Siêu du thuyền và cây cầu biểu tượng 95 năm tuổi
Oceanco, nhà sản xuất siêu du thuyền trị giá 500 triệu USD, đang đề nghị chính quyền thành phố Rotterdam (Hà Lan) tháo dỡ phần giữa cây cầu 95 năm tuổi Koningshaven, còn được người dân địa phương gọi là "De Hef". Việc này sẽ cho phép 3 cột buồm cao 70m của con thuyền đi qua cảng Rotterdam.
Yêu cầu này đã làm bùng nổ một cuộc tranh luận giữa những người dân địa phương, một cuộc tranh luận liên quan tới sự bất bình đẳng toàn cầu và quyền lực của các tỷ phú công nghệ. Thành phố Rotterdam, được mệnh danh là thành phố của tầng lớp lao động, giờ đây đang đứng ở thế "tiến thoái lưỡng nan" với câu hỏi: Cái giá để mở đường đi cho tỷ phú giàu hàng đầu thế giới có thể lên đến bao nhiêu?
Ông Paul van de Laar, trưởng khoa lịch sử tại Đại học Erasmus Rotterdam, nhận xét: "Chúng ta sẽ cúi đầu vì Jeff Bezos chỉ để trao cho ông ta con thuyền này? Liệu thành phố này có được xây dựng chỉ để đảm bảo niềm vui và sự hài lòng của các tỷ phú?"
Các quan chức thành phố khẳng định quá trình nộp đơn xin dỡ bỏ cây cầu đang diễn ra, đồng thời cho biết thêm rằng chưa có giấy phép chính thức nào liên quan đến mọi việc. Tuy nhiên, giấy phép dự kiến sẽ được đưa ra sớm trong tháng này và con tàu sẽ sẵn sàng xuất cảng vào tháng 8 tới.
Được biết, Oceanco có một kế hoạch dự phòng cho việc này, là lắp ráp cột buồm sau khi thân du thuyền di chuyển qua cầu. Tuy nhiên, hiện chưa rõ vì sao Jeff Bezos không sử dụng tới phương án này.
Hai người biết về các cuộc thảo luận cho rằng có những thoả thuận ngầm giữa thành phố Rotterdam và nhà sản xuất con tàu. Họ nói rằng thanh phố có thể cho phép tháo dỡ cầu De Hef trong thời gian ngắn khoảng 1-2 lần mỗi năm để những con tàu lớn có thể di chuyển qua lại an toàn với chi phí khoảng 100.000 euro (khoảng 105.000 USD).
Một người nhận xét: "Chẳng có lý do gì bạn lại bắt đầu đóng con tàu trị giá 500 triệu USD mà không có một thoả thuận trước. Nếu không, bạn chỉ có một vấn đề trị giá 500 triệu USD".
Đại diện của tỷ phú Jeff Bezos hiện chưa đưa ra bình luận về vấn đề này. Trong khi đó, Oceanco cũng đã từ chối trả lời phỏng vấn để đảm bảo "quyền riêng tư" của khách hàng.
Tòa thị chính Rotterdam cho biết khi có quyết định cuối cùng về việc có tháo dỡ cây cầu hay không, thành phố sẽ xem xét những công việc cần làm, "những phiền toái về môi trường có thể xảy ra" và những rủi ro có thể gây ảnh hưởng đến quá trình bảo tồn di tích.
"Câu hỏi về cái tôi và sự kiêu ngạo"
Việc tháo dỡ cây cầu đã trở thành đề tài tranh luận. Trong đó, một số người coi tỷ phú Jeff Bezos là đại diện cho chủ nghĩa tư bản, người đã xây dựng một công ty trị giá 1 tỷ USD nổi tiếng về cách đối xử với người lao động. Những người khác thì chào đón ông như một người sáng tạo công việc, người sẵn sàng bỏ hàng trăm triệu USD cho siêu du thuyền, được coi là sự chứng thực cho danh tiếng hàng thế kỷ của Hà Lan như một siêu cường trên biển.
Ông Dianthus Panacho, một doanh nhân 55 tuổi và người gốc Rotterdam chia sẻ: "Vấn đề này đang trở thành một câu hỏi về cái tôi và sự kiêu ngạo".
Ông Panacho cho rằng ông Bezos nên trả gấp đôi mức phí dự kiến "để ông có thể đóng góp thêm 100.000 euro giúp đỡ những gia đình nghèo khó sống gần cầu".
Bà Ellen Verkoelen, một chính trị gia vận động cho quyền của những người trên 50 tuổi và là một thành viên của hội đồng thành phố, lập luận rằng con thuyền nên được phép đi qua. Bà nói: "Tôi nghĩ rằng một số người ghen tị với những người có tiền có thể làm bất cứ điều gì họ muốn. Và điều đó là đúng nhưng khi họ có tiền tại sao họ lại không tiêu nó ở đây?"
Được xây dựng vào năm 1927, cây cầu ban đầu được thiết kế để kết nối 2 phần phía Bắc và phía Nam của thành phố thông qua một tuyến đường sắt. Koningshaven là cây cầu đường sắt đầu tiên của Rotterdam và được coi là sự công nhận tầm quan trọng ngày càng tăng trong quá trình công nghiệp hóa của Hà Lan.
Nắm bắt được trí tưởng tượng của người dân địa phương, đây là chủ đề cho một bộ phim của nhà làm phim người Hà Lan Joris Ivens, người đã khám phá sự phức tạp của cây cầu đường sắt. Sau đó, cây cầu đã được ngừng hoạt động vào năm 1993 và được khôi phục lại như một di tích vào năm 2017.
Piet Momofer, một người quản lý trường học, cho biết duy thuyền đã thể hiện vị thế của Hà Lan với tư cách là một trong những nhà đóng tàu hàng đầu thế giới. Ông nhận xét: "Mọi người từ các quốc gia khác nhau đến đây làm việc. Điều quan trọng đối với người Hà Lan là chugns ta có khả năng chế tạo những du thuyền này vô cùng xuất sắc".
Thông tin chi tiết về du thuyền 500 triệu trên đã được giữ kín nhưng thiết kế con thuyền được lấy cảm hứng từ con tàu Ngọc trai đen của Oceanco, hiện lớn nhất thế giới và được khẳng định là du thuyền buồm sinh thái, có thể băng qua Đại Tây Dương mà không cần nhiên liệu và có tốc độ lên đến 30 hải lý/giờ.
Ngọc trai đen có hồ bơi spa, bồn tắm nước nóng nhiều người và rạp chiếu phim câu lạc bộ bãi biển trên tàu. Theo báo cáo, những hình ảnh đầu tiên về siêu du thuyền của Jefff Bezos cho thấy cấu trúc bên trên màu trắng với thân tàu màu đen.
Elko van Winzum, một nhà tâm lý học công nghiệp 58 tuổi, cho biết ý tưởng về việc một tỷ phú điều khiển chiếc thuyền sang trọng của mình qua các con kênh của thành phố đã đi ngược lại "cách sống của Rotterdam", mà ông định nghĩa là "làm việc chăm chỉ, xây dựng mọi thứ, với tiếng cường, uống một cốc bia và nhìn nhau".
Ông nhận xét: "Và sau đó là có một số người đàn ông siêu giàu từ nước ngoài. Tôi đồng ý là ông ấy đã tạo ra một số việc làm trong thời gian đóng con tàu này nhưng sau khi giao dịch kết thúc, những công việc đó sẽ không còn nữa"
Ông Van de Laar, giáo sư lịch sử, chỉ ra vấn đề nan giải hiện nay là liệu "thành phố có kiểm soát được không gian công cộng của riêng mình" hay không, hay liệu giới siêu giàu "luôn tìm ra cách" để vượt qua những gì vốn có của người dân.
Ông nhận xét: "Còn hơn cả việc nâng một cây cầu. Từ quan điểm kỹ thuật, đó không phải là một vấn đề lớn. Nhưng chúng ta cần coi trọng người dân của chính mình".
Minh Hạnh (Theo Financial Times)
