Đưa ra nhiều dẫn chứng, GS Ngô Bảo Châu cho rằng một thách thức lớn của giáo dục Đại học của Việt Nam là hệ thống quản trị kém hiệu quả.
Đứng đầu nhóm tư vấn của Bộ GD&ĐT gồm 17 thành viên tại diễn đàn Nguồn nhân lực toàn cầu 2017 tại Hà Nội, GS Ngô Bảo Châu đã đưa ra những con số cần phải được nhìn nhận nghiêm túc.
Theo bảng xếp hạng 400 trường đại học hàng đầu của châu Á do tổ chức QS xếp hạng, Việt Nam có 5 trường. Malaysia có 27 trường, Indonesia 17 trường, Thái Lan 16 trường, Philippines 6 trường.
Số lượng bài báo khoa học "made in Việt Nam" được đăng tải trên các tạp chí của Scopus năm 2016 cũng thấp hơn các nước trong khu vực. Đứng đầu là Malaysia với 28.546 bài, Singapore 19.992 bài, Thái Lan 14.176 bài, Indonesia 11.470 bài, Việt Nam 5.563 bài và Philippines 2.642 bài.
Theo GS Ngô Bảo Châu, thách thức đầu tiên với giáo dục đại học Việt Nam là hệ thống quản trị kém hiệu quả. Bên cạnh đó, theo khảo sát của World Bank, mức đầu tư trên đầu sinh viên của Việt Nam rất thấp so với các nước Malaysia, Thái Lan, Singapore, Indonesia.
Năm 2013, mức này của Việt Nam là 645 USD/sinh viên, trong khi ở Singapore là 12.013 USD/sinh viên, gấp gần 20 lần.
GS Ngô Bảo Châu cho biết, nhóm nghiên cứu đề xuất 3 trụ cột cho sự phát triển GD ĐH,CĐ Việt Nam là: Quản trị, Tài chính và Năng lực hệ thống. Cụ thể:
Về Quản trị: GS Châu cho rằng, điểm cân bằng giữa tự chủ ĐH và sự can thiệp quản lý của nhà nước. Cần có mô hình hệ thống ĐH và CĐ thống nhất cùng với bộ tiêu chí rành mạch để đảm bảo hiệu quả cho sự can thiệp của quản lý Nhà nước (quản trị, giám sát) hướng tới nâng chất lượng của cả hệ thống.
Xây dựng mô hình quản trị của từng cơ sở ĐH, CĐ tự chủ để đảm bảo thực hiện trách nhiệm giải trình về chất lượng đào tạo, nghiên cứu, minh bạch thông tin.
Về Tài chính: Nhóm nghiên cứu đề xuất phải nâng cao hiệu quả ngân sách Nhà nước dành cho ĐH, CĐ, chuyển từ hình thức cấp kinh phí chi thường xuyên sang hình thức đặt nhiệm vụ ưu tiên (đào tạo, nghiên cứu) thông qua quy trình cạnh tranh công bằng.
Đồng thời phải đảm bảo cơ hội tiếp cận: Quỹ học bổng và tín dụng sinh viên; Phải tạo ra khung pháp lý để khuyến khích đầu tư vào ĐH,CĐ.
Về Năng lực hệ thống: Nhóm nghiên cứu đề xuất thiết kế bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả đầu tư; thiết kế bộ tiêu chí đánh giá chất lượng quản trị, đào tạo và nghiên cứu khoa học; thiết kế thị trường lao động ở ĐH, CĐ theo hướng mở và cạnh tranh; thống nhất và đơn giản hóa hệ thống tên gọi và chức danh.
Minh Thư (T/h)
