Hà Nội: Hàng trăm tỷ đồng sai phạm ở Từ Liêm chưa được xử lý

Ngày 1/4/2014 được xem là thời khắc quan trọng của TP. Hà Nội khi bộ máy hành chính, cơ sở vật chất của hai quận mới là Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm chính thức vận hành. Thời điểm này, quyết định thành lập hai quận mới đã được công bố. Tuy nhiên, sau quyết định chưa ráo mực, có một sự thật đã cũ nhưng chấn động, đó là những sai phạm trong công tác giải phóng mặt bằng lên đến hàng trăm tỷ đồng do Thanh tra TP. Hà Nội phát hiện ở huyện này trước ngày tách quận.

Theo kết luận thanh tra được phát đi hồi giữa năm 2013 của Thanh tra TP. Hà Nội cho thấy rất nhiều sai phạm của các cá nhân, lãnh đạo huyện Từ Liêm trong việc chấp hành pháp luật trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư giải phóng mặt bằng (GPMB) trên địa bàn huyện Từ Liêm trong những năm gần đây.

Kết quả thanh tra chỉ rõ những sai phạm của huyện Từ Liêm trong công tác GPMB từ chi tiền không đúng đối tượng, vượt định mức, xác nhận không đúng về nguồn gốc đất, bồi thường, hỗ trợ về đất sai số lên đến gần 100 tỷ đồng, xin phương án giao đất tái định cư sai quy định đồng thời đề nghị kiểm điểm xử lý hàng loạt cán bộ, trong đó có ông Phó Chủ tịch UBND huyện Từ Liêm, nhiều trưởng, phó phòng ban, chuyên môn...

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, gần như những người có trách nhiệm chính vẫn đang làm ngơ trước những sai phạm chấn động trong GPMB mà Thanh tra TP. Hà Nội phát hiện, đề nghị xử lý trước đó.

Điển hình là Dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng tuyến quốc lộ 32 (đoạn Cầu Diễn - Nhổn) được Bộ trưởng bộ GTVT phê duyệt tại Quyết định số 1384/QĐ-BGTVT ngày 11/5/2007; phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư tại Quyết định số 1925/BGTVT-KHĐT ngày 30/8/2011 với tổng kinh phí là 2.072,64 tỷ đồng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ và ngân sách UBND TP. Hà Nội.

Qua kiểm tra công tác bồi thường hỗ trợ (BTHT) và tái định cư (TĐC) dự án, Thanh tra TP. Hà Nội phát hiện những tồn tại, sai phạm của Ban chỉ đạo GPMB thành phố (thay mặt liên ngành) trong việc tham mưu, đề xuất văn bản đặc thù trái với các quy định của Nhà nước trong việc xét giao đất TĐC; của Hội đồng BTHT và TĐC dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng quốc lộ 32 (đoạn Cầu Diễn- Nhổn); Trung tâm PTQĐ huyện, Ban BTGPMB huyện, phòng TN và MT huyện trong việc áp dụng chính sách của Nhà nước để lập phương án BTHT sai quy định; UBND các xã, Công an xã Minh Khai, Phú Diễn, thị trấn Cầu Diễn và thanh tra Xây dựng huyện Từ Liêm.

Theo đó, trong việc xác định nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất, việc ăn ở tại nơi GPMB của một số hộ dân chưa đúng và đã buông lỏng quản lý trật tự xây dựng để các hộ dân tiếp tục xây nhà trên đất còn lại sau GPMB không đủ điều kiện xây dựng; một số tổ chức cá nhân còn có hành vi làm sai lệch hồ sơ giao đất, xác nhận không đúng về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất,...

Dẫn nguồn kết luận thanh tra TP. Hà Nội chỉ rõ, phục vụ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Chính phủ đã yêu cầu tiến độ hoàn thành dự án Cải tạo, nâng cấp mở rộng quốc lộ 32 (đoạn Cầu Diễn - Nhổn) trong quý III/2010. Tuy nhiên, đến thời điểm kiểm tra còn 39,24m2 của một hộ dân và gần 2.120 m2 đất do trường đại học Công nghiệp Hà Nội quản lý, sử dụng đã được bồi thường hỗ trợ vẫn chưa GPMB và bàn giao cho các đơn vị có liên quan.

Thanh tra TP. Hà Nội nhấn mạnh, trách nhiệm thuộc Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư dự án, Ban bồi thường GPMB huyện và Trung tâm Phát triển quỹ đất (PTQĐ) huyện Từ Liêm.

Thêm vào đó, việc Hội đồng Bồi thường hỗ trợ và tái định cư dự án đã tự đề ra chính sách không đúng so với quy định. Trong quá trình đền bù GPMB đường 32, ngoài việc áp dụng các chính sách của Nhà nước, Hội đồng Bồi thường hỗ trợ và tái định cư dự án đã họp thống nhất hỗ trợ theo đơn giá đất ở cho các hộ sử dụng đất vi phạm Luật Đất đai.

Đó là những trường hợp đất bị thu hồi là đất lưu không đường 32, các hộ tự lấn chiếm, sử dụng và xây dựng nhà trái phép. Từ việc làm trên đã dẫn đến sai phạm nghiêm trọng là hỗ trợ tiền đất không đúng cho 219 hộ, với số tiền là gần 52 tỷ đồng.

Ngoài ra, Hội đồng Bồi thường hỗ trợ và tái định cư dự án đã giao đất trái thẩm quyền cho 45 hộ có đất bị thu hồi là đất lưu không đường 32, đất nông nghiệp tự chuyển đổi trước ngày 15/10/1993 được đền bù theo đơn giá đất ở (gồm xã Xuân Phương 9 hộ; xã Phú Diễn 32 hộ; xã Minh Khai 4 hộ), từ đó dẫn đến đền bù không đúng về đất ở với số tiền gần 8,4 tỷ đồng.

Thanh tra TP. Hà Nội nhấn mạnh, tổng số tiền bồi thường hỗ trợ về đất sai này là hơn 60 tỷ đồng và cần phải thu hồi về ngân sách Nhà nước. Đồng thời chỉ rõ, trách nhiệm sai phạm này thuộc UBND huyện Từ Liêm, Hội đồng BTHT và TĐC dự án, Ban BTGPMB huyện.

Trách nhiệm trực tiếp thuộc về lãnh đạo UBND huyện, ông Nguyễn Kim Vinh - Phó Chủ tịch UBND huyện; ông Nguyễn Tiến Thành, Trưởng Ban BTGPMB huyện; bà Nguyễn Thị Nga, Phó GĐ Trung tâm phát triển quỹ đất huyện; bà Nguyễn Thị Sơn, Trưởng phòng TN và MT huyện và các thành viên khác của hội đồng BTHT và TĐC dự án.

Thế nhưng đến nay, việc xử lý sau kết luận thanh tra vẫn chưa được huyện Từ Liêm (cũ) tiến hành. Những cán bộ bị xác định sai phạm vẫn tại vị và đang chuẩn bị nhận nhiệm vụ mới khi tách quận. Vậy hàng trăm tỷ đồng của Nhà nước bị thất thoát ai sẽ chịu trách nhiệm hay mọi việc sẽ lại rơi vào quên lãng khi huyện Từ Liêm biến mất?

Trong một diễn tiến mới nhất có liên quan, Thành ủy Hà Nội vừa ban hành Đề án số 08-ĐA/TU về việc thành lập tổ chức bộ máy và nhân sự cán bộ chủ chốt của hai quận Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm và 23 phường trực thuộc. Theo đề án, thành ủy yêu cầu nguyên tắc tổ chức bộ máy và bố trí cán bộ phải tuân thủ đúng pháp luật; bảo đảm sự ổn định, kế thừa và phát triển; tinh gọn bộ máy và tinh giản biên chế theo chủ trương cải cách hành chính, đáp ứng yêu cầu trước mắt và lâu dài của hai quận mới. Trong khi đó, dư luận đang hoài nghi về việc lấp liếm sai phạm ở huyện này trước ngày tách quận.