Vụ việc tranh chấp tử thi tại Đắk Nông những ngày gần đây đang nhận được sự quan tâm từ dư luận.
Trao đổi với Đời sống & Pháp luật, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, đoàn luật sư TP.Hà Nội nêu quan điểm: "Nhiều năm làm luật sư hành nghề trong lĩnh vực tham gia tố tụng với rất nhiều vụ án khác nhau và quá trình nghiên cứu về pháp luật, tôi chưa từng thấy có vụ kiện nào về tranh chấp tử thi".
Theo vị luật sư, khi trong gia đình có một người chết, có thể có những quan điểm khác nhau về nơi an táng, hình thức mai táng. Với những người sống xa quê, sau khi chết có thể an táng tại nơi sinh sống cuối cùng hoặc ở quê hương theo thỏa thuận của những người thân thích, trừ trường hợp người đó có di chúc để lại có nội dung về nơi an táng, hình thức an táng.
Việc mai táng người quá cố được thực hiện theo phong tục tập quán địa phương, vấn đề này pháp luật không có quy định. Nếu có tranh chấp, tòa án sẽ căn cứ vào phong tục tập quán để quyết định sẽ an táng ở đâu cho phù hợp.
Trong vụ việc này là "tranh chấp" giữa em chồng và chị dâu khi người xấu số qua đời tại Đắk Nông. Ngoài việc đưa ra yêu cầu mang thi hài của anh trai về quê an táng, người phụ nữ này còn nghi ngờ anh trai mình có thể bị sát hại, cuộc hôn nhân của anh trai là không hợp pháp và không thừa nhận hai đứa cháu là con ruột của anh trai.
Đến nay, sau khi xác minh nguồn tin, khai quật và khám nghiệm tử thi để giám định pháp y, cơ quan điều tra đã kết luận là nạn nhân chết là do bệnh lý chứ không phải là bị sát hại.
"Như vậy, với nội dung tố cáo tố giác, cơ quan điều tra kết luận là không có dấu hiệu tội phạm nên đã không khởi tố vụ án hình sự. Nếu không đồng ý với kết quả trả lời của cơ quan công an, người tố cáo tố giác có quyền khiếu nại đối với quyết định không khởi tố vụ án hình sự theo quy định của pháp luật để được xem xét giải quyết", luật sư Cường nhận định.
Ngoài ra, về việc việc yêu cầu mang thi thể của người đàn ông này về quê an táng, không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan điều tra. Việc an táng người quá cố theo phong tục địa phương.
Theo ông Cường, hiện chưa có bản án quyết định của cơ quan có thẩm quyền để xác định người vợ và hai con của người đàn ông này là không hợp pháp, không hợp lệ. Do đó, những người này có quyền thực hiện hoạt động an táng theo phong tục địa phương và thực tế người chết đã được an táng ở đây mấy tháng nay, việc đào mộ mang xác về quê an táng theo yêu cầu của người em gái sẽ không thể thực hiện được nếu như không có quyết định của cơ quan có thẩm quyền hoặc có sự đồng ý của vợ con người đã chết.
Đối với việc cho rằng quan hệ hôn nhân của anh trai và chị dâu là không hợp pháp, hai con không phải là con ruột của anh trai, em gái của người đã chết có quyền khởi kiện đến tòa án để được giải quyết vấn đề tranh chấp liên quan đến nhân thân.
Việc xác định quan hệ hôn nhân có hợp pháp hay không sẽ căn cứ vào giấy đăng ký kết hôn và thủ tục đăng ký kết hôn được thể hiện qua sổ đăng ký kết hôn của địa phương cấp xã phường. Trường hợp hai người không có giấy đăng ký kết hôn, hồ sơ lưu tại UBND xã cũng không thể hiện là đã đăng ký kết hôn, đồng thời hai người này chung sống sau 3/01/1987, pháp luật không công nhận đây là quan hệ vợ chồng.
Tuy nhiên, việc này chỉ có ý nghĩa khi có tranh chấp liên quan đến quyền nhân thân và quyền tài sản được pháp luật bảo vệ. Nếu có tranh chấp, một bên đề nghị tòa án tuyên bố hôn nhân không hợp pháp, không phải là vợ chồng để liên quan đến chia di sản thừa kế hoặc liên quan đến vấn đề nhân thân khác, toà án có thể xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật và sẽ quyết định là hôn nhân có hợp pháp hay không qua quá trình tranh tụng công khai tại phiên tòa.
"Đối với vấn đề xác định cha cho con, yêu cầu xem xét lại giấy tờ về nhân thân của hai con người đã chết trên nếu có tranh chấp, các bên có yêu cầu, tòa án cũng có thể thụ lý để xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật. Kết quả giám định ADN sẽ là căn cứ để xác định những đứa trẻ này có phải là con đẻ của người đàn ông đã chết đó không", vị luật sư nói.
Trước đó, tại buổi họp báo tình hình hoạt động kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2023, do UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức ngày 26/10, Đại tá Bùi Quang Thanh, Giám đốc Công an tỉnh Đắk Nông đã thông tin về vụ việc tranh chấp tử thi. Cụ thể, chị Trần Thị Ngọc S. (ngụ tại huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông) kết hôn với anh Nguyễn Bá T. (quê tỉnh Vĩnh Phúc) vào năm 2008 và có với nhau 2 người con. Khoảng 3 tháng trước, anh T. tử vong do bệnh lý. Sự việc không có dấu hiệu hình sự nên anh T. được chị S. và các con, cháu tổ chức an táng theo phong tục địa phương. Tuy nhiên gần đây, em ruột của anh T. (thừa ủy quyền của mẹ đẻ anh T., đang trú tại tỉnh Vĩnh Phúc) đã có đơn đề nghị cơ quan chức năng làm rõ nguyên nhân anh T. tử vong và đòi đưa thi hài của anh T. về quê chôn cất. Theo lãnh đạo Công an tỉnh Đắk Nông, cũng từ vụ việc quyết định nơi chôn cất thi thể người quá cố nên giữa 2 bên gia đình xảy ra mâu thuẫn, tranh chấp; buộc cơ quan chức năng phải khai quật tử thi, xác định quan hệ huyết thống giữa các bên. "Trước đây, anh T. và chị S. có tổ chức đám cưới nhưng khi kiểm tra sổ sách tại địa phương thì không thấy đăng ký kết hôn. Chính vì điều này, người thân anh T. cho rằng chị S. không phải là vợ và 2 cháu nhỏ không phải là con của anh T.", lãnh đạo Công an tỉnh Đắk Nông thông tin thêm. Đại tá Bùi Quang Thanh cho biết, ngày 25/10, cơ quan chức năng đã khai quật tử thi và người nhà anh T. đòi đưa thi hài anh này về quê an táng. Tuy nhiên 2 người con của anh T. phản đối. "Tử thi người mất không phải đồ vật nên cơ quan công an không có thẩm quyền để bàn giao. Việc chôn cất người chết ở đâu do gia đình quyết định nên khiến mâu thuẫn gia đình càng căng thẳng. Cơ quan công an đang làm việc với các cơ quan liên quan để có phương án xử lý phù hợp", Giám đốc Công an tỉnh Đắk Nông nói. |
Thủy Tiên(T/h)
