Khỉ cú “chung thủy” hơn con người

Theo một nghiên cứu về động vật linh trưởng mới đây, loài khỉ cú Azara rất tôn trọng chế độ "một vợ, một chồng".
"Khỉ cú sống theo đôi và chúng rất chung thủy với nhau," tác giả nghiên cứu Maren Huck, giáo sư trường Đại học Derby, Anh trả lời phỏng vấn Live Science.

Trước nghiên cứu này, các nhà khoa học đã biết rằng xã hội loài khỉ cú Azara theo chế độ một vợ một chồng, tức là khỉ đực và khỉ cái sống thành từng đôi với nhau. Nhưng chế độ chung thủy một vợ một chồng về mặt xã hội không tương đương với cái mà các nhà khoa học gọi là “chung thủy về gen,” tức là con đực và con cái chỉ tham gia quá trình sinh sản với bạn đời của mình. Nhưng thực tế là chung thủy về gen cực kỳ hiếm gặp.

Một cách mà các nhà nghiên cứu kiểm tra sự tồn tại của sự chung thủy về gen là phân tích DNA của các cặp khỉ, và kiểm tra mối liên hệ giữa khỉ bố với khỉ con.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã phân tích những quan sát tại chỗ về hành vi của loại khỉ, cùng các mẫu gen từ 128 con khỉ gồm cả những con sống trong đàn và sống một mình, cũng như các mẫu lấy từ 35 con khỉ con là con của 17 cặp khỉ bố mẹ.

Các nhà khoa học phát hiện ra rằng cả khỉ đực và khỉ cái trong nghiên cứu đều chung thủy với bạn đời của chúng, và những con khỉ con đều mang gen giống với khỉ bố.

Theo giáo sư Huck, không thể xác định được ngay cái nào có ảnh hưởng trước: việc khỉ bố chăm sóc khỉ con khiến khỉ mẹ chung thủy với chúng hơn, hay sự chung thủy khiến khỉ bố có xu hướng muốn chăm sóc cho khỉ con, nhưng hai điều này rõ ràng có ảnh hưởng đến nhau.

Nhìn chung, khỉ đực sẽ có lợi hơn khi quan tâm tới con của chúng hơn là đi tìm bạn tình mới. Điều này đặc biệt đúng với những loài mà con đực khó tìm được con cái để kết đôi do điều kiện sống của chúng không cho phép.

Nghiên cứu này cũng giúp giải thích cơ chế phía sau việc kết đôi, vốn không cần thiết phải đi cùng với sự chung thủy, cũng như cơ chế làm cha mẹ ở động vật.

"Kết đôi - hay gọi là tình yêu - là một điều rất phổ biến trong xã hội loài người, trong khi việc làm cha lại có rất nhiều dạng khác nhau. Loài khỉ cú cho thấy rằng với những điều kiện sinh thái nhất định, sự ưa thích đối phương sẽ khiến cặp đôi dành nhiều thời gian hơn cho những quan hệ gần gũi, từ đó củng cố bản năng làm cha mẹ và tăng sự chăm sóc của người cha với những đứa con. Sự chung thủy về gen chính là kết quả của việc này," một tác giả khác của nghiên cứu, Eduardo Fernandez-Duque, phó giáo sư trường Đại học Pennsylvania cho biết.

Với con người, việc đạt được sự chung thủy phức tạp hơn, và sự chăm sóc tuyệt đối của người cha ở loài khỉ Azara là hiếm thấy. Trên thực tế, con người có xu hướng làm cái điều ngược lại.

"Xã hội loài người từng có chuyện người đàn ông không để lại tài sản gì cho con cái của bạn đời mà để lại cho con cái của chị em gái mình," phó giáo sư Fernandez-Duque cho biết.

Điều này là do đàn ông chắc chắn về mối liên hệ của mình với người tình cũng như con của họ hơn là những đứa trẻ do vợ sinh ra.