(ĐSPL) - Bị g?am cầm gần 5 năm tạ? các trạ? g?am - nhà tù Côn Đảo, ngườ? ch?ến sĩ cách mạng trở về vớ? "kỷ n?ệm" là nh?ều vết thương từ đòn tra tấn cực hình của địch. Thấy mình vẫn may mắn hơn nh?ều đồng độ? vì còn được sống, ông không thể nào quên những ngày tháng bị tra tấn dãn man nơ? “chuồng cọp”…
Ngườ? lính “Cộng sản ba không”
Ch?ến tranh đã lù? xa, vớ? ông Phùng Quốc Tr?ệu (xã Phú Phương, huyện Ba Vì, Hà Nộ?) - cựu tù Côn Đảo, mỗ? ch? t?ết nhỏ của ký ức ngày nào vẫn như mớ? xảy ra ngày hôm qua, th?êng l?êng và nguyên vẹn. Ông nhớ lạ?: “Tô? vẫn nhớ như ?n những ngày tháng khổ nhục bị đầy ả?, tra tấn dã man ở nhà tù Côn Đảo. Những năm tháng đã ăn hằn trong trí và nằm lòng tô?. G?ờ lục lạ? quá khứ, tô? nhớ những đồng độ? của mình đã không có cơ may sống sót trở về đoàn tụ vớ? g?a đình…”.
Trò chuyện vớ? PV báo ĐS&PL, ông Tr?ệu cho b?ết, tháng 5/1965 ông bắt đầu nhập ngũ ở Tam Đảo (Vĩnh Phúc). Theo t?ếng gọ? của mặt trận m?ền Nam, tháng 1/1967, ông cùng vớ? hàng tr?ệu thanh n?ên lên đường vào Nam ch?ến đấu. Sau 3 tháng hành quân và huấn luyện, tháng 8/1968, ông đảm nhận nh?ệm vụ t?ểu độ? trưởng làm nh?ệm vụ g?ữ thông t?n l?ên lạc cho các đơn vị tham g?a ch?ến đấu tạ? đơn vị 208A (bộ phận tên lửa DKB), làng 2, công trường 9, m?ền Đông Nam Bộ.
Ông Tr?ệu đang lục dở lạ? Kỷ n?ệm chương ch?ến sỹ cách mạng bị địch bắt, tù ở Côn Đảo
Kh? ấy, sân bay Đồng Dù và Tân Sơn Nhất là mặt trận mà ông Tr?ệu cùng các đồng độ? phả? đảm bảo thông suốt thông t?n l?ên lạc. Kh? đang ch?ến đấu tạ? sân bay Tân Sơn Nhất chuẩn bị cho trận đánh tết Mậu Thân 1968, bất ngờ, đơn vị ông bị trúng pháo, sập hầm. Ông và một số đồng độ? may mắn sống sót nhưng lạ? rơ? vào tay của quân ngụy. Chúng bắt ông cùng những ngườ? lính khác về g?am g?ữ ở phòng Nhì, Sà? Gòn. Ở đây, lính ngụy sử dụng nh?ều hình thức tra tấn dã man hòng bắt ông kha? nhận những t?n tức về hành trình d? chuyển của quân ta từ Tây N?nh xuống Sà? Gòn. Trong những đòn tra tấn dã man mà ông đã từng nếm trả?, ông Tr?ệu không thể nào quên “đòn” tra tấn h?ểm ác bằng v?ệc dùng đ?ện gí vào vào ta?, thậm chí chúng còn cho ông vào thùng ph?, đổ đầy nước lấy gậy đập mạnh phía ngoà? thùng ph? kh?ến cho ông bị sức ép, đau t?m và hộc máu. Sau chuỗ? ngày tra tấn, chúng không kha? thác được thông t?n gì và quy ông là “cộng sản 3 không” (không b?ết, không thấy, không nó?-PV) và t?ếp tục g?am g?ữ, tra tấn.
Sống trong “địa ngục trần g?an”
Ngày 17/8, ông Tr?ệu bị dẫn g?ả? từ phòng Nhì, Sà? Gòn ra g?am g?ữ tạ? trạ? g?am B?ên Hòa. Thờ? g?an ngắn ngủ? ở đây, ông Tr?ệu được “tạm tha” không bị tra tấn. Ngày 30/8, ông Tr?ệu bị đày ra Côn Đảo. Vớ? ông, đó là những ngày tháng sống ở “địa ngục trần g?an”. Hằng ngày, ông và những ngườ? đồng độ? bị quân địch tra tấn bằng hình phạt nhốt vào chuồng cọp. Nó? đến đây, g?ọng ông Tr?ệu lạc đ?. Những hình ảnh về khu chuồng cọp bao quanh bằng dây thép ga?, căn phòng chật chộ? lạ? ùa về trong ký ức của ông. Bất cứ a? bị nhốt vào chuồng cọp đều phả? chịu cảnh đứng không đứng được, ngồ? không ngồ? được.
“Gần một tháng phả? sống trong chuồng cọp kẽm ga?, toàn bộ mảng da ở lưng của tô? bị phồng rộp, các bệnh về da thì tô? đã từng mắc phả? và cũng chẳng còn nhớ nổ? là mình đã bị những bệnh gì nữa. Mỗ? ngày, chúng tô? đều ăn, ngủ, đ? lạ? trong ch?ếc chuồng cọp đó dướ? sự g?ám sát 24/24 của những tên ca? ngục. Chỉ lúc được dẫn đ? nhà xí là lúc chúng tô? cảm thấy thoả? má? nhất, là được đứng thẳng”, ông Tr?ệu nhớ lạ?.
Trong tâm trí ông Tr?ệu, ngày 30/8/1968 vẫn còn hằn sâu. Đó là ngày ông bị quân Ngụy dẫn g?ả? ra nhà tù Côn Đảo (Phú Quốc). Ông bảo lúc bị dẫn g?ả? đ? cũng chỉ nghĩ chúng chuyển nhà lao, ít a? nghĩ rằng đó là thờ? đ?ểm bắt đầu cho gần 5 năm b?ệt tích ở nhà lao được co? là “địa ngục trần g?an”, có đ? mà không có ngày trở về. Tạ? nhà tù Côn Đảo, ông Tr?ệu đã nếm trả? đủ ngón đòn tra tấn dã man chỉ có trong thờ? trung cổ. Chúng đánh đập, nhốt vào chuồng cọp, rả? vô? sống, cho phơ? nắng sương nh?ều tuần l?ền nhằm mục đích bắt những ngườ? tham g?a cách mạng ký đơn x?n tự ly kha?.
Ông Tr?ệu nhớ lạ?, vào năm 1968, chúng đưa ra nh?ều ch?êu bà? để ch?êu hồ? các ch?ến sĩ cách mạng, nhất là những ch?ến sĩ đang bị bắt g?am tạ? nhà tù Côn Đảo. Chúng đưa ra cam kết x?n ly kha?, từ bỏ đấu tranh cách mạng để hưởng được những chính sách đã? ngộ do chúng đưa ra, đồng thờ? có thể sớm trở về đoàn tụ cùng g?a đình. B?ết được y đồ thâm độc của chế độ ngụy quyền nên các tù nhân ở Côn Đảo đã dấy lên phong trào chống ly kha? ngay tạ? nhà tù.
Lúc bị g?am ở nhà tù Côn Đảo, ông và các bạn tù cùng phòng đã bàn kế hoạch đào hầm qua hàng rào để có cơ may sống sót. Cả phòng tù gần 100 con ngườ?, chờ đợ? những đêm mưa rào, ông cùng bạn tù mang nắp của những ch?ếc nắp cà mèng (nắp cặp lồng-PV) ra cặm cụ? đào đất. Sau đó tung ra ngoà? trờ? mưa, những nắm đất cát dễ dàng bị nước mưa cuốn trô?. Nhờ đó, mà hành động của chúng tô? không bị lính ngụy và những tên ca? ngục phát h?ện.
Tù nhân nam bị nhốt nơ? chuồng cọp- ảnh tư l?ệu
7 ngày chứng k?ến bạn tù bị phơ? xác
Kh? kế hoạch đào hầm vượt ngục vẫn đang dang dở thì có một tù nhân vượt ngục bị bọn lính ngụy bắt được. Ca? ngục làm r?ết, nhất cử nhất động của những cựu tù kh? ấy đều không lọt qua tầm ngắm của chúng. Nó? đến đây, g?ọng ông Tr?ệu bỗng nghẹn lạ?, ông mường tượng ra cảnh ngườ? bạn tù bị bắn chết kh? đang tìm cách thoát khỏ? hàng rào thép. “Hòng dập tắt ý chí đấu tranh của các tù nhân bị g?am g?ữ, những tên ca? ngục mang xác của tù nhân đó phơ? g?ữa sân nhà tù đúng một tuần để làm gương răn các tù nhân khác. Hàng ngày, chúng lùa chúng tô? ra nhìn cá? xác nằm trơ trơ g?ữa cá? o? nóng và những trận mưa rào của mảnh đất Côn Đảo này”, ông Tr?ệu mắt hoe đỏ.
Để dập tắt phong trào cách mạng, phong trào đấu tranh của các tù nhân bị g?am g?ữ tạ? hệ thống nhà tù Côn Đảo, kẻ địch đã dùng nh?ều thủ đoạn, từ dụ dỗ đến dùng cực hình nhằm cho lực lượng theo cách mạng nhụt chí từ bỏ sự ngh?ệp đấu tranh vì lý tưởng cách mạng, thống nhất đất nước.
Thế nhưng, dẫu chứng k?ến cảnh bạn tù bị bắn chết, phơ? xác và chịu đựng nỗ? đau đớn của đòn ro?, các hình phạt tàn bạo trong trạ? g?am, t?n tức về những cuộc vượt ngục thành công của các đồng độ? kh?ến ông Tr?ệu và hàng nghìn ngườ? lính khác phấn chấn, hy vọng vào những cuộc vượt ngục thành công t?ếp theo.
Theo lờ? kể của ông Tr?ệu, một trong những cơ hộ? tốt nhất vớ? những a? “nuô?” ý định trốn khỏ? nhà tù Côn Đảo là v?ệc đ? đổ những thùng ph? phân thả?. Ở mỗ? nhà xí của nhà tù Côn Đảo đều có những thùng ph? đựng chất thả?. Mỗ? lần đ? đổ, chúng cần phả? có ha? ngườ? kh?êng một thùng. Ông Tr?ệu kể rằng: “Một lần, có 10 ngườ? kh?êng 5 thùng ph? ra ngoà? đổ, trong lúc nghỉ g?ả? lao, một ngườ? tù đã g?ả vờ x?n chút lửa của những tên ca?. Nhanh như chớp, các tù nhân cướp súng và trốn vào rừng. Những t?n tức trốn thoát của bạn tù kh?ến tô? và các bạn tù khác trong lòng luôn nuô? một khát khao cháy bỏng là sẽ thoát ra khỏ? trốn “địa ngục” này quay trở về hàng ngũ ch?ến đấu cùng các đồng độ?, đồng chí”.
Sau kh? ra Bắc, ông được chuyển đ? đ?ều trị các vết thương. Trở về quê hương vớ? thương tật 1/3 cơ thể, ông đ? học lớp ngh?ệp vụ về đ?ện và công tác tạ? đà? phát thanh 273 (đà? phát thanh Đông Dương- tạ? thôn Lễ Khê, xã Xuân Sơn, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Sơn Bình (cũ)-PV). Đến năm 1983, do các vết thương từ ch?ến tranh kh?ến sức khỏe ông g?ảm sút, ông về nghỉ hưu sớm.
Câu chuyện mà ông Tr?ệu kể cho chúng tô? nghe đan xen nh?ều cảm xúc, ông nhắc nh?ều đến cô con gá? út đang sống trong xóm chạy thận (ở phố Lê Thanh Nghị, Hà Nộ?). Vớ? ông Tr?ệu, những năm thắng cuố? đờ?, ông lạ? đang t?ếp tục “ch?ến đấu” để g?ành lạ? sự sống cho con. Dẫu ông b?ết rằng, hy vọng rất mong manh…
Ký ức ở bến sông Thạch Hãn Sau kh? h?ệp định Par? được ký kết vào 27/1/1973, những số tù nhân như ông Tr?ệu ở Côn Đảo được trao trả. Trong tâm trí ông Tr?ệu, ký ức về thờ? khắc lịch sử ở bến sông Thạch Hãn (Quảng Trị) vào tháng 2/1973 như mớ? xảy ra ngày hôm qua. “Tô? còn nhớ, kh? những ch?ếc thuyền chở chúng tô? chưa đến bến ở bờ phía Bắc của sông Thạch Hãn, tất cả anh em đã nhảy xuống nước, chạy ùa vào bờ. Chúng tô? cở? áo, vu? mừng khôn s?ết. Nó cảm g?ác như một lần nữa được s?nh ra. Chúng tô? ôm hôn, khóc trên va? nhau như những ngườ? thân trong g?a đình đã lâu không gặp lạ?”, ông Tr?ệu ch?a sẻ. |
Hương Lan - Đỗ Thơm