Chỉ có Tòa Cấp cao mới có thẩm quyền xét xử các vụ liên quan đến án tử hình nên các nữ nghi phạm có thể được thả hoặc tạm giữ thêm đến khi vụ án được chuyển giao cho tòa này.
Luật sư Phạm Duy Khương (Hà Nội) hỗ trợ Zing.vn liên hệ với Luật sư K. Viknesvaran để tìm hiểu về quy trình xét xử Đoàn Thị Hương trong nghi án Kim Jong Nam tại Malaysia.
Ông Viknesvaran là người có 17 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hình sự, đặc biệt về những án mạng tại Malaysia. Ông nhấn mạnh các nữ nghi phạm vẫn chưa chính thức bị kết tội và đang chờ xét xử. Zing.vn giới thiệu nội dung trao đổi:
- Ông nghĩ thế nào về tính phức tạp của vụ án mạng này?
- Tại thời điểm này, không ai trong số các cô gái chính thức bị kết tội cả. Các cô là đối tượng tình nghi và được đưa đến tòa địa phương để gia hạn thời hạn tạm giam.
Tại Malaysia, tòa địa phương không có thẩm quyền để xét xử các vụ liên quan đến án tử hình. Chỉ có Tòa án Cấp cao mới có thẩm quyền xét xử. Vì vậy cho đến khi vụ án được chuyển giao cho Tòa án Cấp cao thì các cô gái có thể được phóng thích hoặc tạm giữ thêm theo luật (trong đó bao gồm việc tạm giữ không giới hạn mà không cần xét xử) hoặc được xét xử tại Tòa án Cấp cao.
Nghi phạm Đoàn Thị Hương ra tòa ngày 1/3. Ảnh: AFP |
- Lịch sử Malaysia từng có một vụ án nào tương tự có sự liên quan của nhiều nước chưa?
- Chúng tôi từng có một vụ án tương tự về việc giết một cô gái người Mông Cổ sử dụng chất nổ C4 vào năm 1996. Vụ án liên quan đến một nhân sự cao cấp nhưng chỉ có các vệ sĩ và cộng sự của vị này bị cáo buộc. Vụ việc liên quan đến việc mua tàu ngầm Pháp.
Tòa án Cấp cao sau đó tuyên các vệ sĩ có tội nhưng tuyên trắng án với cộng sự của vị cấp cao này. Tòa án Phúc thẩm lật ngược bản án nhưng một vệ sĩ đã kịp trốn sang Australia và xin tị nạn chính trị, bởi Canberra không trục xuất bất cứ ai phải đối mặt với án tử hình. Về sau, Toà án Liên bang (cấp cao nhất) vẫn kết tội vệ sĩ còn lại nhưng trả tự do cho các cộng sự khác. Theo hiến pháp, Toà án Liên bang sẽ có quyết định cuối cùng.
- Ông có thể giải thích về trình tự xét xử có yếu tố nước ngoài theo pháp luật của Malaysia?
- Như đã nêu trên, vụ án vẫn đang được điều tra nên đó là lý do nó chưa được chuyển giao cho Tòa án Cấp cao. Chỉ tòa này mới có quyền nghe và xét xử các vụ án tử hình. Như trong nghi án Kim Jong Nam, cảnh sát đưa ra yêu cầu theo Điều 302 của Luật Hình sự.
Bộ Luật Hình sự Malaysia tương đối giống với Singapore và Ấn Độ. Do đó, cảnh sát sẽ đưa các nghi can đến một tòa án địa phương để gia hạn thời gian tạm giam cho đến khi các công tố viên (Văn phòng Tổng chưởng lý) đồng ý chuyển vụ việc sang xét xử tại Tòa án Cấp cao theo Điều 302.
Thời gian kéo dài bao lâu phụ thuộc vào thời điểm các nghi can chính thức bị kết tội và khi nào thu thập đầy đủ chứng cứ. Nó cũng phụ thuộc việc triệu tập các nhân chứng. Quá trình này có thể kéo dài 3 tháng, trên một năm hoặc lâu hơn.
Các nghi can nữ này được bảo vệ theo Điều 5 và 8 Hiến pháp Liên bang. Theo đó họ sẽ được xét xử công bằng và bình đẳng trước pháp luật. Hiến pháp là tối thượng và không gì có thể thay đổi điều này.
Nữ nghi phạm Indonesia trong nghi án Kim Jong Nam được chính phủ Indonesia hỗ trợ chỉ định 5 luật sư bảo vệ. Ảnh: AP |
- Hai nghi can nữ có thể đối mặt với án tử hình. Liệu có bất kỳ sự can thiệp từ bên ngoài nào có thể giảm hoặc ngăn bản án này?
- Chỉ can thiệp ngoại giao và trao đổi cấp cao của chính phủ mới có thể hy vọng các nữ nghi phạm được trả tự do hoặc bị kết tội với mức thấp hơn, ví dụ như đưa về Điều 304 (a) với mức khung là 30 năm.
Tuy nhiên, tôi xin nhấn mạnh lần nữa là các nữ nghi can này chưa chính thức bị kết tội giết người. Việc đưa các cô đến toà địa phương chỉ có mục đích là gia hạn thời gian tạm giam để điều tra thêm. Họ không phải đang ngồi tù đợi ngày xét xử.
- Khi nào thì các bên được tiếp cận tài liệu và toà nào sẽ có quyền xét xử vụ này?
- Tài liệu sẽ được tiếp cận khi vụ việc được chuyển sang Toà án Cấp cao và trước giai đoạn xét xử. Toà án Cấp cao Shah Alam và không phải bất cứ nơi nào khác sẽ thụ lý vụ việc bởi các hành vi phạm tội xảy ra tại sân bay Kuala Lumpur 2, thuộc bang Selangor với thủ phủ là Shah Alam.
- Chi phí thuê mướn luật sư cho những vụ việc như thế này như thế nào?
- Thường thì chi phí cho giai đoạn tại Toà án Cấp cao là 25.000 USD (mất gần một năm để hoàn thành); kháng cáo lên Tòa án Phúc thẩm và Tòa án Liên bang sẽ là 10.000 USD.
