Những động thái dai dẳng và kịch tính đến phút chót trong việc mua bản quyền World Cup 2018 của phía Việt Nam đã hé lộ nhiều bất ngờ về một trong những thương vụ hấp dẫn nhất năm. Điều nhiều người tò mò là đơn vị nào đã "ép giá" bản quyền World Cup ở Việt Nam, quyền lực của đơn vị này lớn đến mức nào?
Sự “lấn sân” của công ty Trung Quốc
Theo The Guardian vào tháng 2/2015, Tập đoàn Wanda (Trung Quốc) đã giành quyền mua Infront Sports & Media, một công ty tiếp thị thể thao có trụ sở tại Zug, Thụy Sĩ, với giá 1,2 tỷ đô la. Infront phân phối quyền phát sóng cho một số sự kiện thể thao lớn nhất thế giới, trong đó độc quyền phát sóng các sự kiện của FIFA từ năm 2015 đến năm 2022, bao gồm cả World Cup 2018 và 2022 .
Wanda cho biết, việc mua lại Infront là sự bổ sung tiềm lực mới nhất cho lĩnh vực giải trí của tập đoàn, hỗ trợ những nỗ lực của Trung Quốc trong việc đấu thầu các sự kiện thể thao lớn trong tương lai. "Việc mua lại Infront này sẽ làm tăng đáng kể tác động tương lai của Tập đoàn Wanda trong ngành văn hóa và giải trí", người sáng lập, đồng thời là Chủ tịch tập đoàn Vương Kiện Lâm cho hay.
Tỷ phú Vương Kiện Lâm và Chủ tịch Infront Sports & Media Philippe Blatter. |
Infront Sports & Media là một trong những công ty truyền thông và sản xuất chương trình thể thao lớn nhất thế giới. Công ty hiện nắm giữ bản quyền truyền thông hơn 20 sự kiện thể thao lớn nhất toàn cầu, bao gồm giải vô địch bóng đá thế giới World Cup.Infront sản xuất chương trình liên quan đến World Cup cho FIFA trên sóng truyền hình, thông qua công ty con HBS. Một chi tiết chú ý, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Infront là Philippe Blatter, cháu của cựu Chủ tịch liên đoàn Bóng đá thế giới Sepp Blatter đầy tai tiếng.
Trong bóng đá, Infront đã tiếp nhận các hoạt động bản quyền của FIFA World Cup từ năm 2002. Công ty này phân phối bản quyền tại châu Á và quản lý việc sản xuất các chương trình truyền hình liên quan. Năm 2011, Transparency International từng yêu cầu FIFA cần giải trình về những xung đột lợi ích có thể xảy ra, khi phát hiện ra mối quan hệ chú cháu nhà Blatter. Phía FIFA sau đó tuyên bố rằng các hợp đồng với phía Infront là hoàn toàn “trong sáng”. Tuy nhiên, bằng nhiều quyền lợi và cách thức khác nhau, Infront càng trở thành một công ty quyền lực trong việc dẫn đầu bản quyền truyền hình tại nhiều giải bóng đá lớn, trong đó là đối tác với hiệp Hội bóng đá Đức (DFB), giải đấu Serie A của Ý và Indonesia Super League.
Không chỉ vậy, công ty này còn nắm giữ quyền truyền thông của bảy liên đoàn thể thao thuộc Thế vận hội mùa Đông và mùa Hè. Bằng thế độc quyền đến năm 2022 đối với bản quyền giải bóng đá vô địch thế giới World Cup, Infront Sports & Media có quyền quyết định mức giá chào bán theo ý mình đến 26 quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á.
Trên thực tế, giá bán này ở từng quốc gia cũng không hề giống nhau. Trong khi Thái Lan mua bản quyền với giá 44 triệu USD, thì ở Malaysia con số này chỉ là 10 triệu USD và Singapore là 18,6 triệu USD.
Trùm tài phiệt đứng sau
Cho đến thời điểm hiện tại, công ty Infront Sports & Media – đơn vị chào bán bản quyền World Cup là một công ty con của tập đoàn lớn nhất nhì Trung Quốc Wanda Group. Nói đến Wanda, người ta đều biết đến một tập đoàn đa quốc gia Trung Quốc có trụ sở tại Bắc Kinh. Đây là nhà phát triển bất động sản tư nhân lớn nhất thế giới và là chủ sở hữu chuỗi rạp chiếu phim lớn nhất thế giới, Wanda Cinemas và Hoyts Group, cũng như một cổ đông lớn của AMC Theatres.
Kể từ năm 2005, Wanda bắt đầu dòm ngó và thâu tóm hàng loạt các công ty giải trí hàng đầu. Trong đó vào tháng 11/2016, Tập đoàn Wanda đã công bố kế hoạch mua Dick Clark Productions với giá khoảng 1 tỷ USD, đơn vị nắm quyền phát sóng Giải Quả cầu vàng, Giải thưởng Âm nhạc Quốc gia và Lễ hội mừng năm mới ở New York.
Người đứng đầu tập đoàn Wanda là tỷ phú Vương Kiện Lâm, nhân vật được Forbes ước tính có giá trị tài sản ròng là 30,1 tỷ USD vào tháng 2/2018. Ông là một trong những người giàu nhất ở Trung Quốc và châu Á. Xuất thân từ một cựu quân nhân Trung Quốc, ông là đại biểu tại Đại hội Nhân dân toàn quốc Trung Quốc, từng là Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp và Thương mại Trung Quốc và đang là thành viên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân kể từ năm 2008.
Ông Vương là chuyên gia tư vấn kinh tế của tỉnh Vân Nam, cũng như là một nhà tư vấn xây dựng của chính quyền Quý Dương, được đặt tên là công dân danh dự của thành phố Trường Xuân và là "người đóng góp xuất sắc" cho việc xây dựng thành phố Đại Liên. Vài năm trở lại đây, bằng tài sản khổng lồ của mình, ông Vương bắt đầu có kế hoạch mở rộng ảnh hưởng và quy mô trên toàn cầu, nắm giữ các lĩnh vực được cho là giúp “sức mạnh mềm” của Trung Quốc đi xa hơn.
Trong khi nhiều người cho rằng ông Vương Kiện Lâm và tập đoàn của ông có sự gần gũi với Chính phủ và được “bật đèn xanh” từ giới lãnh đạo, phương châm cá nhân của ông là “ở gần Chính phủ nhưng tránh xa chính trị”. Ông tin rằng các doanh nhân nên "gần gũi" với Chính phủ và "đó là điều tốt”. "Nếu Chính phủ không nói chuyện với các doanh nhân, họ sẽ không bao giờ biết những gì các doanh nhân muốn đầu tư, phát triển hoặc giải quyết điều gì", tỷ phú này cho hay.
Tham vọng của Wanda
Từ một công ty bất động sản, tập đoàn Wanda đã bắt đầu đa dạng hóa các danh mục đầu tư sang nhiều lĩnh vực khác, bao gồm: Xây dựng, giải trí, truyền thông, sản xuất công nghiệp, dịch vụ tài chính, công nghệ cao, khách sạn, bất động sản, bán lẻ, y tế chăm sóc và thể thao.
Vào tháng 9/2016, FIFA thông báo, Wanda sẽ là nhà tài trợ chính cho các sự kiện quốc tế cho đến năm 2030. Vào tháng Chín cùng năm, Wanda Group công bố thỏa thuận tài trợ và truyền thông với Liên đoàn cầu lông thế giới thông qua công ty con Infront Sports & Media.
Vào ngày 18/3/2016, Wanda đã ký một thỏa thuận với FIFA để cung cấp tài trợ tại bốn kỳ World Cup tiếp theo cho đến năm 2030. Thỏa thuận biến Wanda trở thành nhà tài trợ đầu tiên của Trung Quốc đối với sự kiện bóng đá lớn nhất hành tinh. Vào ngày 20/1/2015, ông Vương Kiện Lâm đã mua 20% cổ phần trong câu lạc bộ thuộc giải bóng đá Tây Ban Nha - Atlético Madrid, bước đầu mang tầm ảnh hưởng của Trung Quốc đến với các đội bóng hàng đầu thế giới.
