Hà Nội: Đau lòng cảnh người dân 5 năm gánh nước ao tù về ăn

(ĐSPL) – Giặt giũ, rửa thức ăn, gánh từng xô nước về nhà từ ao tù là những hình ảnh khiến nhiều người không khỏi cám cảnh khi chứng kiến người dân phải sinh hoạt như vậy.

Cách đường ống dẫn nước sạch Sông Đà chưa đến 1km nhưng suốt 5 năm qua, người dân thôn Ngọc Than (Quốc Oai, Hà Nội) phải dùng nước ao tù để sinh hoạt.

Hàng ngày, người dân nơi đây phải dùng nước từ ao trước đình làng làm nước sinh hoạt. Cảnh người dân thi nhau gánh từng gánh nước về dùng không còn xa lạ ở đây. Có người còn mang cả xe cải tiến ra kéo cả mấy thùng về dùng dần.

Một số hộ dân khác thì kéo máy bơm từ ao về bể lọc thủ công để phục vụ các nhu cầu sinh hoạt. Để bơm được thứ nước ao tù về nhà, mỗi hộ gia đình phải đầu tư không ít tiền bạc và công sức thay vì được sử dụng thứ nước sạch như ở nội thành.

Khoảng 1.000 hộ dân ở làng Ngọc Than đang phải dùng nước ao để ăn uống, sinh hoạt.

Dọc bờ ao quanh làng, máy bơm và ống dẫn nước chằng chịt quấn ngang quấn dọc. Bờ tường, cột điện và cây cối là những tụ điểm của hệ thống dây điện và ống dẫn nước về nhà dân.

Qua quan sát có thể thấy nước trong ao không được lưu thông, nước thải từ một dãy nhà trọ xả thẳng xuống, chưa nói đến việc chuồng lợn của một hộ gia đình đang đấu thầu ao để thả cá, nước thải của khu chuồng trại chăn nuôi này được xả thẳng xuống ao để làm thức ăn cho cá.

Dưới ao làng, các ống nước chạy chằng chịt dẫn vào các máy bơm được đặt trên bờ.

Nói về việc phải dùng nước ao hơn 5 năm nay, ông Đỗ Văn Nhật (80 tuổi) người dân trong làng kể: “Nhiều rác thải cũng đồng nghĩa với việc nước bẩn. Nhưng biết làm sao được, không lấy nước ở đây thì lấy đâu nước mà dùng. Hiện cả làng này chỉ có 2 nguồn nước là từ các ao tù và giếng khoan. Giếng khoan thì đỡ ô nhiễm hơn nhưng giờ cạn kiệt, họa hoằn lắm mới có nhà khoan trúng mạch nước ngầm thôi”.

Nước từ ao này được các gia đình góp tiền mua máy bơm, đường ống dẫn nước về nhà để dùng. Việc trang bị máy bơm, mua đường ống dẫn nước, xây bể... mỗi gia đình phải bỏ chi phí cả triệu đồng. Nhà nào không có điều kiện thì hằng ngày kéo xe chở thùng hoặc kẽo kẹt gánh nước về.

Công trình tài trợ của một công ty với slogan “Nước sạch là cuộc sống – hãy chung tay bảo vệ nguồn nước” nhưng lại bỏ trống không hoạt động khiến người dân mất niềm tin.

Chị Nguyễn Thị Lai (38 tuổi), người dân địa phương bức xúc: “Cả làng chúng tôi phải dùng nước ao này để ăn uống. Dù nắng nóng đều phải dùng nước này, mà đâu được thỏa mái và tiết kiệm. Mỗi hộ phải bỏ ra tiền triệu để góp xây giếng dưới ao xí chỗ đặt máy bơm và phải mua hệ thống ống dẫn nước, dây điện, bể lọc, bể đựng nước mưa. Bể nước mưa hộ nào cũng phải xây. Đây là nguồn nước sạch từ trên trời xuống, không phải mua và dự trữ vào mùa khô. Vì thế hộ nào cũng đầu tư xây bể lớn dung tích hàng chục khối để trữ nước nấu ăn. Còn sinh hoạt như tắm giặt, vệ sinh và làm các việc khác thì phải căng dây, lắp máy bơm từ ao về”.

Nước gánh từ ao về phải lọc qua 3 lần. Lần đầu từ giếng ngoài ao. Giếng được xây gần bờ, có nhiều lỗ nhỏ để nước từ ao vào nhưng hạn chế rác, cặn và bùn. Khi bơm về phải qua bể lọc thủ công bằng cát và than củi. Nhà nào có điều kiện thì lắp thêm một bộ máy lọc nước nữa mới có thể ăn. Theo giá thị trường, bộ máy lọc nước ô zôn hay lọc nước điện phân giá rất đắt, không phải hộ nào cũng có điều kiện để mua.

Đường ống nước thôn Ngọc Than "đi" chung với đường điện.

Những ụ nước được các hộ dân tự xây quanh khu bờ ao để bơm nước về nhà.

Một số hộ gia đình vì ở quá xa ao thì phải gánh từng gánh nước về dùng. Ông Vũ Văn Thuận (57 tuổi) nói: “Bể nước làm thủ công, phía dưới chỉ có cát và than củi chỉ lọc dược cặn và những thứ nhìn bằng mắt thường. Còn tạp chất như chì, sắt hay chất hóa học không thể lọc nổi. Ai cũng bất an nhưng không còn cách nào khác. Dân nghèo chúng tôi không có điều kiện mua bình lọc ô zôn nên phục vụ ăn uống hàng ngày. Chính vì thế mà các cháu nhỏ và người lớn ở đây hay bị bệnh".

Cảnh người dân gánh từng gánh nước ao tù về ăn khiến người chứng kiến không khỏi đau lòng.

Cái ao tù này vừa là nguồn nước sinh hoạt cho các hộ dân cũng là nơi trẻ em tắm mát những ngày nắng nóng.

Ông Nguyễn Bá Hưng, trưởng thôn Ngọc Than cho biết: “Cả thôn có gần 1000 hộ dân, khoảng gần 5000 nhân khẩu. Bình quân mỗi hộ đều có 4-5 người, nhu cầu nước sinh hoạt rất lớn. Hiện nay, cả thôn chỉ có 2 hộ gia đình được sử dụng nước lọc qua thiết bị lọc nước do một công ty về năng lượng và môi trường hỗ trợ. Sở dĩ người dân phải dùng nước ao là vì ở đây nguồn nước rất khan hiếm, có khi đào khoan cả vài chục mét nước cũng không dùng được, nhiều đường ống nước còn bị tắc".

Ông Nguyễn Quý Thuận, Phó chủ tịch UBND xã Ngọc Mỹ cho biết: “Việc dùng nước sinh hoạt từ ao ở làng Ngọc Than là có thật, hiện tại vẫn đang đợi cấp trên xử lý và cũng khuyến cáo người dân không dùng nước từ ao, hồ cho việc ăn uống. Năm ngoái, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn TP Hà Nội đã chỉ đạo lắp đặt thử nghiệm 2 thiết bị lọc nước quy mô hộ gia đình để xử lý nguồn nước ao và công ty cổ phần Năng lượng và Môi trường NuSa Việt Nam cũng đã đầu tư bể xử lý nước thô tại ao. Thành phố cũng đã có chỉ đạo về việc cung cấp nước sạch cho người dân Ngọc Than. Dự án cấp nước được giao cho Công ty nước sạch Hà Nội tuy nhiên đến nay công ty này vẫn chưa hoàn thành hồ sơ. Xã Ngọc Mỹ đã chuẩn bị sẵn sàng quỹ đất để kéo đường ống nước sạch”.