Một ngày nọ, tại tỉnh Cam Túc, Trung Quốc, hai người nông dân đang thong thả chăn cừu thì gặp phải một trận mưa lớn kèm theo sấm chớp dữ dội. Không tìm được chỗ trú ẩn nào khác, họ đành lùa đàn cừu vào một hang động gần đó. Vào trong hang, đàn cừu trở nên hoảng loạn bởi tiếng sấm vang vọng, chúng liên tục cào bới đất trong hang một cách kỳ lạ.
Hai người nọ đang nóng lòng chờ mưa tạnh, bỗng giật mình bởi tiếng kim loại va vào nhau. Tiếng động ngày càng lớn khi đàn cừu tiếp tục đào bới. Tò mò, họ tiến lại xem xét. Hóa ra, chỗ đất đàn cừu đào đã làm lộ ra một phần vật thể bằng đồng, trông rất cũ kỹ. Họ liền đào lên. Thay vì vàng bạc châu báu như mong đợi, họ chỉ tìm thấy một chiếc bình nước đã rỉ sét cùng với một đống nồi niêu xoong chảo cũ.
Đang đi chăn cừu, hai anh nông dân phát hiện kho báu lấp lánh, có mùi thơm
Tuy thất vọng, họ vẫn quyết định mang những thứ này về làng bán kiếm chút tiền. Câu chuyện nhanh chóng lan truyền, khiến dân làng tò mò. Một nhóm người quyết định cùng nhau đến cái hang đó để tìm hiểu ngọn ngành.
Vài ngày sau, nhóm người này kéo nhau đến hang. Họ cũng đào bới xung quanh nhưng chỉ tìm thấy thêm một vài bình, lọ, đồ dùng sinh hoạt, thậm chí có cả những món đã hư hỏng nặng.
Khi mọi người đã gần như bỏ cuộc, một thành viên trong nhóm bất ngờ phát hiện trên mặt đất một chiếc bình liên tục rỉ ra chất lỏng màu xanh lục. Có người cho rằng đó là thuốc tiên, kẻ lại đoán là rượu của người xưa.
Một người tìm được dụng cụ liền cẩn thận mở nắp bình. Lập tức, một mùi rượu nồng nặc xộc thẳng vào hang động. Thậm chí có người đã định nếm thử nhưng chưa ai dám là người tiên phong. Đúng lúc đó, một giọng nói vang lên: “Có khi đây không phải là rượu mà là thủy ngân, chất cực độc.”
Sau khi được chuyên gia kiểm tra, kết luận rằng các vật phẩm này có giá trị văn hóa lớn.
Lời cảnh báo ấy khiến ai nấy đều thấy hợp lý. Vậy là họ quyết định đổ bỏ chất lỏng bên trong chiếc bình, còn bản thân cái bình thì được đem bán cho cửa hàng đồng nát trong làng.
Chẳng bao lâu sau, câu chuyện lan truyền khắp nơi. Khi các nhân viên bảo tàng tỉnh Cam Túc hay tin, họ lập tức tìm đến cửa hàng thu mua phế liệu để kiểm tra. Tại đây, họ vô cùng kinh ngạc khi nhận thấy những đồ vật này vô cùng tinh xảo, hầu hết đều là di vật văn hóa có giá trị lịch sử to lớn, bao gồm cả chiếc bình nước đã rỉ sét mà hai người chăn cừu đã bán.
Khi biết những thứ mình đào được là bảo vật quốc gia, người dân không khỏi lo lắng. Họ đã chủ động dẫn các nhà khảo cổ học đến hang động và hỗ trợ công tác tìm kiếm, khai quật.
Sau một thời gian làm việc, các nhà khảo cổ đã xác định chất lỏng màu xanh trong chiếc bình chính là rượu có niên đại 3.000 năm. Màu xanh đặc trưng này là do các ion đồng hòa tan trong rượu. Tổng cộng, họ đã khai quật được 1.800 hiện vật bằng đồng vô cùng giá trị, cùng với một số đồ gốm và ngọc bích. Trong số đó, có đến 27 hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia. Đáng chú ý, cách hang động khoảng 3 km, các nhà khảo cổ cũng đã phát hiện và khai quật thêm 300 đồ đồng cổ khác.
Trong số vô vàn di vật được tìm thấy, giá trị nhất phải kể đến cặp kiềng vuông chạm khắc hoa văn phượng. Nổi bật trên thân kiềng là họa tiết mặt thú cùng hình ảnh chim phượng với đôi mắt tròn xoe, móng vuốt giơ cao, toát lên vẻ quý phái và uy nghiêm. Bên cạnh đó, các hiện vật khác như bình đựng rượu, bình đựng thức ăn và rìu nghi lễ bằng đồng cũng được chế tác vô cùng tinh xảo.
