Đất ngoài chỉ giới có được xây nhà ở không?

Đất ngoài chỉ giới là gì?

Để hiểu thế nào là đất ngoài chỉ giới, trước tiên cần biết chỉ giới xây dựng là gì. Theo đó, tại khoản 6 Điều 3 Luật Xây dựng 2014 và Thông tư 01/2021/TT-BXD quy định thống nhất chỉ giới xây dựng như sau: “Chỉ giới xây dựng là đường giới hạn cho phép xây dựng công trình chính trên thửa đất”.

Từ định nghĩa nêu trên về chỉ giới xây dựng, qua đó có thể hiểu đất ngoài chỉ giới xây dựng là phần diện tích đất nằm ngoài đường giới hạn cho phép xây dựng công trình chính trên thửa đất.

Ngoài ra, tại QCVN 01:2021/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng do Bộ Xây dựng ban hành kèm theo Thông tư 01/2021/TT-BXD cũng có nói tại Mục 1.4.23 chỉ giới xây dựng chính là đường giới hạn cho phép xây dựng công trình chính trên thửa đất.

Như vậy, từ các định nghĩa nêu trên về chỉ giới xây dựng, qua đó có thể hiểu đất ngoài chỉ giới xây dựng là phần diện tích đất nằm ngoài đường giới hạn cho phép xây dựng công trình chính trên thửa đất.

Đất ngoài chỉ giới có xây dựng được không?

Liên quan đến vấn đề này, căn cứ theo Mục 2.6.7 QCVN 01:2021/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng do Bộ Xây dựng ban hành kèm theo Thông tư 01/2021/TT-BXD quy định về các chi tiết kiến trúc của công trình tiếp giáp với tuyến đường gồm 02 trường hợp dưới đây:

Trường hợp 1: Đất chỉ giới xây dựng trùng với đất chỉ giới đường đỏ, khi xây dựng phải đảm bảo nguyên tắc sau:

- Không cản trở các hoạt động giao thông tại lòng đường.

- Đảm bảo an toàn, thuận tiện cho các hoạt động đi bộ trên vỉa hè.

- không làm ảnh hưởng đến hệ thống cây xanh, công trình hạ tầng kỹ thuật nổi và ngầm trên tuyến phố.

- Đảm bảo tính thống nhất về cảnh quan trên tuyến phố hoặc từng đoạn phố.

- Đảm bảo tuân thủ các quy định về phòng cháy chữa cháy và các hoạt động của phương tiện chữa cháy.

Trường hợp 2: Đất chỉ giới xây dựng tại khoảng lùi (đất thuộc khoảng lùi chính là phần không gian giữa chỉ giới đường đỏ và chỉ giới xây dựng) buộc người xây dựng phải:

- Đảm bảo không một bộ phận, chi tiết kiến trúc nào của công trình được vượt quá chỉ giới đường đỏ.

- Đảm bảo tính thống nhất về cảnh quan trên tuyến phố hoặc từng đoạn phố.

- Đảm bảo tuân thủ các quy định về phòng cháy chữa cháy và hoạt động của phương tiện chữa cháy.

Ngoài ra, theo khoản 4 Điều 12 Luật Xây dựng 2014, vi phạm chỉ giới xây dựng cũng là một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong xây dựng.

Như vậy, mặc dù có quy định về đất chỉ giới xây dựng tại khoảng lùi đất ngoài chỉ giới xây dựng, tuy  nhiên người dân vẫn không được phép xây dựng nhà ở, công trình ngoài chỉ giới xây dựng.

Xây nhà ở ngoài chỉ giới xây dựng bị xử lý thế nào?

Căn cứ Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng ban hành về việc xử lý vi phạm quy định về trật tự xây dựng như sau:

Điều 16. Vi phạm quy định về trật tự xây dựng

... 9. Xử phạt đối với hành vi xây dựng không đúng quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị được duyệt như sau:

a) Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;

b) Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;

c) Phạt tiền từ 160.000.000 đồng đến 180.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng...

...15. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc che chắn theo quy định và khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường (nếu có) với hành vi quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Buộc thực hiện thủ tục điều chỉnh hoặc gia hạn giấy phép xây dựng hoặc buộc công khai giấy phép xây dựng theo quy định với hành vi quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều này;

c) Buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm với các hành vi quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7, khoản 8 (mà hành vi vi phạm đã kết thúc), khoản 9, khoản 10, khoản 12, khoản 13 Điều này.

16. Đối với hành vi quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7 và khoản 8 Điều này mà đang thi công xây dựng thì ngoài việc bị phạt tiền theo quy định còn phải tuân theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 81 Nghị định này.