Theo luật sư, nếu bị nghi phạm bị bệnh tâm thần thì mức độ chịu trách nhận hình sự của nghi phạm tùy thuộc vào kết luận giám định pháp y tâm thần của cơ quan có thẩm quyền.
Công an quận Cầu Giấy (Hà Nội) đang tạm giữ hình sự đối tượng Tạ Văn Hải (SN 1979, trú tại phường Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội) để điều tra, xử lý về hành vi giết người và tàng trữ trái phép súng quân dụng.
Tạ Văn Hải là nghi phạm nổ súng bắn anh Hồ Văn Phàm (nghệ danh ca sĩ Hồ Phàm, ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) đêm 19/6, tại khu vực ngõ 381 đường Nguyễn Khang (quận Cầu Giấy) khiến nạn nhân phải vào viện điều trị.
Theo thông tin trên báo chí, nghi phạm Tạ Văn Hải hiện đang bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện pháp y tâm thần Trung ương. Là đối tượng côn đồ, “sở hữu” nhiều tiền án, tiền sự, lại có bệnh án tâm thần, Hải đã gây ra khá nhiều vụ dùng súng bắn người.
Dưới góc độ pháp lý, trao đổi với PV Tạp chí Đời sống & Pháp Luật, luật sư Lê Văn Kiên, trưởng văn phòng luật sư Ánh sáng Công lý nhận định, với hành vi dùng súng bắn trọng thương cho ca sĩ Hồ Phàm thì nghi phạm Hải sẽ đối mặt với hai tội danh đó là giết người được quy định tại Điều 123 BLHS và tội sử dụng trái phép vũ khí quân dụng được quy định tại điều 304 BLHS.
Theo luật sư Kiên, tội giết người có 2 khoản với mức thấp nhất là 7 năm tù và mức cao nhất là tử hình. Còn tội danh thứ 2 mà nghi can này phải đối mặt có mức hình phạt thấp nhất là 01 năm tù và cao nhất là chung thân.
Luật sư Kiên phân tích thêm, nếu bị nghi phạm Hải bị bệnh tâm thần thì mức độ chịu trách nhận hình sự của nghi phạm tùy thuộc vào kết luận giám định pháp y tâm thần của cơ quan có thẩm quyền.
Luật sư Lê Văn Kiên, trưởng văn phòng luật sư Ánh sáng Công lý |
"Nếu nghi phạm mất hoàn toàn khả năng nhận thức trước và trong thời điểm thực hiện hành vi phạm tội thì sẽ ko phải chịu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp này nghi can sẽ bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Nếu nghi can chỉ bị hạn chế khả năng nhận thức trước và trong thời gian thực hiện hành vi phạm tội thì đây chỉ là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của nghi can. Tình tiết giảm nhẹ này được quy định tại điểm q khoản 1 điều 51 BLHS", luật sư Kiên nhấn mạnh.
Cùng chung quan điểm, luật sư Dương Văn Phúc - Công ty Luật FDVN - Chi nhánh Huế cho biết, căn cứ vào các tình tiết ban đầu trên báo chí thì vụ việc này có dấu hiệu của hành vi Giết người theo Điều 123 BLHS 2015. Hành vi dùng súng bắn vào ca sĩ Hồ Phàm của nghi phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm hại đến quyền sống của nạn nhân.
"Dù cho có hay không có mâu thuẫn như thế nào đi chăng nữa nhưng hành vi cố ý dùng súng chĩa thẳng vào ca sĩ Hồ Phàm và bắn thì đây là hành vi tước đoạt sự sống một cách trái phép, bị pháp luật cấm, do đó lỗi ở đây là lỗi cố ý trực tiếp", luật sư nói.
Tuy nhiên, do may mắn được cứu chữa kịp thời nên ca sĩ Hồ Phàm thoát chết, do đó hành vi của Hải chưa gây ra cái chết cho nạn nhân nên theo Điều 15 BLHS thì đây là trường hợp phạm tội chưa đạt.
Luật sư Dương Văn Phúc - Công ty Luật FDVN - Chi nhánh Huế |
"Từ những phân tích trên có thể thấy rằng hành vi của Hải cấu thành tội giết người theo Điều 123 BLHS 2015, với tính chất côn đồ được quy định tại điểm n, khoản 1 Điều 123 thì đối tượng Hải phải đối diện khung hình phạt tù với khung hình phạt cao nhất là 20 năm do phạm tội chưa đạt", luật sư nhấn mạnh.
Luật sư phân tích thêm, bên cạnh đó, cơ qua điều tra cần làm rõ về khẩu súng mà Hải sử dụng, nếu là vũ khí quân dụng thì Hải phải bị xử lý thêm tội sử dụng vũ khí quân dụng theo Điều 304 BLHS 2014, mức hình phạt cao nhất theo khoản 1 là bị phạt tù đến 7 năm. Trong trường hợp giám định thương tích của ca sĩ Hồ Phàm với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên thì mức hình phạt tù cao nhất là bị phạt tù đến 12 năm.
Luật sư Phúc phân tích thêm, theo khai nhận thì đối tượng Tạ Văn Hải hiện đang bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện pháp y tâm thần Trung ương. Trong quá trình điều tra, cơ quan cảnh sát điều cần giám định năng lực hành vi của đối tượng Hải tại thời điểm gây án, nếu chứng minh rằng tại thời điểm gây án đối tượng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình ở đây là bệnh tâm thần thì thì không phải chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 21 BLHS 2015.
Trường hợp cơ quan điều tra kết luận rằng thời điểm gây án đối tượng nhận thức được hành vi của mình nhưng trước đó có là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, ở đây là bệnh tâm thần thì được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo điểm q, khoản 1 Điều 51 BLHS 2015.
Tiểu Phương
