Giật mình với những cú lừa ngoạn mục của ông lão… U80

Từ xưa đến nay, người già và trẻ em luôn là đối tượng được pháp luật đặc biệt chiếu cố. Quốc triều hình luật của triều Lê đặc biệt chiếu cố người già, trẻ em, người tàn tật và phụ nữ phạm tội. Tuy nhiên, khi phạm tội thập ác, họ không được hưởng nguyên tắc chiếu cố này. Thập ác là mười trọng tội rất nguy hiểm, bao gồm các tội xâm phạm việc bảo vệ vương quyền (mưu phản, mưu đại nghịch, mưu bạn, đại bất kính), các tội xâm phạm việc bảo vệ quan hệ hôn nhân gia đình phong kiến (ác nghịch, bất hiếu, bất mục, bất nghĩa, nội loạn), tội xâm phạm nghiêm trọng đạo đức, dã man tàn ác (bất đạo). Theo Quốc triều hình luật, người già từ 70 tuổi trở lên, trẻ em từ 15 tuổi trở xuống, người tàn phế có thể chuộc tội bằng tiền. Người già từ 80 tuổi trở lên, trẻ em từ 10 tuổi trở xuống, người bị ác tật mà ăn trộm, đánh người bị thương thì được chuộc tội bằng tiền.

Nhóm tuổi này mà phạm tội phản nghịch, giết người thì nhà vua sẽ quyết định hình phạt. Riêng nhóm từ 90 tuổi trở lên và từ bảy tuổi trở xuống dẫu có phạm phải tội chết thì cũng được miễn án tử hình. Giới quan viên khi phạm từ tội lưu trở xuống cũng được chuộc tội bằng tiền. Mức độ tiền chuộc được xác định tùy thuộc vào phẩm trật của người phạm tội. Chẳng hạn, để tránh bị thích chữ vào mặt hoặc cổ, các quan có thể chuộc tiền mỗi chữ như sau: Tam phẩm chuộc hai quan, tứ phẩm một quan năm tiền, ngũ phẩm một quan, lục phẩm bảy tiền, thất phẩm sáu tiền...

Như vậy, nếu muốn giảm nhẹ tội trong vụ việc này thì ông Thi phải hoàn lại số tiền đã chiếm đoạt để giảm nhẹ hình phạt.

Pháp luật hình sự hiện hành không quy định việc chuộc tội bằng tiền. Tuy nhiên, người phạm tội dùng tiền để bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả chính là một tình tiết góp phần giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho họ.