Trong lúc đang dùng máy múc đất tại vườn đồi, một người lái máy đào ở xã Sơn Lĩnh, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) đã đụng phải ngôi mộ còn nguyên bộ xương người, với cái đầu rất to, 2 hàm răng trắng tinh và còn nguyên vẹn.
Anh Đặng Thái Sơn, trú tại xóm 1, xã Sơn Lĩnh, huyện Hương Sơn - chủ khu đất phát hiện ngôi mộ thuật lại, vào 10h ngày 22/4, trong lúc đang múc đất tại khu vực đồi Động Trùa, máy đào của anh Trần Văn Tuyền đã đụng vào một khối đá nằm sâu dưới lòng đất. Dừng máy quan sát, anh Tuyền hoảng hốt phát hiện đó là ngôi mộ lớn rồi chạy vào nhà thông báo cho anh Sơn.
Cẩn thận xem xét, anh Sơn đã để nguyên hiện trường, báo cáo lên UBND xã Sơn Lĩnh để xin hướng xử lý. Với sự hỗ trợ của chính quyền, gia đình anh Sơn đã cho đào ngôi mộ lên.
Ngôi mộ được mai táng hết sức kiên cố. Bên ngoài là những tấm đá màu nâu trắng dính liền nhau, tiếp đến là một khối ván dổi rất dày, trong cùng là bộ xương người còn nguyên vẹn. Đáng chú ý bộ xương người này có chiếc đầu lâu rất to, 2 hàm răng trắng tinh và còn nguyên vẹn.
Sau khi khai quật gia đình anh Sơn đã làm các thủ tục tâm linh theo phong tục địa phương, di dời ngôi bộ hài cốt ra nghĩa trang trong xã mai táng.
Do nhìn thấy xương đầu trong ngôi mộ to hơn đầu người bản địa nên một số cụ cao niên tại xã Sơn Lĩnh đặt nghi vấn, đây là mộ của một người Pháp, bởi thời Pháp thuộc tại khu vực Động Trùa có một đồn lính Pháp đóng tại đây. Có thể người lính này bị bệnh, chết rồi được mai táng tại đây.
Theo nhiều người dân Sơn Lĩnh, việc chính quyền xã Sơn Lĩnh không can thiệp để chờ các nhà khảo cổ khai quật xác định niên đại, bí ẩn của ngôi mộ là một điều đáng tiếc.
Một số hình ảnh về ngôi mộ cổ sau khi được khai quật:
 |
Hình thù ban đầu của chiếc quan tài nằm dưới đất và tấm ván bằng gỗ đậy trên nắp quan tài |
 |
Bộ xương trong ngôi mộ vẫn còn khá nguyên vẹn |
 |
Hộp sọ của bộ xương to hơn đầu người bản địa |
 |
Xương hàm còn khá nguyên vẹn |
 |
Khối đá trắng chèn bên ngoài ngôi mộ cổ |
