Tới đây, đề xuất xe máy ở nước ta sẽ phải kiểm tra định kỳ khí thải như ô tô, điều này được các chuyên gia đánh giá là nên triển khai khẩn trương, như vậy mới góp phần giảm bớt ô nhiễm môi trường. Vì khí thải xe máy là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc ô nhiễm môi trường tăng cao.
Phải kiểm định khí thải như ô tô
Mới đây, dự thảo luật Giao thông đường bộ (GTĐB) sửa đổi quy định, mô tô, xe gắn máy (gọi chung là xe máy) nằm trong nhóm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Điểm mới của dự thảo Luật lần này là bổ sung quy định kiểm tra định kỳ khí thải đối với xe máy tham gia giao thông nhằm tăng hiệu quả bảo vệ môi trường.
Báo cáo mới nhất của cục Đăng kiểm Việt Nam, loại xe gắn máy có niên hạn sử dụng trên 5 năm, nếu không bảo dưỡng thường xuyên, lượng khí CO phần lớn vượt gấp 2 lần tiêu chuẩn. Sau khi các xe này bảo dưỡng, lượng khí CO trong khí thải giảm rất nhiều. Đối với các đời xe sử dụng phun xăng điện tử hoạt động trên 5 năm, đa số vẫn nằm trong tiêu chuẩn khí thải.
Toàn quốc hiện có khoảng hơn 50 triệu xe máy đang lưu hành, chiếm đến 95% số lượng xe cơ giới và thải ra 80 - 90% khí CO, HC, 50% lượng NOx trong tổng lượng phát thải xe cơ giới. Các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM có lượng xe máy tập trung đông, chiếm khoảng 1/4 lượng xe cả nước và có mức gây ô nhiễm từ xe máy khá cao.
Các chuyên gia nhận định, cần làm sớm việc này ngày nào tốt cho môi trường ngày ấy. |
Trao đổi với PV tạp chí ĐS&PL, TS.Phạm Khang, Tổng thư ký hội Đánh giá tác động Môi trường Việt Nam cho biết, ông rất ủng hộ đề xuất kiểm tra khí thải định kỳ ở xe máy. Bởi ở Việt Nam, lượng xe máy rất lớn, nhất là hai thành phố lớn Hà Nội và TP.HCM, lượng khí thải từ xe máy cũng là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường. Ông mong muốn đề xuất này được duyệt sớm để ứng dụng vào thực tiễn thời gian gần nhất giúp môi trường được cải thiện.
“Tuy nhiên, tôi cũng băn khoăn về việc hiện nay rất nhiều trung tâm đăng kiểm không đảm bảo chất lượng mọc lên như nấm, tôi mong sao cơ quan có thẩm quyền cần vào cuộc để dẹp bỏ những trung tâm kém chất lượng. Như vậy, đề xuất trên mới có thể phát huy hiệu quả một cách tốt nhất”- TS.Phạm Khang nói.
Làm càng sớm càng tốt
Cùng trao đổi với PV tạp chí ĐS&PL, chuyên gia giao thông TS.Nguyễn Xuân Thủy cho rằng, đề xuất kiểm định khí thải ở xe máy của bộ GTVT cần thực hiện càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, để thực hiện không phải dễ, bởi có những khó khăn và vướng mắc từ thực tiễn. TS Nguyễn Xuân Thủy phân tích, hiện nay cả nước có hơn 50 triệu xe máy, đặc biệt 2 thành phố lớn, như Hà Nội có hơn 6 triệu xe, ở TP. Hồ Chí Minh là hơn 7 triệu xe.
Mặt khác, xe máy có nhiều loại, có những loại đã sử dụng hơn 20 năm, có những loại 5, 10 năm, thì rất khó cho việc kiểm định, gây rắc rối, mất thời gian. “Nhiều người không thể xếp hàng chờ để kiểm định, vì họ còn công việc, còn phải mưu sinh. Hầu hết những người sử dụng xe máy, đặc biệt là xe máy cũ hết niên hạn là những người có thu nhập thấp nên việc mang xe đi kiểm định sẽ cực kỳ khó”- TS. Thủy cho hay.
Để thực hiện đề án này một cách có hiệu quả, TS. Thủy đưa ra giải pháp, đối với những xe máy bình thường vẫn để hoạt động, đối với những xe máy khói đen, gây tiếng động nên loại bỏ ngay. Các cơ quan chức năng nên tuyên truyền, khuyến khích người dân tích cực hưởng ứng, chung tay vì môi trường, như vậy sẽ dễ đạt hiệu quả.
“Nếu Nhà nước muốn có kết quả, thì nên kiểm định sắc xuất, xếp hàng kiểm định không mang tính thực tế. Có thể 1 tháng kiểm tra số lượng xe nhất định, chia thời gian hợp lý, phù hợp cho cả chủ phương tiện và những cơ quan có thẩm quyền. Như vậy người dân cũng đỡ phiền hà” - ông Thủy nói.
Đồng quan điểm, ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch hiệp hội Vận tải Hà Nội cũng nhận định việc kiểm định khí thải xe máy là đề xuất rất hợp lý để bảo vệ ô nhiễm môi trường. Đây là sự nỗ lực nhằm nâng cao ý thức cho người dân sử dụng mô tô, xe máy.
Tuy nhiên, cơ quan chức năng muốn thực hiện thành công còn gặp rất nhiều khó khăn, vì hầu hết những xe không có số khung, không có hồ sơ, hay xe sử dụng lâu năm thường là những người nghèo hoặc người có thu nhập thấp. Đó là cả gia tài đối với họ.
Tránh thủ tục nhiêu khê, rườm rà Chuyên gia giao thông TS. Đinh Thị Thanh Bình cho biết, hiện nay số lượng xe máy tại các tỉnh thành trên cả nước rất lớn, cần làm trạm kiểm định phải tính toán cho hợp lý, không để người dân xếp hàng chờ quá lâu. Việc này cần phải làm thận trọng, tránh thủ tục nhiêu khê, rườm rà. “Hiện nay ở nước ta, việc quy định xe máy sản xuất từ năm nào là đạt chuẩn khí thải vẫn chưa có quy định rõ ràng. Tuy nhiên, khi các hãng xe sản xuất thì đã có những quy chuẩn, quy định đạt chuẩn về khí thải riêng rồi mới có thể bán ra ngoài thị trường. Nhìn chung, những xe đi càng lâu thì tiêu chuẩn khí thải càng thấp đi. Như cục Đăng kiểm báo cáo là những xe sử dụng trên 5 năm thì lượng khí thải thải ra môi trường gấp đôi bình thường” - TS. Bình cho hay. Ngoài ra, theo TS. Bình phân tích, việc kiểm định khí thải ở xe máy cũng sẽ như ô tô nhưng nhẹ nhàng hơn, ví như chỉ số của ô tô là Euro 5, thì ở xe máy sẽ thấp hơn mức đó. Nên những người sử dụng xe máy nên thường xuyên kiểm tra và đi bảo dưỡng xe để vừa đảm bảo tiêu chuẩn vừa bảo vệ phương tiện của mình an toàn hơn. |
Lê Liên
Bài đăng trên ấn phẩm tạp chí in Đời sống & Pháp luật số thứ 4 (85)
