Để thực hiện dự án Nam ga Hạ Long, đất của hơn 20 hộ dân tại phường Hùng Thắng, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đã bị thu hồi, nhưng đền bù không thỏa đáng khiến các gia đình đồng loạt kêu cứu.
Từ một dự án kéo dài 16 năm
Ngày 30/05/2003 UBND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định số 1688 /QĐ-UB về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng – Kinh doanh khu đô thị Nam Ga Hạ Long, Thành phố Hạ Long của Tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng – Bộ xây dựng. Ngày 26/8/2003, tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 2898/QĐ-UB giao cho Licogi 637.199,6m2 theo cơ chế đổi đất lấy hạ tầng có thu tiền sử dụng đất.
Tiếp đó, ngày 05/4/2005, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 972/QĐ-UB về việc phê duyệt, điều chỉnh bổ sung dự án; Ngày 15/9/2005, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 3541/QĐ-UBND điều chỉnh ranh giới diện tích giao đất từ 637.199,6m2 xuống còn 396.077m2.
Tuy nhiên, UBND tỉnh này tiếp tục có điều chỉnh dự án. Theo đó, ngày 28/12/2006, tỉnh Quyết định số 4227/QĐ-UB thu hồi và giao đất cho UBND thành phố Hạ Long để bồi thường, GPMB, thực hiện dự án tái định cư của thành phố. Diện tích thu hồi là 84.171,13m2, nằm trên địa bàn phường Hùng Thắng. Sau khi thu hồi diện tích GPMB thuộc phường Hùng Thắng giảm từ 170.291,80m2 xuống còn lại là 86.178,27m2.
| Đội cưỡng chế đọc thông báo ngày 18/07/2018 |
Kể từ ngày dự án bắt đầu được giao năm 2003, ngày 14/9/2013, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 2387/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh quy hoạch Dự án, sau khi điều chỉnh diện tích GPMB thuộc phường Hùng Thắng, lại một lần nữa giảm từ 86.178,27m2, xuống còn 48.056,76m2.
Sau nhiều năm dự án bị ngưng trệ, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 2207/QĐ-UBND điều chỉnh ranh giới, diện tích, cơ cấu sử dụng đất giao đất cho Licogi để thực hiện dự án đầu tư xây dựng-kinh doanh hạ tầng khu đô thị mới Nam ga Hạ Long tại 3 phường nói trên. Diện tích giao đất tại phường Hùng Thắng là 32.580,8m2. Quyết định ngày 15/7/2016 nêu.
Như vậy đã qua nhiều lần điều chỉnh quy hoạch, diện tích GPMB thuộc phường Hùng Thắng của Dự án giảm từ 170.291,80m2 xuống còn lại là 32.580,8m2. Dù diện tích giảm tới hơn 5 lần nhưng công tác giải phóng mặt bằng vẫn diễn ra khó khăn bởi những mâu thuẫn của người dân với tổ công tác bồi thường GPMB.
Nhưng điều đáng nói là, người dân ở khu vực này sẵn sàng bàn giao đất nếu đây là dự án giao thông hay phục vụ các mục đích quốc gia, công cộng khác. Còn dự án này là dự án kinh doanh khu đô thị, một dự án được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi nhuận cho nhà đầu tư là LICOGI 2 nhưng lại không đền bù phù hợp nên gây ra bức xúc của dân cư nơi đây.
Lời kêu cứu của hơn 20 hộ dân
Ngày 15/1/2018 UBND tỉnh Quảng Ninh ra thông báo về việc gia hạn thực hiện dự án Khu đô thị Nam Ga Hạ Long do công ty TNHH MTV đầu tư và xây dựng LICOGI 2 thực hiện, trong thông báo này nêu rõ LICOGI 2 phải phối hợp cùng với UBND thành phố Hạ Long hoàn thành dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng trước ngày 30/7 và thi công hoàn thiện hạ tầng trước ngày 30/9/2018.
Tưởng như dự án này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho dân cư nhưng thực tế có như vậy khi việc đền bù cho diện tích đất và giá đền bù trên mỗi m2 không thỏa đáng nên các gia đình tại khu vực này đã gửi đơn kêu cứu phản ánh lên Báo Đời sống & Pháp luật.
Lý do chính khiến dân tại đây bức xúc là: Đơn vị giải phóng mặt bằng đã “coi thường” dân, không đo thực địa mà tự áp diện tích để đền bù. Diện tích được phân năm 1992 đều trên 100m2/hộ, nhưng diện tích đền bù chỉ còn khoảng hơn 50m2/hộ. Giá đất trên thị trường lên tới hàng chục triệu đồng/m2 nhưng giá đền bù chỉ vài triệu đồng/m2.
Ngày 18/7/2018, LICOGI 2 phối hợp cùng UBND thành phố Hạ Long thành lập đội cưỡng chế giải phóng mặt bằng lên tới hàng trăm người cùng dụng cụ, máy móc đến hiện trường tại tổ 15, tổ 16 khu 4B, phường Hùng Thắng, Tp. Hạ Long thực hiện cưỡng chế thu hồi đất.
Trong quá trình cưỡng chế thu hồi đất, hầu hết các hộ dân đều tự nguyện bàn giao mặt bằng cho đội cưỡng chế, tuy nhiên đại đa số đều không đồng tình với phương án hỗ trợ đền bù do Trung tâm phát triển quỹ đất thuộc UBND thành phố Hạ Long đưa ra.
| Các hộ dân hết sức bức xúc trước mức đền bù |
Ông Trần Xuân Thiều là một trong hơn 20 hộ dân bị cưỡng chế thu hồi đất cho biết: “Tôi đồng tình với những chính sách, dự án của nhà nước nhưng phải thực hiện trên cơ sở pháp luật và có sự đồng tình nhất trí của người dân. Dù nhiều lần khiếu nại nhưng trả lời từ các cơ quan ban ngành là chưa thỏa đáng. Đất của chúng tôi được UBND phường Giếng Đáy (Thị xã Hòn Gai) trước đây giao từ năm 1992 với mục đích sử dụng là đất ở, hiện thuộc UBND Phường Hùng Thắng. Tuy nhiên, UBND phường Hùng Thắng dựa vào bản đồ địa chính xác lập năm 1998 làm căn cứ qua đó xác nhận toàn bộ 140 m2 đất gia đình chúng tôi đang sử dụng ổn định từ những năm 1992 có chủ sở hữu là UBND phường là không đúng với thực tế.
Kết luận này phủ nhận hoàn toàn những đóng góp về tài chính của chúng tôi và quyết định bàn giao đất của UBND phường Giếng Đáy năm 1992.”
Ông Thiều cũng cho biết thêm, UBND phường Hùng Thắng cũng vài lần họp dân để đưa ra phương án bồi thường giải phóng mặt bằng nhưng đều không được sự ủng hộ của người dân. Có những biên bản cuộc họp UBND phường Hùng Thắng không gửi lại cho người dân được biết. Thậm chí ngày 18/7/2018 gia đình ông bị cưỡng chế nhưng tới ngày 16/7/2018 ông mới nhận được thông báo. “Quá bất ngờ, tôi không kịp chuẩn bị gì cả, thậm chí trong phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tôi cũng không có chỗ tái định cư trong khi tôi đã ở ổn định ở đây cả chục năm và không có chỗ ở nào khác”, ông Thiều bức xúc nói.
| Gia đình ông Thiều rơi vào hoàn cảnh không có chỗ ở khi bị thu hồi đất |
Bà Nguyễn Thị Bảy, một hộ dân bị thu hồi đất cũng phản ánh trong quá trình đo đạc, xác minh nguồn gốc đất UBND phường Hùng Thắng đã tự ý làm mà không hỏi ý kiến người dân cũng như giấy tờ văn bản liên quan. Đến khi đã có phương án hỗ trợ, bồi thường thì người dân mới được biết.
“Trong phương án giao đất cho các hộ dân năm 1992 của UBND phường Giếng Đáy có giao cho chúng tôi diện tích đất sử dụng là 135 m2 và đo tại thực địa sau đó đưa vào quy hoạch Khu tự xây cạnh ga Hạ Long.
Dự án bao gồm 2 khu: Khu A và Khu B trong đó khu B (Khu đất bà Bảy đang sở hữu-PV) nằm tại khu vực đầu đường đê vào xã Hùng Thắng dự kiến có diện tích 4.896m2 cấp cho 35 hộ, mỗi hộ có kích thước ô đất là 6x19,5 = 115 m2, trong phương án Hỗ trợ, bồi thường GPMB cũng có nhắc tới điều này, tuy nhiên lấy lý do tại thời điểm phê duyệt quy hoạch khu đất này mới đổ được 1.440m2 nằm đọc đê Hùng Thắng không đúng ranh giới quy hoạch đã phê duyệt và trừ đi 5,5m x 5= 22,5m2 phần diện tích cắt lại làm đường được đổ từ tiền đóng góp của các hộ dân. Với lý do đó các hộ dân chỉ còn lại diện tích hỗ trợ là 55m2.”, bà Bảy nói.
Sau khi đến thực địa, PV Đời sống & Pháp luật đã có buổi làm việc với đại diện UBND phường Hùng Thắng là ông Nguyễn Văn Mạnh, phó chủ tịch phường.
Ông Mạnh cho hay, toàn bộ quá trình giải phóng mặt bằng dự án do Trung tâm quỹ đất thành phố thực hiện dưới sự chỉ đạo của UBND thành phố Hạ Long mà trực tiếp là ông Hoàng Quang Hải – Phó chủ tịch UBND thành phố, phường chỉ tham gia một phần rất nhỏ. Và ông Mạnh cho rằng cần gặp ông Hải.
Toàn bộ kết luận của phường về nguồn gốc đất đã giao lại cho trung tâm phát triển quỹ đất, còn việc xem xét áp giá như nào phải do Trung tâm quỹ đất thành phố quyết định.
Trong một diễn biến khác, ông Hoàng Quang Hải với lý do bận họp hội đồng nhân dân khiến báo chí khó có khả năng tiếp cận. Thông qua tin nhắn ông Hải cho biết đã giao việc này cho Trung tâm phát triển quỹ đất.
Chúng tôi sẽ tiếp tục phản ánh vấn đề này trong các bài viết sau để làm sáng tỏ thông tin về việc giải phóng mặt bằng, sử dụng đất của dân Dự án Nam ga Hạ Long có đúng luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định của Chính phủ?
Tại sao việc thu đất của các hộ dân nơi đây lại khiến nhân dân bất yên phải kêu cứu đến báo chí?
Nhóm phóng viên
