Chiều 14/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét báo cáo kết quả bước đầu của Đoàn giám sát chuyên đề "việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021" và quyết định việc lựa chọn đơn vị, địa phương để tiến hành giám sát thực tế.
Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội Dương Thanh Bình cho biết, việc báo cáo của các cơ quan thuộc đối tượng giám sát còn chậm, chưa đảm bảo tiến độ theo yêu cầu. Mặc dù đoàn giám sát đã có đề cương chi tiết, rõ nội dung yêu cầu tại phụ lục, bảng biểu nhưng một số UBND tỉnh báo cáo chưa đúng, chưa đủ nội dung theo đề cương, biểu mẫu.
Trong đó, thông tin về số ngày tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu còn nêu chung chung, chưa nêu cụ thể số ngày tiếp định kỳ; chưa đánh giá đầy đủ trách nhiệm, hiệu quả tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu, việc ủy quyền cho cấp phó tiếp, như ở Ninh Bình, Lào Cai, Hà Nội, Khánh Hòa, Quảng Nam.
Báo cáo của Đoàn giám sát cho thấy, so với giai đoạn 2011-2016, số lượt người đến cơ quan hành chính nhà nước các cấp để khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tăng 67,6%; số lượt đoàn đông người tăng 9,2% nhưng số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan nhà nước giảm 16,1%.
Trong đó, khiếu nại giảm 4,8% số đơn và 25,7% số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính Nhà nước; tố cáo tăng 99,3% số đơn và 27,4% số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính nhà nước.
Tình trạng khiếu kiện vượt cấp, gửi đơn không đúng cơ quan có thẩm quyền còn diễn ra khá phổ biến, nhất là cấp Trung ương.
Nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh khiếu nại, tố cáo là văn bản pháp luật và công tác quản lý chưa theo kịp thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong các lĩnh vực đất đai, môi trường, đầu tư xây dựng.
“Còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, ngại va chạm, không tổ chức tiếp công dân, đối thoại với dân; thiếu quyết liệt, công tâm, khách quan trong giải quyết dẫn đến vụ việc không được giải quyết dứt điểm, trở thành vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài..” – Đoàn giám sát chỉ rõ.
Để hoạt động giám sát đảm bảo tính khách quan, thực tiễn, ông Dương Thanh Bình cho biết dự kiến sẽ thành lập hai đoàn giám sát tại 5 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Lào Cai, TP.HCM, Khánh Hòa, Kiên Giang. Đây là các địa phương có công dân khiếu nại đông người, phức tạp, tranh chấp liên quan đến đất đai, quản lý và vận hành nhà chung cư thương mại; thực hiện chuyển đổi chợ dân sinh thành các trung tâm thương mại (kể cả việc xây dựng lại chợ)…
Ngoài các nội dung báo cáo theo đề cương chung, đoàn giám sát tổ chức 8 buổi làm việc với 8 Bộ ngành: Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Xây dựng; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; Bộ Tư pháp; Bộ Công an; Thanh tra Chính phủ; TAND Tối cao; VKSND Tối cao về một số nội dung.
Thời gian tới, Đoàn giám sát sẽ tập trung đánh giá, tham gia ý kiến về từng vụ việc cụ thể; phân loại các vụ việc theo các nhóm và sẽ lập danh sách các vụ việc cụ thể để đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội tiếp tục theo dõi, giám sát việc thực hiện kiến nghị, định kỳ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại các Phiên họp định kỳ hàng tháng và kỳ họp cuối năm của Quốc hội.
Việt Hương (T/h)
