Sáng 28/8, tại hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 4, các đại biểu đã cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn chưa thống nhất về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi). Trong đó, việc thay đổi tên luật và đề xuất bỏ thay đổi những một số nội dung trên căn cước được nhiều đại biểu quan tâm và bàn luận sôi nổi.
Chưa thống nhất việc đổi tên Luật Căn cước công dân
Báo Tuổi trẻ đưa tin, sáng 28/8, điều hành thảo luận dự Luật Căn cước công dân sửa đổi, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho hay tại phiên họp thứ 25 ngày 18/8, đa số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội chọn phương án giữ tên Luật Căn cước công dân.
Đồng thời đã chỉ đạo Ủy ban Quốc phòng - An ninh nêu rõ từng loại ý kiến, đánh giá khách quan ưu, nhược điểm và xin ý kiến đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Với việc đổi tên "căn cước công dân" thành "căn cước", ông Phương cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí giữ là căn cước công dân. Do đó, đề nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến làm rõ hơn và thể hiện quan điểm của mình về nội dung này.
Về vấn đề này, VietNamnet đưa thông tin, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới đã báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số nội dung lớn, và nhận định tên gọi của dự thảo luật hiện có 2 loại ý kiến khác nhau.
Loại ý kiến thứ nhất, đồng ý đổi tên luật thành Luật Căn cước và cho rằng, việc sử dụng tên gọi này phù hợp với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng; thể hiện đúng bản chất của công tác quản lý căn cước; không tác động đến vấn đề quốc tịch cũng như địa vị pháp lý của công dân; không tác động đến các luật khác.
Tuy nhiên, phương án này có hạn chế là tác động đến tâm lý một bộ phận người dân, lo ngại sẽ phải thay đổi thẻ căn cước công dân, thay đổi các thủ tục hành chính sử dụng thẻ, không bảo đảm sự ổn định của chính sách; tác động đến đại đa số công dân Việt Nam hiện đang được cấp và sử dụng thẻ căn cước công dân.
Loại ý kiến thứ hai, đề nghị giữ tên luật như hiện nay bởi tên gọi đã sử dụng ổn định. Tên gọi Luật Căn cước công dân gắn với tên gọi thẻ căn cước công dân thể hiện địa vị pháp lý là công dân Việt Nam với đầy đủ quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam.
Phương án này có hạn chế là thể hiện không đầy đủ chính sách sửa đổi, bổ sung tại dự thảo luật, chưa phù hợp, bao quát đầy đủ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh nhất trí với loại ý kiến thứ nhất. Tuy nhiên đây là nội dung còn ý kiến khác nhau nên Thường trực Ủy ban này đề nghị các đại biểu tiếp tục cho ý kiến.
Nêu ý kiến sau đó, đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) bày tỏ quan điểm không nên đổi tên luật.
Ông nói luật ban hành phục vụ trong phạm vi lãnh thổ và đối tượng là công dân Việt Nam. Đồng thời, trong Hiến pháp cũng có nhiều điều khoản nhắc đến nhiều từ "công dân". Luật Quốc tịch nêu rõ công dân Việt Nam là người phải có quốc tịch Việt Nam.
Tương ứng với đổi tên gọi của dự thảo luật, Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh tán thành đổi tên thẻ thành “thẻ căn cước” như dự thảo Chính phủ trình. Việc đổi thẻ không phát sinh thủ tục, không phát sinh chi ngân sách nhà nước, chi phí của xã hội.
Góp ý nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, dự thảo luật đã quy định, những người đã được cấp thẻ căn cước công dân gắn chip vẫn có giá trị sử dụng đến thời điểm đổi thẻ, nên sẽ không gây tốn kém.
Thêm nữa, phạm vi điều chỉnh của thẻ căn cước cũng bao quát được đối tượng áp dụng của luật, gồm công dân Việt Nam, người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa được xác định quốc tịch.
Vì vậy, đại biểu tỉnh Đồng Tháp đồng tình, đổi tên là thẻ căn cước hoàn toàn phù hợp với thực tiễn.
Lý giải về việc công dân phải cung cấp thông tin ADN, nhóm máu
Về thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước, có ý kiến đại biểu đề nghị làm rõ chi phí, trách nhiệm việc cung cấp thông tin về nhóm máu, giọng nói, ADN.
Giải trình nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới cho biết thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được quy định Điều 10 dự thảo Luật Chính phủ trình.
Quy định này nêu rõ chỉ cập nhật các thông tin trong thực tế quản lý đã rõ, được sử dụng thường xuyên để phục vụ công tác quản lý Nhà nước về an ninh, trật tự, phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết thủ tục hành chính, trực tiếp phục vụ cho việc ứng dụng tiện ích của thẻ căn cước, căn cước điện tử…
Trong các trường thông tin quy định tại Điều này, ông Tới cho biết có 4 trường thông tin để tạo lập số định danh cá nhân, phục vụ công tác quản lý dân cư.
Các trường thông tin còn lại nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước, bảo đảm quyền lợi của công dân, thuộc 4 nhóm thông tin.
"Việc thu thập, cập nhật thông tin về ADN, giọng nói chỉ áp dụng với những người có tiền án, tiền sự, thông qua hoạt động tố tụng hoặc hoạt động xử lý vi phạm hành chính, không thu thập trực tiếp từ người dân", Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh nhấn mạnh.
Còn các trường thông tin khác, theo ông Tới, là những thông tin không bắt buộc, được thu thập qua quá trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính nhằm phục vụ chính lợi ích của người dân.
Đề xuất bỏ một số nội dung
Ngoài ra, trong Hội nghị có đưa ra thảo luận một số nội dung được bỏ trong Dự thảo luật Căn cước công dân sửa đổi.
Cụ thể, quá trình thảo luận dự thảo luật, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị chỉ nên thể hiện những thông tin mang tính chất ổn định, giúp nhận diện lai lịch của một con người.
Vì vậy, cần cân nhắc một số thông tin như “nơi cư trú”, “nơi thường trú”, “nơi sinh”, “nơi đăng ký khai sinh”, “giới tính”, “ngày, tháng, năm hết hạn sử dụng” bảo đảm thống nhất với quy định của pháp luật hiện hành. Đồng thời, cân nhắc thông tin về cơ quan cấp thẻ căn cước, hình dạng, kích thước, màu sắc, ngôn ngữ…
Một số ý kiến đề nghị không nên sử dụng QR code, chỉ nên dùng chip điện tử trên thẻ căn cước.
Giải trình các nội dung này, ông Tới cho rằng, việc thay đổi thông tin thể hiện trên thẻ căn cước đã được đánh giá cụ thể trong quá trình xây dựng luật, tương thích với các quy định của pháp luật có liên quan.
Cụ thể, dự thảo luật bỏ vân tay trên bề mặt thẻ (được lưu trữ trong bộ phận lưu trữ) để bảo đảm tính bảo mật trong quá trình sử dụng thẻ; bỏ thông tin “quê quán”, sửa đổi “số thẻ căn cước công dân” thành “số định danh cá nhân”, “căn cước công dân” thành “thẻ căn cước”, “nơi thường trú” thành “nơi cư trú”, bổ sung “nơi đăng ký khai sinh”…
Điều này, để tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh cho biết, các thông tin căn cước của người dân cơ bản sẽ được lưu trữ, khai thác, sử dụng thông qua chíp điện tử trên thẻ căn cước. Còn việc tích hợp cả QR code và chíp điện tử trên thẻ căn cước nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng thông tin công dân khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự.
Góp ý về nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Tạ Văn Hạ đề nghị làm rõ hơn thông tin về "nơi tạm trú", "nơi thường trú", "nơi ở", "quê quán" trên thẻ căn cước công dân, để quy định phù hợp với thực tiễn.
Nhấn mạnh về vấn đề bảo mật, ông Hạ lưu ý vấn đề đời tư là bất khả xâm phạm. Vì vậy, theo ông, quy định những thông tin, điều khoản trong dự thảo luật phải phù hợp với yêu cầu quản lý, đảm bảo đời tư, quyền con người, quyền công dân, theo Dân trí.
Bảo An (T/h)
