Theo tin tức chứng khoán trên tạp chí VnEcononmy, trong báo cáo nhanh cập nhật ngành đường mới đây của SSI Research, bộ phận nghiên cứu của SSI đưa ra kỳ vọng các công ty có công suất luyện đường RE lớn như Công ty cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (TTC Agris, HoSE: SBT) và Đường Quảng Ngãi (UPCoM: QNS) được hưởng lợi.
Kỳ vọng này dựa trên cơ sở chính phủ Ấn Độ đang xem xét cấm xuất khẩu đường cho niên vụ tiếp theo, bắt đầu từ tháng 10/2023. Nguyên nhân chính là để đảm bảo nhu cầu nội địa của Ấn Độ và lo ngại sản lượng yếu (El Nino gây thiếu mưa).
Giá đường thế giới đạt đỉnh 10 năm vào tháng 4/2023, một phần do sản lượng của Ấn Độ giảm (giảm 5% so với cùng kỳ) và xuất khẩu giảm (giảm 46% so với cùng kỳ). Việc này có khả năng tác động tích cực đến giá đường thế giới trong niên vụ 2023/2024.
Ngoài ra, Văn phòng Chính phủ có công văn gửi Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn xem xét kiến nghị nhập 600.000 tấn đường gấp đôi so với năm ngoái. Trong năm 2021 và 2022, các công ty trúng thầu trong hạn mức là QNS, SBT và VNM. Phần lớn đường nhập khẩu là đường thô, được sử dụng để sản xuất đường RE.
Do đó, SSI Research kỳ vọng các công ty có công suất luyện đường RE lớn như SBT và QNS được hưởng lợi.
Tạp chí Nhà đầu tư dẫn số liệu từ Hiệp hội mía đường Việt Nam (VSSA) cho biết, sản lượng đường trong nước dự kiến đạt 871.000 tấn, tăng 16,6% so với niên độ 2022/2023 nhờ yếu tố thời tiết thuận lợi. Dù vậy, SSI Research nhận định giá đường trong nước nhiều khả năng duy trì ở mức cao và cùng pha với giá đường thế giới trong năm 2023 do đường nhập khẩu chiếm 2/3 nguồn cung đường của Việt Nam.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng hưởng lợi từ việc giá đường thế giới tăng cao. Có đơn vị doanh thu và lợi nhuận gấp nhiều lần nhưng cũng có doanh nghiệp đi xuống trong niên độ 2022 – 2023.
Với niên độ tài chính khác biệt (1/7 – 30/6), hầu hết các doanh nghiệp mía đường đều đã kết thúc năm từ 30/6. Công ty Đường Kon Tum (HNX: KTS) công bố doanh thu quý IV niên độ 2022 – 2023 gấp 6 lần cùng kỳ năm trước đạt 289 tỷ đồng nhờ sản lượng và giá bán cùng tăng. Lợi nhuận sau thuế đạt 24 tỷ đồng, gấp 7 lần. Nhờ vậy, lũy kế cả năm, doanh thu đạt 548 tỷ và lợi nhuận sau thuế 38 tỷ đồng, lần lượt gấp 3,1 và 4,8 lần niên độ trước.
Tương tự, Mía đường Sơn La (HNX: SLS) cũng có năm bội thu với doanh thu gần gấp đôi lên 1.676 tỷ đồng và lợi nhuận ròng gấp 2,8 lần đạt 523 tỷ đồng. Riêng quý IV đóng góp 33% doanh thu và 43% lợi nhuận, lần lượt ghi nhận 550 tỷ đồng và 225 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước, doanh thu gấp 2,5 lần và lợi nhuận gấp 3,6 lần.
Đường Quảng Ngãi (UPCoM: QNS) có 2 mảng kinh doanh chính gồm sữa và đường. Niên độ của doanh nghiệp này khác với công ty mía đường khi mở đầu vào 1/1 và kết thúc 30/12.
Theo BCTC hợp nhất nửa năm 2023, chủ thương hiệu sữa Vinasoy đạt doanh thu 5.298 tỷ đồng, tăng 31% so với cùng kỳ năm trước; lãi ròng 1.028 tỷ đồng, gấp đôi. Trong quý II, doanh thu tăng 43% đạt 3.152 tỷ đồng và lợi nhuận tăng 95% lên 712 tỷ đồng.
Doanh nghiệp lý giải, sức mua vẫn chưa phục hồi nên sản lượng tiêu thụ các sản phẩm sữa, nước khoáng, bia, bánh kẹo giảm nhẹ trong quý II. Tuy nhiên, một số sản phẩm khác vẫn tăng mạnh, đặc biệt là đường. Cụ thể, sản lượng tiêu thụ đường tăng 133%, doanh thu tăng 151%; điện tăng lần lượt 35% và 39%, nha tăng 13% và 14%.
“Anh cả” trong ngành, Công ty cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (TTC Agris, HoSE: SBT) cũng báo cáo doanh thu tăng đáng kể nhưng lợi nhuận giảm do gánh nặng chi phí tài chính quá lớn.
Trong quý IV, doanh thu tiếp tục tăng 23,6% đạt 6.800 tỷ đồng, lũy kế cả niên độ 2022 – 2023 tăng 35% lên 24.746 tỷ đồng. Tuy nhiên, chi phí tài chính tăng quá mạnh, chủ yếu do chi phí lãi vay đã khiến lợi nhuận ròng giảm 65% xuống 75 tỷ đồng riêng quý IV và giảm 38% xuống 545 cả niên độ.
Đi ngược tất cả, Mía đường Lam Sơn (HoSE: LSS) báo cáo doanh thu giảm 11,4% xuống 1.807 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ giảm phân nửa xuống 21,5 tỷ đồng. Xét quý IV, doanh thu 721 tỷ đồng và lợi nhuận 6,3 tỷ đồng, lần lượt giảm 6% và 75%.
Theo SSI Research, LSS có tỷ lệ đường thương mại ở mức cao, mảng hoạt động ngày bị ảnh hưởng trong năm do thuế chống trợ cấp chống bán phá giá được áp dụng gần đây. Doanh nghiệp không trúng thầu đường thô trong hạn ngạch nhập khẩu giai đoạn 2021 - 2022.
Đối với sản xuất đường, LSS sản xuất được 55.000 tấn/năm (chiếm 52% sản lượng tiêu thụ), là mức thấp so với công ty cùng ngành. Do vậy, việc tăng giá đường không mang lại nhiều lợi ích cho LSS.
Vân Anh(T/h)
