Buổ? trưa ch?ều cuố? năm nắng nhàn nhạt, phả? đ? qua rất nh?ều khúc quanh nhỏ, qua cả bã? tha ma, mớ? đến được ngô? nhà của vợ tử tù Nguyễn Toàn.
“Nghĩa tử là nghĩa tận”, dù ngườ? sống có phạm lỗ? lầm gì, thì kh? qua đờ?, những oán hận xích mích cũng nên bỏ qua, không chỉ để ngườ? chết yên lòng nơ? chín suố?, mà ngườ? sống cũng được thanh thản. Thế nên kh? chúng tô? đăng tả? câu chuyện vợ tử tù Nguyễn Toàn (ngụ tỉnh Thừa Th?ên - Huế) từ chố? nhận xác chồng, dư luận đặt ra nh?ều câu hỏ?, vì sao vợ tử tù đành đoạn không nhận xác ngườ? thân? Ch?ều cuố? năm, một lần nữa PV quay lạ? tìm gặp những ngườ? trong cuộc để g?ả? đáp thắc mắc đó.
Tử tù Nguyễn Toàn phút g?ây cuố? đờ? trước kh? lên bàn t?êm |
Không thể nhận xác chồng vì quá nghèo
Hơn ha? tuần sau kh? lên bàn t?êm thuốc độc, tử tù Nguyễn Toàn đã được Công an tỉnh Thừa Th?ên Huế lo mồ yên mả đẹp, nhưng một cán bộ TAND tỉnh, là thành v?ên của Hộ? đồng th? hành án, ngườ? trực t?ếp ha? lần gặp gỡ trao đổ?, thuyết phục vợ tử tù nhận xác về ma? táng, vẫn còn nguyên cảm xúc “khó tả”.“Một tháng trước ngày th? hành án, tô? có nh?ệm vụ gặp gỡ, làm v?ệc vớ? ngườ? thân tử tù, để hỏ? họ có nhận xác Toàn không? Trong lòng tô? là cảm xúc bị xáo động. Bở? lẽ, dù Toàn là ngườ? phả? đền tộ?, nhưng hỏ? vợ anh ta có “nhận xác” chồng, kh? ngườ? chồng đang sống, là một v?ệc hết sức khó khăn, ngh?ệt ngã. Ngườ? vợ tộ? ngh?ệp sẽ đố? d?ện vớ? thực tế cay đắng đó như thế nào? Tạ? UBND phường Thủy Châu, ngồ? trước ngườ? phụ nữ gầy gò khắc khổ, là vợ của bị án Nguyễn Toàn, tô? phả? nhẹ nhàng “loanh quanh”, làm công tác tư tưởng cho chị ấy mã?, mớ? đ? đến vấn đề chính”, cán bộ này thổ lộ.
Theo quan sát của ông, mặt ngườ? phụ nữ khốn khổ trả? qua rất nh?ều cung bậc cảm xúc. Dường như có những cuộc đấu tranh cam go trong tình cảm và lý trí của chị. Nhưng cuố? cùng, sau cả ha? lần được thuyết phục, ngườ? phụ nữ này cho rằng, hoàn cảnh g?a đình quá khó khăn, nên từ chố? nhận xác chồng.
Buổ? trưa ch?ều cuố? năm nắng nhàn nhạt, phả? đ? qua rất nh?ều khúc quanh nhỏ, qua cả bã? tha ma, mớ? đến được ngô? nhà của vợ tử tù. Ngô? nhà bé xíu lụp xụp, rách nát ba năm trước kh? Toàn gây ra vụ án chấn động dư luận sát hạ? cùng lúc ha? ngườ? đàn bà, ngô? nhà ấy nay không còn ở được nữa. Trên m?ếng đất chưa có “sổ đỏ”, chính quyền địa phương ha? lần hỗ trợ, g?úp đỡ g?a đình xây được căn nhà mớ?. Không b?ết do những bức tường chưa có t?ền tô trét và cánh cửa tạm bợ; hay vì những nét mặt ảm đạm của vợ con Toàn; mà không khí ngô? nhà u ám, thê lương dù sắc nắng Xuân đã hửng lên ngoà? trờ?. Ngườ? vợ như xây xẩm mặt mày, lắp bắp lặp đ? lặp lạ?: “Tu? khổ lắm, tu? khổ lắm”.
Nước mắt nhạt nhòa, ngườ? vợ tâm sự: “Tu? xấu số gặp trúng “bến nước” quá đục. Nhưng đã là vợ chồng thì sao mà dứt tình dứt nghĩa được. Một mình tu? nuô? ba đứa con ăn học. G?a tà? của cả nhà chỉ có ch?ếc xe đạp rách hàng ngày tu? đ? mua ve cha? đồng nát bán. Bản thân tu? áo quần cũng chỉ đ? x?n đồ thả? ra của ngườ? ta để mặc. Cơm thì bữa rau bữa mắm, bữa đó? nh?ều hơn bữa no. Con gá? đầu của tu? nay đang học đạ? học y khoa cũng chẳng có nổ? cá? xe mà đ?, hàng ngày phả? đ? về bằng xe bus. Buổ? trưa, cháu tìm một gốc cây trong khuôn v?ên trường, ăn phần cơm đạm bạc mang theo từ nhà. Con gá? thứ ha? của tu? đang học lớp mườ? một, cũng học rất g?ỏ?. Cháu có mơ ước được như chị, th? vào đạ? học y khoa. Nhưng tu? chỉ sợ mình không gồng lên nổ? để lo cho con, sợ con phả? bỏ học g?ữa chừng”. Đứa út học lớp bốn, g?ỏ? không kém ha? chị. Nhưng tương la? của các cháu không b?ết sẽ ra sao, kh? đến một ngày mẹ chúng nó không còn “gánh” nổ?.
Ngườ? phụ nữ hình hà? tàn tạ bưng mặt, đau khổ t?ếp lờ?: “Khổ cực như thế, chạy ăn từng bữa như thế, lấy đâu ra t?ền mà lo chôn cất chồng? Ngay như hôm nay là g?ỗ ba tu? mà tu? đâu có t?ền đ? xe về quê ở Quảng Trị được. Thương chồng lắm chứ, nhưng tu? đành bất lực, phả? nhờ Nhà nước lo l?ệu g?úp thô?. Hôm hay t?n chồng tu? đã được chôn cất tạ? nghĩa trang phía Bắc TP.Huế, tu? gắng lo chút hương hoa cùng con gá? đầu tìm lên mộ, làm lễ mở cửa mả cho chồng. Nhà không có xe máy, cũng không có t?ền đ? xe thồ, may đứa cháu chở ha? mẹ con bằng xe máy. G?ữa đường gặp cảnh sát g?ao thông, b?ết mình v? phạm luật, con gá? tu? xuống xe. Chắc thấy mặt mũ? mấy mẹ con tộ? ngh?ệp, không phả? là ngườ? cố tình v? phạm nên “họ” l?nh động tha cho. Tu? như càng được an ủ? và cảm động hơn, kh? tạ? nấm mồ mà tấm b?a vẫn còn chưa gh? tên tuổ? chồng, tu? gặp cán bộ công an đưa hương hoa đến thăm”.
Như có dịp để trả? những cơ cực trong lòng, chị tâm sự: “G?ận thì g?ận, nhưng tu? vẫn thương chồng. Các con tu? vẫn thương cha. Mấy năm chồng tu? ở trong trạ? tạm g?am, phả? mấy tháng tu? và con mớ? đến thăm được một lần. Không có t?ền nên cũng chẳng mua được thức ăn gử? vô, chỉ động v?ên chồng về t?nh thần. Cha chồng tu? mất lâu rồ?, chỉ còn mẹ g?à. Mỗ? lần tu? vô thăm, chồng lạ? hỏ? han sức khỏe mẹ. Lần thăm cuố? cùng là một tháng trước ngày phả? t?êm thuốc độc, chồng tu? cũng bảo tu?, cho anh gử? lờ? thăm mẹ. Anh Toàn đâu có b?ết, sau sự v?ệc anh gây ra, mẹ đã buồn ph?ền mà mất mấy năm nay rồ?. Có đ?ều tu? không nỡ nó?, sợ chồng càng tuyệt vọng thêm”. Chị ngồ? gục mặt thật lâu, dường như cố nén những cảm xúc thương thân, thương mẹ chồng tộ? ngh?ệp và ngườ? chồng tộ? lỗ?. Kể từ kh? Toàn bị bắt, dù chưa cách trở âm dương nhưng cũng là lúc mẹ con ly b?ệt. Đến lúc chết, mẹ không thấy mặt con một lần. Lúc sau, chị ngước ánh mắt ủ rũ hỏ?: “Không b?ết chồng tu? có ăn bữa cơm cuố? cùng mà Nhà nước lo cho không?”. B?ết chồng không ăn nổ?, bữa cơm cuố? cùng Toàn không hề đụng đũa, ánh mắt ngườ? vợ bạc phận đờ đẫn.
Chúng tô? kể lạ? câu chuyện nghe được hôm Nguyễn Toàn “dừng chân” tạ? trạ? tạm g?am Công an tỉnh Nghệ An. Ch?ều hôm đó, b?ết nơ? đây có nhà t?êm thuốc độc, Toàn lờ mờ đoán rằng đây là chuyến đ? cuố? cùng của cuộc đờ?. Lạ? b?ết trong trạ? tạm g?am này cũng có một tù nhân quê Thừa Th?ên - Huế mang án tử hình vì phạm tộ? mua bán ma túy, suốt đêm họ không hề ngủ, “bắt chuyện” để nó? những lờ? động v?ên nhau. Buổ? sáng ngày 30/12/2013, trước kh? ra khỏ? khu vực g?am g?ữ, đến phòng làm thủ tục, lên bàn t?êm thuốc độc, Toàn x?n phép được đứng ngoà? “chào vọng” vào phòng g?am tử tù đồng hương vớ? mình. Và chấp nhận thỉnh cầu cuố? cùng của Nguyễn Toàn, một quản g?áo trạ? tạm g?am Công an tỉnh Thừa Th?ên Huế, ngườ? ba năm qua gần gũ?, động v?ên Toàn sống tốt những ngày còn lạ?, đã chủ động đưa tay ra, thực h?ện một cá? ôm s?ết chặt, đem đến cho Toàn chút tình ngườ? ấm áp, đ?ểm tựa t?nh thần trước lúc bị th? hành án tử. Ngườ? vợ tử tù dường như phần nào được an ủ?. Chị tâm sự vì hoàn cảnh quá khó khăn ngặt nghèo, chị phả? từ chố? nhận xác chồng, nhưng trong g?ây phút cuố? trước g?ờ đền tộ?, ngườ? chồng tộ? lỗ? ấy vẫn nhận được tình ngườ? ấm áp, vậy là chị đô? chút yên lòng. “A? làm sa? thì phả? trả g?á trước pháp luật, nhưng ngườ? thân ruột thịt thì không bao g?ờ bỏ nhau. Con gá? lớn của tu? nó?, chờ nó học xong k?ếm được v?ệc làm, sẽ x?n chuyển mộ cha về nghĩa trang gần nhà, để t?ện gần gũ?, đ? lạ? chăm nom mộ phần”, ngườ? vợ nó?.
Nghĩa địa thêm thê lương ch?ều đông lạnh cuố? năm
Từ nhà tử tù Nguyễn Toàn đến nhà bà ngoạ? nạn nhân Dương Thị Thúy không cách bao xa. Căn nhà bé xíu tồ? tàn vớ? những bức tường xây bằng bờ lô, chưa bao g?ờ được tô trét, càng tróc lở, ẩm mốc bở? thờ? g?an. Sau góc bếp, bà Nguyễn Thị Chấp (75 tuổ?, bà ngoạ? nạn nhân), đang cùng con gá? là chị Dương Thị Bé (44 tuổ?, mẹ của nạn nhân) cắm cú? lau từng tàu lá chuố? dùng để gó? bánh bột lọc bán buổ? ch?ều. Nhắc đến chuyện đứa cháu xấu số, bà Chấp đau đớn co rúm mặt, bật khóc. Thấy mẹ khóc, chị Bé phân trần: “Tu? chỉ có công đẻ, còn mẹ tu? mớ? là ngườ? nuô? dưỡng cháu Thúy từ lúc còn ẵm ngửa”. Mườ? bảy năm thương yêu, chăm sóc, cuộc đờ? th?ếu nữ đang độ mơn mởn, bỗng dưng chết một cách quá oan ức như thế, bà lão không thể nào nguô? quên nỗ? đau, nỗ? thương xót cháu được. Từ kh? cháu ngoạ? bị sát hạ?, bà lão ngày càng gầy mòn, sức khỏe yếu đ? nh?ều, sống leo lét từng ngày.
Bà Chấp gầy gò nhỏ thó, má? tóc bạc phơ và nét mặt khắc khổ queo quắt. Bà lão lặng đ? rất lâu rồ? mớ? cất nổ? lờ? hồ? tưởng về đứa cháu xấu số tộ? ngh?ệp. Số phận thôn nữ này th?ệt thò? bất hạnh từ lúc còn là bào tha? nằm trong bụng mẹ. Mẹ Thúy trót có tha? vớ? ngườ? đàn ông mà chị thương yêu, nhưng ngườ? này “truất ngựa truy phong”, chố? bỏ luôn g?ọt máu của mình. Không có đám cướ? nào. Thúy được s?nh ra là đứa trẻ không cha. Chẳng bao lâu, mẹ Thúy lấy chồng, đ? theo chồng. Thúy ở lạ? vớ? bà ngoạ?. Bà làm bánh bán rong ở m?ền quê nghèo, mấy đồng t?ền lẻ k?ếm được chật vật. Bà cháu cực khổ cơm mắm cơm muố? nuô? nhau.
Thôn nữ th?ếu sự chở che của cha mẹ, th?ếu thốn đủ thứ trên đờ?, tính tình nhút nhát, hay sợ đ?ều này đ?ều k?a. “Hôm bị g?ết, Thúy đang ở nhà tu? thì chồng tu? đuổ? con bé về nhà bà ngoạ?. Bà không có ở nhà. Trờ? tố?, Thúy sợ mớ? đ? theo chị H?ền. Mục đích của Toàn rủ chị H?ền đ? chơ? là để g?ết chị H?ền, cướp nữ trang. Con tu? lỡ đ? theo rồ?, Toàn sợ lộ chuyện nên mớ? g?ết luôn. Con Thúy chết oan như vậy đó. Đêm đó con không về, tu? và mẹ hốt hoảng vừa la khóc chạy dọc sông tìm nhưng vẫn bặt tăm. Đến lúc xác chị H?ền nổ? lên, Toàn bị bắt, g?a đình tu? mớ? b?ết rõ cơ sự. Vậy mà chị H?ền được chôn cất mấy ngày rồ?, xác con tu? vẫn chưa tìm được. Đến ngày mở cửa mả (ba ngày sau kh? ma? táng - NV) chị H?ền, mấy ngườ? đ? vớt bèo mớ? vô tình đụng xác con tu?”, ngườ? mẹ đau đớn nhớ lạ?.
Bà ngoạ? Thúy lặng lẽ đến bên bàn thờ đứa cháu xấu số. Trong d? ảnh là cô gá? x?nh xắn, đang ở tuổ? xuân phơ? phớ?. Nhìn vẻ mặt tươ? ró? của cháu, nước mắt bà lão lạ? rơ?. “Vừa rồ?, tu? hay t?n Toàn mớ? th? hành bản án tử hình, đền tộ?. G?ờ thì kẻ g?ết cháu tu? cũng phả? chết bở? hình phạt của pháp luật. Nhưng b?ết t?n này, tu? cũng chẳng thấy nhẹ lòng chút nào, vì cháu tu? cũng không thể sống lạ? được nữa”, bà lão kể. Sau kh? Toàn gây án rồ? bị bắt, bị xử tử hình, thỉnh thoảng vợ Toàn có qua thăm, đưa cho bà lão mấy lon gạo. Một và? lần, bà bảo đừng đưa qua nữa vì mấy mẹ con “bên đó” cũng khổ.
Từ ngô? nhà bé xíu cũ nát của bà ngoạ? Thúy ra nghĩa địa chỉ và? trăm mét. Mẹ Thúy bỏ dở công v?ệc, rút trên bàn thờ nắm hương, cắm cú? dẫn khách ra chỗ con nằm. Băng qua những bụ? cỏ dạ? ken dày lố? đ?, qua những ngô? mộ nằm lộn xộn, không hàng lố? trong nghĩa địa, mẹ Thúy ngồ? thụp xuống cạnh ngô? mộ chỉ xây được bao quanh đơn sơ, nghẹn ngào: “Nghèo quá nên g?a đình tu? không thể xây cho con ngô? mộ đàng hoàng. Thường xuyên ra thăm, nhổ cỏ mà cỏ dạ? vẫn chen lên mọc”. Tỉ mẩn nhổ từng chân cỏ trên mồ con, mẹ Thúy thảng thốt: “Nh?ều lần, những ngườ? sống gần bờ sông, nơ? con tu? bị kẻ ác dìm chết, kể họ nằm mơ thấy Thúy “về” khóc nó? “cho cháu x?n bộ áo quần, cháu không lên được, ở dướ? này lạnh quá”. Tu? không t?n vì cho rằng đ?ều đó là hoang đường. Nhưng tu? và mẹ như đứt từng khúc ruột vì nghĩ đến cảnh con chết thảm rồ? phả? nằm lạnh lẽo dướ? lòng sông cả tuần lễ mớ? tìm thấy xác. Trong sâu thẳm, tu? và mẹ cũng cầu mong Thúy về báo mộng, để lạ? lần nữa được thấy con, thấy cháu, dù chỉ là trong g?ấc mơ và âm dương cách b?ệt”.
Tuy nh?ên những gì còn lạ? của các nạn nhân đã khuất chỉ là tấm d? ảnh và nấm mồ câm lặng. Mộ của nạn nhân H?ền cách nơ? Thúy nằm không xa. Những chân hương bạc phếch chứng tỏ đã từ lâu không có ngườ? v?ếng thăm. “Mẹ mất sớm, H?ền chỉ có cha và mẹ kế. H?ền vào G?a La? làm ăn s?nh sống, năm đó về quê là để chăm cha đang bị bệnh, thì gặp nạn. Cô ấy th?ệt mạng một thờ? g?an thì ngườ? cha cũng sớm ra đ?. Có lẽ vì bệnh tật lạ? thêm nỗ? đau mất con nên cha H?ền không chịu đựng nổ?. Bây g?ờ nhà chỉ còn ngườ? chú. V?ệc hương khó? có lẽ cũng do ngườ? bà con này lo l?ệu”, mẹ Thúy ngậm ngù? kh? kể về ngườ? hàng xóm xấu số cùng chết thảm vớ? đứa con gá? của mình.
Ngườ? mẹ đứng lặng thật lâu trước mộ con. Rồ? mấy năm sau, có thể hà? cốt của Nguyễn Toàn cũng được g?a đình đưa về nơ? đây. Hung thủ và ngườ? bị hạ?, tất cả họ chỉ còn lạ? là xương cốt, dướ? những nấm mồ câm lặng cạnh nhau. R?êng những day dứt, những nỗ? đau xé lòng của ngườ? ở lạ? là còn ở lạ?.
Theo Báo Pháp Luật Thờ? Đạ?