Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sỏi ống mật chủ có nhiều ưu điểm, không ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, độ chính xác cao đến 95%
| Siêu âm giúp phát hiện sỏi ống mật chủ |
Sỏi ống mật chủ là gì?
Sỏi ống mật chủ là sự xuất hiện của ít nhất một viên sỏi mật trong đường mật chính ngoài gan. Sỏi có thể là từ sắc tố mật hoặc các muối canxi và cholesterol. Người có tiền sử sỏi mật, bệnh túi mật sẽ có tỷ lệ cao bị sỏi ống mật chủ. Một số yếu tố khác sau đây làm tăng nguy cơ phát triển sỏi ống mật chủ như: béo phì, chế độ ăn uống nhiều chất béo, ít chất xơ, cao calo, ăn chay kéo dài; phụ nữ mang thai; giảm cân nhanh chóng nhưng thiếu hoạt động thể chất; nếu người thân trong gia đình bị sỏi ống mật chủ, bạn sẽ có nguy cơ bị.
Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, sỏi ống mật chủ nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:
Tắc nghẽn đường dẫn mật: Sỏi mật có thể làm tắc nghẽn các đường dẫn mật, gây vàng da và nhiễm trùng đường mật.
Thấm mật phúc mạc: Do mật ứ đọng ở trên chỗ tắc của ống mật chủ thấm qua thành ống mật.
Viêm phúc mạc mật: Nguyên nhân là do vỡ túi mật hoặc thủng ống mật chủ, dịch mật và vi khuẩn vào ổ bụng gây nên viêm phúc mạc.
Viêm mủ đường mật và áp xe gan đường mật: Do ứ đọng mật và nhiễm trùng gây nên viêm mủ đường mật. Sau đó hình thành nhiều ổ áp xe nhỏ rải rác quanh gan.
Chảy máu đường mật: Chảy máu đường mật trong trường hợp sỏi và áp xe gây loét thành ống mật, làm ống mật thông với mạch máu trong gan.
Sốc nhiễm khuẩn đường mật: bệnh nhân sốt cao, có hội chứng tắc mật, huyết áp tụt, cấy máu có vi khuẩn.
Tắc nghẽn ống tụy – viêm tụy: Là ống dẫn từ tuyến tụy đến ống mật chủ giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Sỏi mật có thể gây tắc nghẽn ống tụy dẫn đến viêm tụy cấp cần phải nhanh chóng điều trị tránh biến chứng nguy hiểm.
Viêm túi mật: Sỏi mật mắc ở cổ túi mật có thể gây viêm túi mật và có thể cần phải phẫu thuật cắt túi mật khi túi mật viêm tái đi tái lại nhiều lần, mất chức năng.
Ung thư túi mật: Người bệnh bị sỏi mật có nguy cơ cao bị ung thư túi mật nhưng tỷ lệ mắc ung thư rất nhỏ.
Triệu chứng sỏi ống mật chủ
Sỏi ống mật chủ gây ra những biến chứng nguy hiểm như trên, do vậy việc nhận biết dấu hiệu, triệu chứng của bệnh là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Bác sĩ cho biết các triệu chứng sỏi ống mật chủ bao gồm:
Đau vùng hạ sườn phải: Người bệnh sẽ đau dữ dội, đau lan lên vai phải hoặc ra sau lưng, đau càng tăng hơn sau ăn và cơn đau kéo dài.
Sốt: Triệu chứng sốt thường xảy ra đồng thời hoặc vài giờ sau khi đau, sốt cao 39 – 40 oC kèm theo rét run và vã mồ hôi. Ngoài ra, người bệnh có thể bị môi khô, mệt mỏi; người gầy sút, mạch nhanh.
Vàng da và niêm mạc mắt: Đây là triệu chứng chủ yếu, xuất hiện muộn hơn, lúc đầu chỉ vàng nhẹ ở củng mạc mắt, sau đó vàng thẫm ở cả da và niêm mạc.
Túi mật căng to: Khi túi mật căng to, có thể nổi lên ở dưới bờ sườn phải, sờ thấy tròn, nhẵn, đều, ấn đau, di động. Trong một số trường hợp gan to dưới bờ sườn.
Các triệu chứng khác: Triệu chứng nôn thường đi kèm theo đau, nước tiểu ít và thẫm màu như nước vối. Đôi khi có phân bạc màu do tắc mật hoàn toàn và ngứa ngoài da do nhiễm độc muối mật.
| Đào tạo Siêu âm Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn |
Hình ảnh sỏi ống mật chủ trên siêu âm
Siêu âm là kỹ thuật hình ảnh giúp chẩn đoán sỏi ống mật chủ có nhiều ưu điểm như đơn giản, chi phí ít, không ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, độ chính xác cao. Phương pháp chẩn đoán sỏi ống mật chủ trên siêu âm có nhiều tác dụng: xác định được vị trí và kích thước của sỏi ống mật chủ trên siêu âm với kết quả chuẩn xác đến 95%; siêu âm được tiến hành trên phạm vi rộng rãi để hỗ trợ chẩn đoán cho các bệnh lý gan mật.; hình ảnh sỏi ống mật chủ trên siêu âm thường là cấu trúc tang âm kèm bóng cản và nằm trong ống mật chủ.
Tuy nhiên hình ảnh sỏi ống mật chủ phát hiện trên siêu âm cũng có một số hạn chế như: Khó khảo sát đường mật ở người béo; Sỏi phần thấp ống mật chủ thì khó khăn hơn do bị hơi ở tá tràng - đại tràng ngang che lấp, bệnh nhân có sẹo mổ cũ, thành bụng dày, ...
Vì vậy, thông thường ngoài phương pháp siêu âm phát hiện sỏi ống mật chủ, chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ có thể được sử dụng trong việc chẩn đoán các trường hợp nghi ngờ sỏi mật mà siêu âm không thể khẳng định được.
Hà Nhi
