(ĐSPL) - Các cơ quan tư pháp T.Ư khẩn trương giải quyết dứt điểm 3 vụ án đặc biệt nghiêm trọng đang có đơn kêu oan mà dư luận quan tâm thời gian qua.
Ngày 20/3, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe Dự thảo Báo cáo kết quả giám sát về tình hình oan, sai và việc bồi thường thiệt hại. Tại cuộc họp nhiều ý kiến đề nghị xem xét lại các bản án của nhiều “tử tù” như Hồ Duy Hải, Nguyễn Văn Chưởng… để tránh oan, sai.
Bức cung, nhục hình do đạo đức kém
Theo báo Tiền Phong, trình bày Dự thảo Báo cáo kết quả giám sát, ông Đỗ Văn Đương, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho biết, trong thời gian qua đã có 46 đơn tố cáo về bức cung, nhục hình trong hoạt động điều tra, trong đó đã giải quyết 40 đơn. Có 26 vụ/40 bị can nguyên là cán bộ công an bị tố cáo về các tội xâm phạm hoạt động tư pháp. Trong đó có 12 vụ/26 bị can bị khởi tố, điều tra về tội dùng nhục hình…
Đáng lưu ý, theo Đoàn giám sát, đã để xảy ra một số vụ dùng nhục hình gây hậu quả nghiêm trọng, làm chết người, gây bức xúc trong dư luận như vụ 5 công an ở Tuy Hòa (Phú Yên) dùng nhục hình dẫn đến cái chết của đối tượng Ngô Thanh Kiều; vụ điều tra viên (Sóc Trăng) dùng nhục hình ép bị can Trần Văn Đở và 6 bị can khác phải khai nhận tội giết người oan… “Các hành vi bức cung, dùng nhục hình thường diễn ra ngay sau khi tạm giữ hoặc bắt người phạm tội quả tang, lấy lời khai. Tuy nhiên việc tố giác bức cung, nhục hình và việc điều tra chứng minh việc bức cung, dùng nhục hình gặp nhiều khó khăn do hành vi phạm tội xảy ra tại địa điểm, bối cảnh đặc biệt, khép kín”, báo cáo nêu rõ.
Phân tích nguyên nhân dẫn đến tình trạng mớm cung, dụ cung, bức cung, dùng nhục hình, Báo cáo giám sát cho rằng do tư tưởng nóng vội, bệnh thành tích và nhất là do yếu kém về phẩm chất đạo đức nghề nghiệp. Cùng với đó, là việc xử lý đối với cán bộ vi phạm pháp luật có biểu hiện nương nhẹ, kể cả một số trường hợp xử lý hình sự cũng thiếu nghiêm minh, chưa tương xứng với tính chất, mức độ hành vi vi phạm và hậu quả xảy ra…
Ngoài ra, trong quá trình điều tra, kiểm sát điều tra vụ án còn có biểu hiện coi trọng lời khai nhận tội của bị can mà không chú trọng việc thu thập các chứng cứ. Còn biểu hiện đem “nguyên tắc suy đoán có tội” thay cho “nguyên tắc suy đoán vô tội”, từ đó có thái đội đối xử với người bị bắt, bị can, bị cáo như là người có tội, rằng “thà bắt oan còn hơn để lọt”… Khi xét xử, việc tranh tụng tại phiên tòa lại còn mang tính hình thức, coi trọng “án tại hồ sơ”, chưa coi trọng “án tại phiên tòa”.
Năng lực áp dụng pháp luật và trách nhiệm trong xét xử của thẩm phán thấp, có trường hợp do tiêu cực, cố ý ra bản án không đúng quy định của pháp luật… dẫn đến một số vụ oan sai.
 Vụ Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) được đề nghị khẩn trương kết thúc điều tra để xét xử lại. |
|
24 vụ kéo dài trên 5 năm
Theo báo Thanh Niên, ông Đỗ Văn Đương, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp của QH, cho biết kiến nghị về việc khẩn trương giải quyết dứt điểm 24 vụ án đã kéo dài trên 5 năm; xem xét giải quyết dứt điểm đối với các vụ án đang có khiếu nại bức xúc kéo dài cho rằng bị oan và các vụ án khác.
Trong đó, kiến nghị các cơ quan tư pháp T.Ư khẩn trương xem xét và có biện pháp phù hợp theo quy định pháp luật để giải quyết dứt điểm 3 vụ án đặc biệt nghiêm trọng đang có đơn kêu oan mà dư luận quan tâm, gồm vụ Hồ Duy Hải (Long An) bị kết án tử hình về “tội giết người” và “tội cướp tài sản”, làm rõ động cơ gây án, thời gian chết của nạn nhân, việc sử dụng thời gian của Hải trong ngày xảy ra vụ án và loại bỏ các mâu thuẫn, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong hồ sơ vụ án; vụ Nguyễn Văn Chưởng (Hải Phòng) bị kết án tử hình về “tội giết người” và “tội cướp tài sản”, làm rõ vị trí, vai trò của bị án trong tội giết người; vụ Vi Văn Phượng (Bắc Giang) bị kết án tử hình về “tội giết người”, làm rõ động cơ gây án và loại bỏ những mâu thuẫn trong hồ sơ, bảo đảm không oan và quyết định hình phạt đúng.
Quá nhiều mâu thuẫn trong vụ Huỳnh Văn Nén
Đoàn giám sát cho biết ở vụ án Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận), quá trình điều tra không có nhân chứng; không thu thập được dấu vết, vật chứng. Ngoài ra, phạm nhân Nguyễn Phúc Thành có đơn tố giác người khác phạm tội, còn Nén bị oan từ năm 2000 nhưng không được xem xét giải quyết. Ông Trần Đình Sơn, ĐBQH Đắk Lắk, băn khoăn: “Đã kết luận Huỳnh Văn Nén oan sai thì phải trả tự do, không thể giam”. Về vấn đề này, Trung tướng Trần Trọng Lượng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm, Bộ Công an - nói: “Mới có khả năng oan thôi, chưa có kết luận cuối cùng". |
Ông Đỗ Văn Đương cũng nêu kiến nghị về việc giao Cơ quan điều tra Bộ Công an trực tiếp điều tra tất cả các vụ án mà Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử hay giám đốc tuyên hủy bản án đã có hiệu lực pháp luật kết án chung thân hoặc tử hình đối với bị cáo để điều tra lại. Tập trung điều tra, khẩn trương kết thúc điều tra để đưa ra truy tố, xét xử lại 3 vụ án: Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) bị kết án tử hình về tội “giết người” và “cướp tài sản”, Hàn Đức Long (Bắc Giang) bị kết án tử hình về tội “giết người” và “hiếp dâm trẻ em”, Đỗ Minh Đức (Hải Phòng) bị kết án chung thân về tội “giết người”. Viện KSND tối cao chỉ đạo Viện KSND các địa phương phối hợp cơ quan điều tra rà soát, kiểm tra các trường hợp đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án có dấu hiệu oan sai; khẩn trương giải quyết dứt điểm một số vụ án có dấu hiệu bị oan và đang có đơn kêu oan như vụ: Trần Văn Đề (Bình Phước), Ban quản lý chợ Đồng Xoài (Bình Phước) và vụ Trần Thị Bích Liên (Lâm Đồng).
Bên cạnh đó, đoàn giám sát còn đưa yêu cầu trong năm 2015, Cơ quan điều tra, Viện KSND và TAND có liên quan trong phạm vi trách nhiệm và thẩm quyền phải giải quyết bồi thường dứt điểm vụ ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), ông Phan Văn Lá (Long An), ông Lương Ngọc Phi (Thái Bình) và các trường hợp bị oan khác đã có đơn yêu cầu bồi thường trước 1/1/2015.
Nhục hình gây bức xúc dư luận
Dự thảo báo cáo cũng cho biết có 46 đơn tố cáo về bức cung nhục hình trong hoạt động điều tra, trong đó đã giải quyết 40 đơn. Có 26/40 vụ bị can nguyên là cán bộ công an bị tố cáo về các tội xâm phạm hoạt động tư pháp, trong đó có 12 vụ/26 bị can về tội dùng nhục hình.
Đáng lưu ý, đã xảy ra một số vụ dùng nhục hình gây hậu quả nghiêm trọng, làm chết người, gây bức xúc trong dư luận như các vụ: điều tra viên (Sóc Trăng) dùng nhục hình ép bị can Trần Văn Đở và 6 bị can khác phải khai là đồng phạm trong vụ giết người, cướp tài sản dẫn đến việc khởi tố, bắt giam oan 7 người; 5 công an ở Tuy Hòa (Phú Yên) dùng nhục hình với 70 vết thương dẫn đến cái chết của đối tượng trộm cắp Ngô Thanh Kiều; điều tra viên (Bắc Giang) dùng nhục hình nghiêm trọng đối với bị can Nguyệt Nga. Cả ba vụ dùng nhục hình trên đều được khởi tố, điều tra hình sự…
Các hành vi bức cung, dùng nhục hình thường diễn ra ngay sau khi tạm giữ hoặc bắt người phạm tội quả tang, lấy lời khai, nhưng việc tố giác và điều tra chứng minh gặp nhiều khó khăn do hành vi phạm tội xảy ra tại địa điểm, bối cảnh đặc biệt, khép kín. Do vậy, nhiều trường hợp khi ra tòa bị cáo mới khai được.
Đoàn giám sát cho rằng, việc giải quyết các đơn tố cáo về bức cung nhục hình trong quá trình điều tra còn chậm, tiềm ẩn nguy cơ oan sai. Việc xử lý đối với cán bộ vi phạm có biểu hiện nương nhẹ, kể cả một số trường hợp xử lý hình sự cũng thiếu nghiêm minh, chưa tương xứng với tính chất mức độ hành vi vi phạm và hậu quả.
Chủ tịch nước yêu cầu làm rõ vụ án Hồ Duy Hải
Chậm bồi thường do các cơ quan đùn đẩy Báo cáo cho biết trong kỳ giám sát có 71 trường hợp bị oan và được bồi thường, 34 trường hợp có đơn yêu cầu bồi thường đang được xem xét. Cụ thể, cơ quan điều tra thụ lý 15 đơn, đã giải quyết 5 trường hợp với số tiền hơn 452 triệu đồng; Viện KSND các cấp thụ lý 78 đơn, đã bồi thường 51 trường hợp với số tiền hơn 6,7 tỉ đồng; TAND các cấp thụ lý 22 đơn yêu cầu bồi thường, 6 đơn khởi kiện, đã giải quyết 19 trường hợp với số tiền gần 27,8 tỉ đồng . Báo cáo đánh giá một số trường hợp bồi thường còn chậm, người bị oan chưa được tạo điều kiện về thủ tục, xác nhận giấy tờ làm căn cứ yêu cầu bồi thường. Có vụ đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa được giải quyết như vụ ông Phan Văn Lá (Long An) đã 21 năm làm “bị can”, vụ Lương Ngọc Phi (Thái Bình) đã 9 năm có kết luận bị oan đến nay chưa quyết định xong việc bồi thường. Theo đoàn giám sát, tình trạng chậm bồi thường cho người bị oan và số trường hợp phải bồi thường không nhiều có phần nguyên nhân do các cơ quan tố tụng đùn đẩy trách nhiệm, việc lập hồ sơ bồi thường không chặt chẽ; kinh phí bồi thường còn chậm, thủ tục rườm rà, phức tạp... |
Kim Thành(Tổng hợp)Link bài gốcLấy link
https://doisongphapluat.nguoiduatin.vn/dspl/de-nghi-xet-lai-ban-an-cua-3-vu-keu-oan-dac-biet-nghiem-trong-a88139.html
