúng tô?, ông Ly vẫn nhớ như ?n buổ? các g?a đình t?ễn b?ệt con thơ đ? làng trẻ S.O.S. Hình ảnh ngườ? mẹ thất thần nhìn con và gương mặt nhạt nhoà nước mắt của những đứa trẻ kh?ến ông cứ ám ảnh mã?. "Trong một thờ? g?an ngắn, họ phả? chịu những nỗ? đau quá lớn: Mất chồng, xa con. Đau xót hơn, có những đứa trẻ còn quá nhỏ, chưa ý thức được chuyến đ? của mình mà cứ nghĩ rằng mình được ngồ? ô tô lên tỉnh chơ?, và? hôm sau lạ? được về vớ? mẹ. Cũng có g?a đình, dù trước đó đã đồng ý cho con đ? S.O.S nhưng đưa con lên xã, xót xa quá lạ? nhất quyết đưa con về. Tuy nh?ên, về đến nhà, ngồ? khóc lóc suy nghĩ, họ lạ? đưa con quay ra cho kịp chuyến xe vì chẳng cam lòng nhìn con ở nhà sống trong đó? khổ. Đúng là cực chẳng đã mà phả? làm như vậy. Cả xã có tớ? 8 cháu "được" g?a đình đưa đ? làng trẻ S.O.S", ông Ly tâm sự.
Mong muốn được đến thăm một và? g?a đình trong số đó, chúng tô? theo chân anh Hảng A Trừ, cán bộ xã La Pán Tẩn. Anh dẫn chúng tô? đến nhà của chị Thào Thị Sàu và G?àng Thị Dê ở bản Trống Páo Sang. Họ là vợ của anh em Lý A Lềnh và Lý A X?nh - ha? ngườ? không tìm thấy xác trong ta? nạn sạt lở nú?. Ngô? nhà nằm cách trung tâm xã chừng 2km nhưng dường như lâu lắm mớ? có khách đến chơ? nên chị Sàu vu? mừng ra đón. Kh? b?ết chúng tô? đến để hỏ? thăm về hoàn cảnh g?a đình sau sự ra đ? của chồng, nét mặt chị Sàu có phần chùng xuống.
Đứt ruột ch?a lìa 3 con thơ
Chị Sàu và anh Lý A Lềnh lấy nhau và s?nh được bốn ngườ? con. Cháu lớn nhất 10 tuổ?, ha? cháu s?nh đô? 8 tuổ? và một bé tra? đang lẫm chẫm tập đ?. Ngày A Lềnh còn sống, ba đứa lớn vẫn rủ nhau đ? học ngoà? xã, tố? về lạ? ríu rít bên cha mẹ. A Lềnh thường đ? mót quặng, đ? há? thảo quả nên k?nh tế g?a đình cũng có đồng ra đồng vào. Rồ? ngày chồng mất, chị Sàu sợ lắm. Sau mấy ngày trờ? ăn ngủ trên rừng để chờ tìm xác chồng, chị về nhà ngây dạ? ngồ? nhìn bốn đứa con. Đứa con nhỏ còn đang phả? bế ẵm, chị đành lòng phả? v?ết đơn nhờ xã gử? ba đứa lớn đ? làng trẻ S.O.S. Dù rất yêu thương con, không muốn xa con nhưng vẫn phả? nuốt nước mắt đưa ra quyết định đau lòng. Để con ở nhà, đồng nghĩa vớ? v?ệc chúng sẽ phả? chịu đó?, chịu rét, ốm đau bệnh tật không thuốc thang, thậm chí có thể không g?ữ được tính mạng.
Dường như cũng ít nh?ều h?ểu được chút t?ếng K?nh, nên chị Sàu bắt đầu bộc bạch nỗ? n?ềm trong nước mắt. Nhìn những g?ọt nước mắt lăn dà? trên khuôn mặt nhem nhuốc bụ? đất và màu của chỉ thêu, trong tô? dậy lên một n?ềm cảm thương khó tả. Chị Sàu kể cho chúng tô? nghe cuộc gặp gỡ ngắn ngủ? duy nhất kể từ kh? con xa nhà gần chục tháng nay. Lần ấy, còn dư lạ? chút t?ền được hỗ trợ sau kh? chồng bị ta? nạn, vì quá nhớ con, chị khăn gó? lên đường sang V?ệt Trì thăm con. Cuộc gặp gỡ chỉ có nước mắt và nước mắt. Bốn mẹ con không nó? được gì nh?ều mà chỉ ôm nhau khóc. Trong mô? trường ấy, họ không t?ện nó? t?ếng Mông nên chỉ hỏ? qua được tình hình sức khoẻ và chuyện ăn uống. Thấy các con béo lên, trắng ra, nhưng gương mặt đứa nào cũng rầu rầu. Chị Sàu lo sợ sau kh? con đ? học ở dướ? xuô?, sẽ quên mất t?ếng Mông. Lúc ấy, mẹ con còn cơ hộ? gặp nhau thì chẳng b?ết sẽ g?ao t?ếp bằng cách nào.
Cuộc sống của chị Sàu dường như bị đảo lộn hoàn toàn từ ngày chồng mất. Phả? xa con, k?nh tế g?a đình đè nặng lên va? chị. Cùng chung cảnh ngộ, ngườ? em dâu G?àng Thị Dê có chồng là Lý A X?nh cũng dọn về ở chung một nhà vớ? chị Sàu. Dù mớ? chỉ s?nh được một đứa con 9 tuổ?, nhưng vì là vợ chồng trẻ, trong tay chẳng có tà? sản gì đáng g?á, ruộng đất thì ít nên chị Dê cũng phả? gử? con đ? làng trẻ. Kh? còn ngườ? chồng bên cạnh, chị Sàu, chị Dê còn b?ết đến những chuyến đ? xuống huyện, bữa cơm g?a đình cũng thường có thêm m?ếng thịt, con cá. Nhưng g?ờ đây, thu nhập g?a đình chỉ b?ết trông chờ vào ít thảo quả, mấy mảnh ruộng bậc thang và và? rẫy ngô, bữa ăn quanh năm suốt tháng chỉ có rau su su, rau bí. T?ền bán gà, bán lợn và thảo quả, họ dành để mua phân bón và mua g?ống cho vụ sau. V?ệc nặng nhọc như cày bừa cũng phả? hết lờ? nhờ vả, đổ? công cho những g?a đình khác.
Cuộc đờ? sầu thảm
Ngô? nhà gỗ của chị đã mục nát và nền đất thì lổm nhổm, chỗ lồ? chỗ lõm, mỗ? kh? trờ? mưa nước lạ? ùn ứ ở những chỗ trũng. Cứ mỗ? kh? trờ? mưa g?ông, sấm chớp, ha? chị chỉ b?ết ôm đứa trẻ co ro ngồ? lạ? một góc mà lòng chỉ lo nhà bị tốc má?, đổ sập. Vớ? k?nh tế h?ện tạ? của g?a đình, chị Sàu không b?ết kh? nào mớ? có thể sửa sang lạ? ngô? nhà cho k?ên cố. Cá? Tết vừa qua là cá? tết sầu thảm nhất trong cuộc đờ? của ha? ngườ? phụ nữ. Dù là tết nhưng ngô? nhà buồn tẻ, hoang lạnh hơn những ngày thường vì th?ếu chồng, th?ếu con. Đ? thăm con, chị Sàu b?ết sẽ t?êu tốn rất nh?ều t?ền, cả và? tr?ệu bạc, chẳng b?ết sẽ lấy đâu ra ch? phí cho sản xuất vụ tớ? nhưng chị Sàu vẫn quyết rằng gần tết này, sẽ v?ết đơn lên xã, x?n cho các con về ở nhà một tháng.
Ch?a tay ngườ? đàn bà bất hạnh, chúng tô? cứ ám ảnh mã? về cá? dáng đứng x?êu x?êu bên ngô? nhà gỗ ọp ẹp. Rồ? mùa đông tớ? đây, ha? ngườ? đàn bà goá bụa ấy sẽ ra sao. Có lẽ từ lúc s?nh ra, chưa kh? nào chị nghĩ, mình lạ? phả? đơn lẻ bước chân trên đường đờ? và đố? mặt vớ? nh?ều n?ềm đau đến vậy.
Sợ con không quay về
Kh? chúng tô? thắc mắc gử? con đ? làng trẻ SOS, con được chăm sóc, đứa trẻ vẫn có thể trở về vớ? g?a đình, tạ? sao ngườ? phụ nữ ấy lạ? tỏ ra tuyệt vọng, thậm chí luôn chắc chắn mình không còn cơ hộ? làm mẹ của chúng, ngườ? cán bộ đ? cùng g?ả? thích: Nh?ều trường hợp, trẻ em sau kh? được gử? đ? sẽ không muốn quay về. Bở? về bản, đ?ều k?ện s?nh sống khổ hơn, lạ? không có t?ền đ? học, không có công ăn v?ệc làm. Các em được t?ếp cận vớ? mô? trường mớ? sẽ muốn gắn bó vớ? cuộc sống ấy chứ không muốn quay về vớ? g?a đình. Nh?ều nhà cho con đ? rồ? nhưng vì nghèo quá, chẳng thường xuyên đến thăm được, gọ? đ?ện sang thì không dễ để gặp được con nên nh?ều đứa trẻ quên rất nhanh. Mô? trường sống mớ?, được ăn no mặc ấm, được học hành, chúng quên ngôn ngữ, quên quê hương rồ? quên cả g?a đình.
Phạm Hạnh - Dương Thu
