Diễn biến mới quanh nghi án sử dụng vũ khí hóa học tại Syria

Vũ khí hóa học đã được sử dụng trong vụ tấn công ở ngoạ? ô Damascus của Syr?a vào ngày 21/8, đó là đ?ều chắn chắc. Nhưng vấn đề then chốt là bên nào đã sử dụng loạ? vũ khí hủy d?ệt này, gây ra cá? chết của 1.429 ngườ? dân thường? 

Phương Tây chĩa mũ? dù? cáo buộc vào Syr?a

Vũ khí hóa học đã bị cấm theo các h?ệp ước và được co? là ph? pháp theo luật nhân đạo quốc tế. Mỹ khẳng định Syr?a dùng vũ khí hóa học g?ết ngườ?. Mỹ cho b?ết đánh g?á của mình dựa trên báo cáo của các nhân v?ên y tế, nhân chứng, nhà báo, các v?deo và hàng nghìn thông báo trên mạng xã hộ?. Tuy nh?ên, ngoạ? trưởng Mỹ John Kerry cho b?ết Mỹ đã có thể khẳng định được v?ệc này và những đ?ều mà các thanh sát v?ên tìm thấy sẽ không có gì mớ?. Ông nhấn mạnh có bằng chứng cho thấy rằng lực lượng của chính phủ Syr?a đã dành ba ngày ở ngoạ? ô Damascus để chuẩn bị cho cuộc tấn công.

Phần lớn thế g?ớ? đang theo dõ? và chờ đợ? xem l?ệu Mỹ có đáp lạ? vụ tấn công bằng vũ khí hóa học g?ết hạ? hơn 1400 ngườ? Syr?a, trong đó có hàng trăm trẻ em, hay không. Tổng thống Mỹ Barack Obama và một số nhà lập pháp hàng đầu đang kêu gọ? t?ến hành một cuộc tấn công quân sự.

Ngày 4/9, Ủy ban Đố? ngoạ? Thượng v?ện Hoa Kỳ đã thông qua quyết định cho phép Tổng thống Barack Obama can th?ệp quân sự vào Syr?a trong khoảng thờ? g?an hạn chế 60 ngày, vớ? khả năng g?a hạn thêm một tháng nếu Damas lạ? sử dụng vũ khí hóa học.

Tổng thống Nga, ông Vlad?m?r Put?n đã cảnh báo rằng mọ? cuộc tấn công không được L?ên H?ệp Quốc ủng hộ sẽ là “một cuộc xâm lược” vào Syr?a. Mặc dù vậy, trong ngày kha? mạc G20 tạ? Nga, tổng thống Put?n đã có vẻ như mềm mỏng hơn vớ? tuyên bố Matxcơva có thể chấp nhận một g?ả? pháp quân sự nào đó vào Syr?a nếu có được “bằng chứng thuyết phục” về v?ệc Damas sử dụng vũ khí hóa học. Thuyết phục như thế nào thì chỉ có ông Put?n mớ? b?ết.

"Bóng ma" ngh? án sử dụng vũ khí hóa học tạ? Syr?a phủ lên G20

Những tuyên bố của tổng thống Put?n được g?ớ? quan sát đánh g?á nhằm làm dịu bầu không căng thẳng vì hồ sơ Syr?a đang bao trùm trước ngày kha? mạc thượng đỉnh G20 mà Nga là nước chủ nhà, chứ chưa hẳn đã là một sự thay đổ? lập trường của Matxcơva.

Trong kh? đó, Ngoạ? trưởng Mỹ John Kerry hôm qua đã cảnh báo hậu quả của v?ệc Mỹ phả? thoá? lu? ch?ến dịch quân sự nhằm vào Syr?a rằng : “Nếu chúng ta không hành động (tạ? Syr?a), chúng ta sẽ mất đ? các đồng m?nh và càng ít ngườ? còn t?n cậy vào chúng ta trong khu vực”.

Đồng m?nh h?ện tạ? của Mỹ là Pháp. Tổng thống Pháp Franco?s Hollande đã hứa sẽ hậu thuẫn. Ông Hollande bày tỏ hy vọng sẽ đạt được một sự đồng thuận rộng rã? hơn tạ? cuộc họp thượng đỉnh G20 tạ? St. Petersburg.

Một trang web về thông t?n tình báo của Đức hôm qua đưa ra nhận định rằng chính phủ Syr?a đã đứng đằng sau vụ tấn công bằng vũ khí hóa học nhưng con số ngườ? th?ệt mạng lớn là do kết quả của v?ệc sử dụng quá l?ều.

Trang Sp?egel Onl?ne đã trích lờ? của ông Gerhard Sch?ndler, G?ám đốc cơ quan tình báo nước ngoà? của Đức trong báo cáo cho các nghị sĩ. Ông Sch?ndler cho rằng vụ tấn công hôm 21/8 là từ quân chính phủ nhưng không có bằng chứng chắc chắn. Ông này cũng cho b?ết chỉ có chính phủ Syr?a mớ? có khí độc Sar?n và khả năng sử dụng loạ? khí này bằng tên lửa 107 mm.

Về phía Anh, Thủ tướng Dav?d Cameron tuyên bố Anh có bằng chứng mớ? về cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học ở Syr?a. Ông cho b?ết, các nhà khoa học tạ? các phòng thí ngh?ệm Porton Down đã “k?ểm tra các mẫu vật” được thu thập từ thủ đô của Syr?a, Thủ tướng Anh Cameron nó?. Tuy nh?ên, ông Cameron nó? các bằng chứng trong vụ lực lượng quân độ? Syr?a sử dụng vũ khí hóa học sẽ “dần được hé mở” bở? các nhà khoa học tạ? Phòng thí ngh?ệm Công nghệ và Khoa học Quốc phòng đang gấp rút hoàn thành quá trình đ?ều tra.

Syr?a và đồng m?nh đưa bằng chứng chứng m?nh mình vô can

Về phần mình, Syr?a đã bác bỏ v?ệc sử dụng vũ khí hóa học, và nước đồng m?nh là Nga, chủ trì cuộc họp thượng đỉnh dự k?ến sẽ tìm cách khuyên can các tham dự v?ên chớ nên tham g?a một l?ên m?nh ủng hộ v?ệc tấn công Syr?a.

Syr?a đã kịch l?ệt phủ nhận cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học và cũng luôn khẳng định chính quân nổ? dậy là thủ phạm. Chính quyền Syr?a tuyên bố sẽ đáp trả bằng tất cả sức mạnh đố? vớ? bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào nước này.

Hình ảnh được AP k?ểm chứng cho thấy xác ngườ? được chôn ở ngoạ? ô Damascus

Phát b?ểu trong buổ? phỏng vấn vớ? AFP, Thứ trưởng Ngoạ? g?ao Syr?a Fa?sal Muqdad cho b?ết Syr?a đã tr?ển kha? “mọ? b?ện pháp” để trả đũa nếu bị Mỹ tấn công. Tuy nh?ên, ông Muqdad đã từ chố? cho b?ết thông t?n ch? t?ết để làm rõ các b?ện pháp này là gì.

“Mỹ đang huy động đồng m?nh để cùng tấn công Syr?a”, ông Muqdad nó? vớ? AFP, đồng thờ? cho hay Damascus sẽ làm y như vậy và khẳng định các nước đồng m?nh của Syr?a “đang hỗ trợ đủ mọ? thứ”. “Iran, Nga, Nam Ph? và một số quốc g?a Ả Rập đã phản đố? v?ệc Mỹ quyết định đánh Syr?a và các nước này đã sẵn sàng đố? mặt vớ? cuộc ch?ến mà Mỹ và các nước đồng m?nh, bao gồm Pháp, sẽ phát động”, Thứ trưởng Muqdad cho hay.

“Chính phủ Syr?a sẽ không nhượng bộ ngay cả kh? Thế ch?ến thứ 3 có nổ ra. Không có ngườ? Syr?a nào có thể hy s?nh nền độc lập của đất nước mình”, ông Muqdad nó?.

Theo Tân Hoa xã (Trung Quốc), Chỉ huy lực lượng đặc b?ệt Quds trực thuộc Quân đoàn Vệ b?nh Cách mạng Hồ? g?áo (IRGC) của Iran, th?ếu tướng Qasem Sole?man?, khẳng định Tehran sẽ hỗ trợ Syr?a tớ? cùng. Nhật báo Tehran T?mes (Iran) ngày 5/9 dẫn phát b?ểu của ông Sole?man? tạ? Hộ? đồng chuyên g?a Iran cho b?ết, Mỹ đã phả? dùng tớ? nh?ều thủ đoạn để lật đổ Tổng thống Syr?a Bashar al-Assad, từ v?ệc gây sức ép chính trị đố? vớ? Damascus tớ? tìm mọ? cớ để cáo buộc Chính quyền Damascus sử dụng vũ khí hóa học chống ngườ? dân nước này.

Còn phía Nga lạ? tố cáo ph?ến quân Syr?a sử dụng vũ khí hóa học. Ngày 5/9, Nga đã công bố kết luận của các chuyên v?ên về vụ sử dụng vũ khí hóa học tạ? Khan al-Asal, ngoạ? ô Aleppo, Syr?a. Matxcơva hy vọng rằng kết luận của các chuyên g?a Nga là một nhân tố thúc đẩy v?ệc đ?ều tra kỹ lưỡng các sự k?ện ở Syr?a, không vộ? vã đổ lỗ? cho Chính phủ Syr?a kh? chưa có những bằng chứng rõ ràng. Đ?ều này được nêu trong tuyên bố trên trang web của bộ Ngoạ? g?ao Nga.

Các chuyên g?a Nga kết luận vũ khí được sử dụng không phả? là đạn pháo thông thường của quân độ? Syr?a và được chế thủ công theo chủng loạ? và kích thước các đạn pháo phản lực không đ?ều kh?ển do băng nhóm có tên gọ? Basha?r An-Nasr sản xuất ở phía Bắc Syr?a. Chất độc hexogen đã được dùng ở Khan al-Asal và đây là chất động mà quân độ? Syr?a không hề sở hữu.

Mặc dù Mỹ cáo buộc chính phủ Syr?a đã t?ến hành các vụ tấn công bằng vũ khí hóa học, nhưng đoạn v?deo mớ? nhất do hãng t?n Far news của Iran công bố lạ? cho thấy chính quân nổ? dậy Syr?a đã thực h?ện những vụ tấn công này. Theo Far news, đoạn v?deo được đăng tả? trên trang Facebook và YouTube, cho thấy lực lượng nổ? dậy được gọ? là “Quân độ? g?ả? phóng Syr?a” (FSA) đang t?ến hành một vụ tấn công bằng khí độc nhằm vào một ngô? làng của Syr?a.

Theo đà? truyền hình Ả rập Al-Alam, hình ảnh cũng cho thấy các tên lửa được trang bị các ống chất độc.

Ở một d?ễn b?ến khác, quân độ? Syr?a được cho là sở hữu kho chất độc hóa học bao gồm khí sar?n.

Thanh Xuân (Theo BBC, RFI, VOR)