Hàng ngàn người tiễn đưa vị “cha đẻ của toán tối ưu toàn cục” về với đất mẹ

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng, Bộ trưởng Bộ GD - ĐT Phùng Xuân Nhạ, GS. Ngô Bảo Châu, nhiều nhân sĩ, trí thức, nhà khoa học trong và ngoài nước, cùng đông đảo đồng nghiệp, học trò các thể hệ đã đến viếng và chia buồn với gia đình Giáo sư Hoàng Tụy từ sáng sớm.

Trong dòng lưu tang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc xúc động viết: "Thương tiếc Giáo sư Hoàng Tụy, nhà toán học nổi tiếng của Đất nước, người con của quê hương Quảng Nam không còn nữa! Cuộc đời và sự nghiệp của Giáo sư Hoàng Tụy đã để lại nhiều tác phẩm toán học nổi tiếng được thế giới công nhận. Ở đời thường Giáo sư là người tận tụy với quê hương và anh em, bạn bè, đồng chí. Giáo sư mất đi để lại nỗi tiếc thương của giới khoa học. Đảng và Nhà nước mất đi một tài năng của Đất nước....".

Dòng người dự lễ tang hôm nay, có rất đông các thế hệ học trò yêu quý của Giáo sư và cả những người yêu toán học trong và ngoài nước. Có người đã tóc bạc, có người tuổi còn rất trẻ. Họ về đây với lòng thương xót và kính yêu người thầy giản dị, chu toàn, nghĩa tình và trọn đời cống hiến cho khoa hoa học, giáo dục Việt Nam.

Giáo sư Hoàng Tụy được cộng đồng quốc tế coi là nhà toán học khai sơn phá thạch mở đường cho một chuyên ngành toán học mới, là “cha đẻ của tối ưu toàn cục”. Không chỉ là nhà toán học nổi tiếng thế giới, Giáo sư còn có những đóng góp tích cực cho khoa học, giáo dục và nhiều lĩnh vực của Đất nước. Chỉ riêng 50 bài viết cuối đời được tập hợp thành cuốn sách "Hoàng Tụy: Xin được nói thẳng" đã thể hiện những trăn trở của một trí thức lỗi lạc, một nhân cách lớn, một kẻ sĩ nặng lòng với tình yêu quê hương Đất nước thiết tha của ông.

Trong lời điếu trình bày tại tang lễ, Giáo sư Nguyễn Đình Công - Phó viện trưởng Viện Hàn Lâm Khoa hoc Việt Nam, Phó trưởng ban lễ tang đã điểm lại hành trình khoa học đồ sộ của ông. Cùng với Giáo sư Lê Văn Thiêm, Giáo sư Hoàng Tụy đã xem hoạt động chuyên môn là nhiệm vụ chính trị của ngành Toán và hai giáo sư trở thành những người đi tiên phong gây dựng nền Toán học non trẻ Việt Nam.

Ở bất cứ vị trí nào, Giáo sư Hoàng Tụy đều thể hiện những nỗ lực không ngừng, vượt qua nhiều khó khăn để cống hiến cho khoa học, giáo dục. Giáo sư Hoàng Tụy chủ động mở rộng quan hệ với các nhà khoa học của các nước tiên tiến, dùng uy tín, quan hệ của mình để đưa các thế hệ học trò của mình đi học tập ở nước ngoài để trở về đóng góp cho đất nước.

Những nỗ lực của Giáo sư Hoàng Tụy không chỉ được giới khoa học trong nước đánh giá cao mà ở nhiều nước cũng đã có những hội thảo khoa học đánh giá, tôn vinh đóng góp của Giáo sư.

Con trưởng của Giáo sư Hoàng Tụy ngẹn ngào chia sẻ trong lễ truy điệu: "Mỗi khi nhớ đến cha là nhớ đến hình ảnh của người ngồi từ sớm đến khuya bên bàn nghĩ và viết. Công việc là đam mê lớn nhất trong cuộc đời ông. Có người cha như ba, chúng con có làm việc bao nhiêu cũng thấy chưa đủ. Ba thật hiền, luôn tha thứ, tôn trọng những lựa chọn của chúng con".

Sinh thời khi trao đổi với các học trò yêu quý của mình, Giáo sư Hoàng Tụy đã căn dặn: “Tôi mong tất cả các bạn tiếp tục con đường dù tôi có chết đi”.

Nhìn lại sự nghiệp khoa giáo hưng quốc mới thấy những đóng góp của Giáo sư Hoàng Tụy trân quý đến nhường nào. Giáo sư Hoàng Tụy cũng là người sớm đề xuất việc chấn hưng khoa học giáo dục Việt Nam với 4 vấn đề cốt lõi. Đó là cải thiện cơ bản chính sách đối với người thầy; Cải cách hệ thống giáo dục phổ thông và dạy nghề; Thay đổi căn bản cung cách học và thi, xoá bỏ khổ dịch thi cử nặng nề, tốn kém mà kém hiệu quả; Chuyển giáo dục ĐH theo hướng hiện đại hóa và hội nhập quốc tế...

Nhìn lại cuộc đời và sự nghiệp của một nhà khoa học lỗi lạc với hơn 170 công trình khoa học, chủ yếu đăng trên các tạp chí quốc tế hàng đầu, đồng sáng lập 3 tạp chí khoa học uy tín, hàng chục giáo trình, Giáo sư Hoàng Tụy được nhiều nhà khoa học, nhà Toán học trong nước và quốc tế đánh giá là một nhà khoa học lớn, một tượng đài, người truyền cảm hứng và nâng đỡ niềm đam mê của rất nhiều thế hệ khoa học Việt Nam hôm nay và mai sau.

Tác giả Hữu Đông, một người con Xứ Quảng thật có lý khi cho rằng: "Con cá kình to lớn lội vào cửa Đại, rồi theo Thu Bồn ngược lên nguồn. Rồi sấm chớp bão giông, mạch đất rạn vỡ, cá nằm kẹt trên trên sông Thu, hóa thân thành đất Gò Nổi, tụ khí anh linh…Đi ra từ sông Cái, sông Mẹ, những con cá kình của Gò Nổi đã ra đời vẫy vùng, để lại kỳ tích khắp nơi, làm sao kể hết. Riêng chỉ một người, giáo sư Hoàng Tụy, người con của châu thổ Thu Bồn, câu chuyện đương đại đã thấm đỏ phù sa trên địa hạt khoa học và giáo dục...".

Còn với người viết bài này, hôm nay hòa vào dòng người ở lại, thương tiếc tiễn biệt một nhà khoa học lỗi lạc, một người con làm rạng danh quê hương Đất nước, một người thầy đáng kính, người bạn hữu thân tình của những ân sư mà trong lòng tưởng nhớ về niềm tự hào khôn xiết của những người con Xứ Quảng về truyền thống họ Hoàng ở Gò Nổi, Điện Bàn quê hương ông: