Mới đây, 4 tiếp viên hàng không thuộc hãng bay Vietnam Airlines bị phát hiện vận chuyển trái phép hơn 10kg ma tuý trong hành lý khi đi qua máy quét hải quan sân bay. Vậy máy soi chiếu hành lý tại sân bay hoạt động theo nguyên lý nào để phát hiện ma túy và đồ vật cấm?
Máy soi chiếu hành lý tia X. (còn được gọi là máy quét hành lý X-ray, máy quét hành lý hoặc máy quét hành lý - hàng hóa) là một trong những thiết bị kiểm tra an ninh công nghệ cao tại sân bay nhằm phát hiện những vật nguy hiểm trong hành lý xách tay của hành khách chuẩn bị lên máy bay, góp phần bảo đảm an ninh, an toàn hàng không.
Nguyên tắc hoạt động của máy soi hành lý
Theo thethaovanhoa.vn, au khi đặt trên băng chuyền, hành lý sẽ được đưa vào cabin kiểm tra bằng tia X. Bộ phận điều khiển của hệ thống sẽ tạo ra tín hiệu kích hoạt tia X, nguồn tia X. sẽ phát ra một chùm tia đi qua đối tượng kiểm tra. Máy dò chuyển đổi tia X. thành tín hiệu được khuếch đại và gửi đến giá xử lý tín hiệu, các tín hiệu này được xử lý và hiển thị trên màn hình máy tính.
Hình ảnh hiển thị trên màn hình máy tính là hình ảnh mô phỏng nổi bật của đối tượng kiểm tra được phân biệt bằng màu sắc. Cụ thể, các khu vực hiển thị màu vàng là các đồ làm bằng chất hữu cơ như nhựa hay các loại thực phẩm.
Màu xanh lá cây hay đen là những đồ cần lưu ý và sẽ được kiểm tra kỹ hơn, nhất là hình dạng của của đồ vật mang màu sắc này có hình từa tựa giống các loại dao găm hay những vật nguy hiểm khác. Nếu tỷ lệ màu xanh lá cây và màu đen vượt quá % quy định thì phải kiểm tra hành lý. Các khu vực được đánh dấu màu xanh lam, xanh lam sẽ là kim loại và đồ dùng (ví dụ như kìm, kéo, dao ...).
Tia X. được sử dụng trong máy quét toàn thân tại sân bay là một loại bức xạ điện từ, tương tự như ánh sáng nhìn thấy, ngoại trừ chúng có bước sóng ngắn hơn nhiều và tần số cao hơn nhiều.
Nhiều người lo rằng tia X. từ máy quét an ninh sân bay sẽ gây hại đến cơ thể con người. Tuy nhiên, các nhà sản xuất thiết bị này đã tính toán, thiết kế thân máy hạn chế rò rỉ tia X. mức tối đa nên việc tác động đến sức khỏe cho con người gần như không có.
Thêm nữa, tia X. là một dạng bức xạ, nhưng chúng không phải là chất phóng xạ hoặc được tạo ra bởi các chất phóng xạ. Do đó, ảnh hưởng của tia X. chỉ giới hạn ở mức độ phơi nhiễm của nó - không có dư lượng tia X. kéo dài nào đáng lo ngại.
Ngoài ứng dụng máy soi chiếu hành lý tia X vào công tác kiểm tra an ninh tại sân bay, nhiều phương tiện chuyên dụng cũng được sử dụng để kiểm tra hành khách.
Ví dụ như cổng dò kim loại để kiểm tra cơ thể hành khách, chủ yếu kiểm tra khách có mang theo vật thể bị cấm hay không. Máy dò kim loại cầm tay được nhân viên an ninh sử dụng thực hiện khám xét cơ thể của hành khách để kiểm tra xem có vật dụng nguy hiểm không. Ngoài ra, nhân viên an ninh sẽ tự kiểm tra hành lý của hành khách.
Những vật dụng cấm mang lên máy bay
Đôi khi việc mang các vật dụng bị cấm trong hành lý xách tay lên máy bay chỉ là vô tình, vì không phải ai cũng nắm vững những thông tin này. Trước mỗi chuyến bay, hành khách cần tìm hiểu kỹ các thông tin được các hãng hàng không cập nhật về hành lý xách tay và hành lý kí gửi để tránh những phiền phức không đáng có.
Các vật dụng hằng ngày đơn giản như dao gọt hoa quả, dao lam, dao rọc giấy, kéo, các loại đồ chơi mô phỏng các loại vũ khí,... đều bị cấm mang theo người, hành lý lên khoang khách của máy bay.
Hành khách có thể tra cứu danh mục những đồ vật nguy hiểm bị cấm, hạn chế mang theo người, hành lý lên máy bay được Cục Hàng không Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải) liệt kê tại Quyết định số 1541/QĐ-CHK năm 2021.
Các loại chất nổ, gây cháy; vũ khí, súng; chất hóa học như bình xịt hơi cay, acid; vật có lưỡi sắc hoặc đầu nhọn; dụng cụ lao động có khả năng gây sát thương; một số loại chất lỏng đặc sánh;... bị cấm mang lên máy bay đều được quy định cụ thể trong Quyết định này.
Vân Anh(T/h)