(ĐSPL) - H?ện còn hàng trăm hộ dân ở các huyện m?ền nú? Sông H?nh (Phú Yên) đang s?nh sống dọc bờ sông Ba thường xuyên bị nước lũ uy h?ếp nhưng chưa thể d? dờ? đến nơ? ở mớ?.
Thực trạng sạt lở bờ sông Ba thuộc địa bàn các xã Đức Bình Đông, Đức Bình Tây và Sơn G?ang d?ễn ra nh?ều năm qua, ảnh hưởng đến đờ? sống, sản xuất của hàng trăm hộ dân.
Theo Chủ tịch UBND huyện Sông H?nh Đặng Đình Toạ?, mùa mưa lũ năm 2009, kh? nhà máy thủy đ?ện Sông Ba Hạ xả lũ vớ? lưu lượng 14.500m3/s, gây xâm thực mạnh bờ sông Ba, làm một số khu dân cư bị ch?a cắt, trực t?ếp uy h?ếp cuộc sống của 690 hộ g?a đình vớ? hơn 2.800 nhân khẩu thuộc các xã Đức Bình Tây, Đức Bình Đông và Sơn G?ang. R?êng buôn Mả Vô?, xã Đức Bình Tây bị cô lập hoàn toàn.
Thực trạng sạt lở bờ sông Ba ảnh hưởng đến đờ? sống, sản xuất của hàng trăm hộ dân.
Đến năm 2010, UBND huyện Sông H?nh tổ chức họp lấy ý k?ến trong dân tìm g?ả? pháp d? dờ? dân ra khỏ? vùng ngập lụt và được UBND tỉnh thống nhất cho phép tr?ển kha? các dự án d? dân vùng ngập lũ đến nơ? ở mớ? an toàn vớ? tổng k?nh phí 133,797 tỉ đồng.
Trong đó buôn Mả Vô và thôn Tuy Bình, xã Đức Bình Tây được đầu tư 72,124 tỉ đồng; thôn Chí Thán, xã Đức Bình Đông 12,605 tỉ đồng; các thôn Hà G?ang, Phước G?ang, Lộc G?ang, Tân G?ang, Vĩnh G?ang, Vĩnh Lương và Vạn G?ang, xã Sơn G?ang 49,068 tỉ đồng.
Dự án d? dân buôn Mả Vô?, xã Đức Bình Tây (Sông H?nh) phục vụ d? dờ? 69 hộ dân là ngườ? đồng bào dân tộc th?ểu số Ê Đê đang s?nh sống ở buôn Mả Vô? cũ ven bờ sông Ba thường xuyên bị sạt lở.
Dự án này có d?ện tích 7,6ha cơ bản hoàn thành vào năm 2012 vớ? một số hạng mục chính như đào 3 g?ếng nước, làm 4km đường g?ao thông nộ? vùng, hệ thống đ?ện, 3 phòng học, nhà s?nh hoạt cộng đồng và phân 70 lô đất ở. Sau đó, huyện t?ến hành d? dờ? dân nhưng đến nay mớ? chỉ có 28 hộ chuyển đến nơ? ở mớ?.
Ô Y BLao, Bí thư ch? bộ buôn Mả Vô? cho b?ết: “Được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư xây dựng khu định cư mớ?, bà con a? cũng phấn khở? đồng tình. Tuy nh?ên, bà con chưa thể d? dờ? là do chỉ được hỗ trợ 20 tr?ệu đồng/hộ, quá thấp; trong kh? đó, hầu hết ngườ? dân còn nghèo và a? cũng muốn làm nhà sàn, nhưng theo họ nhà nhỏ nhất cũng phả? mất từ 70-80 tr?ệu đồng nên không đủ đ?ều k?ện để chuyển đ?.”.
G?a đình chị HờCóc, g?áo v?ên lớp 1, Phân trường buôn Mả Vô?, Trường t?ểu học Đức Bình Tây vẫn chưa d? dờ? đến nơ? ở mớ? cho b?ết: “Tạ? đây chỉ có mấy g?ếng nước vừa tắm vừa uống, không có cây cố? nên bà con chưa muốn đ?. Để duy trì 31 em học s?nh đến lớp mẫu g?áo và lớp 1, tô? và ha? g?áo v?ên cùng một số phụ huynh phả? chở các em đ? về hàng ngày nên v?ệc dạy và học gặp rất nh?ều khó khăn”.
Như vậy, nguyên nhân chính dẫn đến ngườ? dân chưa chuyển đến nớ? ở mớ? là do th?ếu nước s?nh hoạt, k?nh phí hỗ trợ quá thấp, ngườ? dân không đủ t?ền xây nhà mớ?. Qua tìm h?ểu được b?ết, những hộ đến định cư tạ? buôn Mả Vô? mớ? được Nhà nước hỗ trợ 20 tr?ệu đồng/hộ, họ phả? tích góp thêm t?ền mớ? đủ đ?ều k?ện xây lạ? nhà.
H?ện còn hơn 40 hộ dân vẫn s?nh sống tạ? buôn Mả Vô? cũ trong tình trạng vô cùng nguy h?ểm vì nhà ở nằm cách bờ sông Ba chỉ và? chục mét.
Trong kh? đó, hàng năm, mỗ? kh? có mưa lớn cộng vớ? thủy đ?ện Sông Ba Hạ xả lũ, xâm thực vào đất l?ền từ 3-7m. Hậu quả, không chỉ mất đất sản xuất, mà hàng chục nhà dân đứng trước nguy cơ bị nước lũ uy h?ếp.
Anh Rơ Chăm Quy ở buôn Mả Vô? cũ, có đất sản xuất vừa bị xâm thực sâu hơn 5m, dà? gần 50m, nó?: “Đất trồng sắn của g?a đình bị sạt lở cách đây khoảng 3 tháng. Không chỉ g?a đình tô?, mà nh?ều hộ dân khác cũng bị nước lũ sông Ba xâm thực, mất dần đất sản xuất”.
Để bà con yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống, Đảng ủy, UBND xã Đức Bình Tây đề ra quyết tâm bằng mọ? g?á vận động, thuyết phục bà con đển nơ? ở mớ?.
Lũ lớn gây xâm thực đất sản xuất của ngườ? dân dọc bờ sông Ba, huyện Sông H?nh
Ông Phạm Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Đức Bình Tây khẳng định: “Mặc dù bà con còn nh?ều khó khăn nhưng g?ả? pháp chúng tô? đưa ra là t?ếp tục vận động các hộ còn lạ? vào buôn mớ? định cư. H?ện nay, bà con đang thu hoạch hoa màu để có thêm t?ền làm lạ? nhà trong buôn Mả Vô? mớ?. Địa phương đã đề ra mục t?êu, đến năm 2014 vận động d? dờ? tất cả 69 hộ vào nơ? ở mớ? để ổn định cuộc sống”.
Phó Chủ tịch UBND huyện Sông H?nh Trần Thanh Định cho b?ết thêm, huyện đã lập nh?ều dự án để d? dờ? ít nhất 690 hộ dân đang s?nh sống dọc vùng sạt lở sông Ba thuộc các xã Đức Bình Đông, Đức Bình Tây và Sơn G?ang.
Tuy nh?ên, do không có k?nh phí nên mớ? chỉ đầu tư xây dựng khu d? dân buôn Mả Vô? vớ? dự toán k?nh phí 35 tỉ đồng. Đến nay, khu d? dân buôn Mả Vô? cơ bản hoàn thành vớ? k?nh phí gần 20 tỉ đồng nhưng chỉ mớ? g?ả? ngân được 12 tỉ đồng nên gặp rất nh?ều khó khăn”.
Theo ông Định, về lâu dà? khu d? dân buôn Mả Vô? sẽ được đầu tư thêm ha? hạng mục quan trọng là hệ thống thủy lợ? tướ? cho khoảng 80ha lúa, mía và cung cấp nước sạch cho bà con.
Để có hệ thống nước sạch, huyện Sông H?nh đã xây dựng ha? phương án, một là kéo đường ống từ Nhà máy nước Ha? R?êng về cung cấp, ha? là kha? thác nguồn nước từ hồ thủy đ?ện Sông Ba Hạ vớ? k?nh phí đầu tư khoảng 17 tỉ đồng.
H?ện nay, huyện cũng đã phê duyệt xây dựng một trạm bơm để tướ? cho 80ha lúa và mía. Tuy nh?ên, do không có k?nh phí nên phả? lồng ghép các chương trình, dự án, trong đó có chương trình 30a được Chính phủ phê duyệt. Trong kh? v?ệc hỗ trợ, g?úp đỡ của Trung ương và tỉnh là vô cùng cần th?ết, g?úp bà con sớm ổn định cuộc sống.
Nhất M?nh
