Cách dòng sông Bidasoa gần biên giới Pháp - Tây Ban Nha chưa đầy 6km có một hòn đảo nhỏ tên gọi Pheasant, dù rất hoang vắng nhưng lại có lịch sử và vị trí địa lý vô cùng đặc biệt.
Năm 1965, Pheasant là nơi chứng kiến cuộc gặp gỡ và ký kết hiệp ước Pyrenees giữa Pháp và Tây Ban Nha, chính thức kết thúc cuộc chiến kéo dài 30 năm. Trước đó, đây cũng là nơi diễn ra nhiều cuộc quan trọng hoặc để trao đổi tù binh giữa 2 nước.
Vua Pháp Louis XIII đã gặp người vợ tương lai của mình là công chúa Tây Ban Nha tại Pheasant. Trong khi đó, Vua Philip IV của Tây Ban Nha cũng từng cưới một cô gái người Pháp qua lần gặp mặt trên đảo.
Hiệp ước Pyrenees đã vạch ra đường biên giới mới chạy dọc dãy Pyrenees, theo sông Bidasoa tới vịnh Biscay, tạo thành đường biên giới tự nhiên giữa 2 nước.
Về lý thuyết, đường biên sẽ chạy qua đảo Pheasant, chia hòn đảo rộng 6.820 m2 này thành hai nửa, mỗi nửa do một nước quản lý. Tuy nhiên, cuối cùng, bản hiệp ước cũng sắp xếp một cách rất hợp lý, biến Pheasant thành "ngôi nhà chung" của cả 2 bên. Kể từ đó tới nay, hòn đảo này trở thành điểm chung trung lập cuối cùng giữa hai quốc gia khi 6 tháng lại "đổi chủ" một lần.
Cụ thể, 6 tháng đầu năm đảo thuộc về quyền sở hữu của Pháp và 6 tháng cuối năm lại thuộc về người Tây Ban Nha. Việc thay đổi này đã diễn ra trong suốt hơn 400 năm qua và trở thành vùng lãnh thổ chung lâu đời nhất thế giới.
Du khách chỉ được phép lên đảo và tham quan trong những dịp hiếm hoi, chẳng hạn như lễ bàn giao quyền sở hữu hoặc trong các chuyến tham quan di sản. Bộ Tư lệnh Hải quân của cả Tây Ban Nha và Pháp chịu trách nhiệm giám sát đảo Pheasant, lần lượt thay phiên nhau trực đảo mỗi 5 ngày/lần.
Qua thời gian, diện tích của đảo Pheasant bị sông xâm thực nên giảm gần một nửa, xuống còn khoảng 3.000 m2. Đến nay, Pheasant vẫn là một biểu tượng mạnh mẽ của sự hòa bình và trung lập.
Hoa Vũ (T/h)
