Hãy tạm quên đi những tỷ phú công nghệ ngày nay, sự giàu có của quốc vương Mansa Musa ở Mali ở thế kỷ 14 gần như là không thể tưởng tượng được.
Nhà vua Mansa Musa của vương quốc Mali cổ đại được xem là người giàu nhất lịch sử. Ảnh minh hoạ: History |
Mansa Musa, hoàng đế Mali thế kỷ 14 nổi tiếng khắp thế giới bởi sự giàu có và lối chi tiêu vô độ. Ông là người giàu nhất mọi thời đại với khối tài sản khổng lồ ngoài sức tưởng tượng. Để so sánh, siêu tỷ phú giàu nhất thế giới hiện nay, người sáng lập đế chế thương mại điện tử Amazon Jeff Bezos với khối tài sản 131 tỷ USD, cũng không thể sánh kịp với vua Musa.
Mansa Musa trở thành người cai trị Đế chế Mali vào năm 1312 sau khi nhà vua Abu-Bakr II mất tích trong du hành tìm ra rìa Đại Tây Dương. Sự cai trị của hoàng đế Musa diễn ra trong thời điểm các quốc gia châu Âu phải vật lộn với các cuộc nội chiến và thiếu tài nguyên, ngược lại, đế chế Mali lại phát triển mạnh mẽ nhờ nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào như vàng và muối.
Dưới sự cai trị của hoàng đế Musa, đế chế thịnh vượng đã phát triển để vượt qua phần lớn của Tây Phi, từ bờ biển Đại Tây Dương đến trung tâm thương mại nội địa Timbuktu và một phần của sa mạc Sahara. Cùng với việc mở rộng lãnh thổ, đế chế Mali dưới sự cai trị của hoàng đế Musa còn cải thiện đáng kể đời sống của công dân.
Là một người Hồi giáo sùng đạo, hoàng đế Musa đã hành hương đến Thánh địa Mecca từ năm 1324 bất chấp khoảng cách lên đến hơn 6.400km. Đoàn hộ tống của ông bao gồm khoảng 60.000 người, bao gồm toàn bộ các thẩm phán, quan chức, thương nhân, sứ giả của mình cùng 12.000 nô lệ. Tất cả đều mặc trang phục lụa Ba Tư sang trọng, gấm thêu kim tuyến và trang sức bằng vàng ròng.
Hình ảnh mô tả đoàn hành hương hàng chục ngàn người của hoàng đến Mali. Ảnh: History |
Sự giàu có, phô trương và hoang phí của hoàng đế Musa đã gây ra những tác động lớn đối với những vùng miền mà ông đi qua. Tương truyền, khi tới Cairo (Ai Cập), quốc vương Mali đã dùng một lượng lớn tiền vàng để mua hàng và quà tặng cho người dân nghèo trong thành phố. Dù hành động với thiện chí, sự hào phóng của hoàng đế Mali thực tế đã làm giảm giá trị vàng ở Ai Cập, khiến nền kinh tế bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ai Cập phải mất 12 năm để phục hồi.
Dĩ nhiên, chuyến đi của nhà vua không phải đều là để vung tiền ban phát. Ông đã giành được lãnh thổ Gao trong vương quốc Songhai, từ đó mở rộng lãnh thổ Mali đến rìa phía Nam của sa mạc Sahara dọc theo sông Nigeria. Ông cũng tiếp tục duy trì một đế chế kéo dài từ Senegal, Gambia, Guinea, Nigeria, Nigeria, Chad và Mauritania ngày nay, ngoài Mali.
Theo tính toán từ công ty công nghệ SmartAsset.com ở Mỹ, cuộc hành hương của nhà vua Musa đã khiến giá trị vàng sụt giảm, làm nền kinh tế khu vực Trung Đông thiệt hại 1,5 tỷ USD. Trên đường quay về, ông thậm chí đã cố gắng giúp cải thiện nền kinh tế Ai Cập bằng cách mua lại vàng mà mình đã cho đi với lãi suất rất cao.
Những câu chuyện về đoàn xe và sự hào phóng của nhà vua tiếp tục được truyền lại sau khi ông qua đời, được cho là trong khoảng giữa năm 1332 - 1337. Vào cuối thế kỷ 14, quốc vương Musa đã được vẽ trong Bản đồ Catalan 1375 - một tài nguyên quan trọng cho hoa tiêu của châu Âu thời trung cổ. Tập bản đồ mô tả ông Musa ngồi trên ngai vàng với vương trượng và vương miện bằng vàng, trên tay cầm một khối vàng lớn.
Tờ Time từng miêu tả quốc vương Musa là người "giàu hơn tất cả những gì người ta có thể nghĩ đến". Gia tài của ông lớn hơn nhiều so với người giàu thứ 2 mọi thời đại - hoàng đế Roma Augustus Caesar, người có khối tài sản ước tính 4.600 tỷ USD. Tuy vậy, sau khi ông qua đời, những người con của ông không thể duy trì đế chế hùng mạnh đã được gây dựng, dẫn đến việc các quốc gia nhỏ lần lượt tách ra và sụp đổ.
PHƯƠNG PHƯƠNG(Theo History)
