“Võ Nguyên G?áp là một trong 21 vị danh tướng của thế g?ớ? trong 25 thế kỷ qua, từ thờ? Alexandre Đạ? đế đến Hann?bal rồ? đến thờ? cận h?ện đạ? vớ? Kutudôp, G?ucôp..., những ngườ? đã có ch?ến công tạo nên bước ngoặt của nghệ thuật ch?ến tranh”.
The D?plomat - Tạp chí chuyên về chính trị châu Á - đánh g?á trận Đ?ện B?ên Phủ do Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp chỉ huy là "một ch?ến thắng thay đổ? lịch sử", "cổ vũ cho các cuộc đấu tranh chống thực dân trên khắp hành t?nh".
Sau kh? đ?ểm lạ? những sự k?ện quân sự quan trọng gắn vớ? tên tuổ? Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp, The D?plomat cho b?ết, nh?ều năm sau này, các nhà lãnh đạo khắp thế g?ớ?, kh? thăm V?ệt Nam, vẫn xếp hàng để gặp ông, trong đó có Tổng thống Braz?l Lula da S?lva, Tổng thống Venezuela Hugo Chavez, nhà lãnh đạo Nam Ph? Thabo Mbek?.
Ducan Townson, tác g?ả cuốn Những vị tướng lừng danh xuất bản ở London, đã v?ết: “Võ Nguyên G?áp là một trong 21 vị danh tướng của thế g?ớ? trong 25 thế kỷ qua, từ thờ? Alexandre Đạ? đế đến Hann?bal rồ? đến thờ? cận h?ện đạ? vớ? Kutudôp, G?ucôp..., những ngườ? đã có ch?ến công tạo nên bước ngoặt của nghệ thuật ch?ến tranh”.
Tân bách khoa toàn thư của nước Anh (xuất bản năm 1985) trong chuyên mục g?ớ? th?ệu các danh tướng thế g?ớ? từ thờ? cổ đạ? cho đến ngày nay, cùng vớ? Hann?bal, Kutudôp, Napoléon... đã g?ớ? th?ệu ha? danh tướng V?ệt Nam là Hưng Đạo đạ? vương Trần Quốc Tuấn (tập 10, tr.88) và Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp (tập 10, tr. 493-494).
Tướng Peter Mac Donald, nhà ngh?ên cứu khoa học lịch sử quân sự ngườ? Anh, đánh g?á: “Từ năm 1944-1975, cuộc đờ? của Võ Nguyên G?áp gắn l?ền vớ? ch?ến đấu và ch?ến thắng, kh?ến ông trở thành một trong những thống soá? lớn của mọ? thờ? đạ?. Vớ? 30 năm làm tổng tư lệnh và gần 50 năm tham g?a chính sự ở cấp cao nhất, ông tỏ ra là ngườ? có phẩm chất ph? thường trong mọ? lĩnh vực của ch?ến tranh. Khó có vị tướng nào có thể so sánh vớ? ông trong v?ệc kết hợp ch?ến tranh du kích vớ? ch?ến tranh chính qu?. Sự kết hợp đó xưa nay chưa từng có”.
G.Bonnet, trong Từ đ?ển bách khoa toàn thư Pháp, cũng đã v?ết: “Là ngườ? tổ chức quân độ? nhân dân, ông G?áp đã thực h?ện được một sự tổng hợp độc đáo các học thuyết quân sự mácxít kết hợp nhuần nhuyễn vớ? truyền thống chống ngoạ? xâm của dân tộc, vận dụng khôn khéo vào những đ?ều k?ện của một quốc g?a có đất đa? tương đố? hẹp”.
Nhà sử học quân sự Mỹ Cec?l Curay, trong tác phẩm Ch?ến thắng bằng mọ? g?á - Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp, th?ên tà? của V?ệt Nam, sau kh? đ?ểm qua quá trình chỉ huy quân độ? của vị tổng tư lệnh, đã nhận xét: “Trong suốt thờ? g?an đó, ông không chỉ trở thành một huyền thoạ? mà có lẽ còn trở thành một th?ên tà? quân sự lớn nhất của thế kỷ 20 và một trong những th?ên tà? quân sự lớn nhất của tất cả các thờ? đạ?...
Ông G?áp là vị tướng duy nhất trong lịch sử h?ện đạ? t?ến hành ch?ến đấu chống kẻ thù từ thế vô cùng yếu, th?ếu trang bị, th?ếu nguồn tà? chính, dù mớ? đầu trong tay chưa có quân, vậy mà vẫn l?ên t?ếp đánh bạ? tàn quân của đế chế Nhật Bản, quân độ? Pháp (một đế chế thực dân số 2) và quân độ? Mỹ (một trong ha? s?êu cường thế g?ớ?)... Ông G?áp là chuyên g?a h?ện hữu vĩ đạ? nhất về ch?ến tranh nhân dân..., là một vị tướng hậu cần vĩ đạ? của mọ? thờ? đạ?”.
Bách khoa toàn thư quân sự Bộ Quốc phòng Mỹ (xuất bản năm 1993) v?ết: “Tà? thao lược của tướng G?áp về ch?ến lược, ch?ến thuật và hậu cần được kết hợp nhuần nhuyễn vớ? chính trị và ngoạ? g?ao... Sức mạnh hơn hẳn về k?nh tế, tính ưu v?ệt về công nghệ cùng vớ? sức mạnh áp đảo về quân sự và hỏa lực khổng lồ của các quốc g?a phương Tây đã phả? khuất phục trước tà? thao lược của một vị tướng từng một thờ? là thầy g?áo dạy sử”.
Trong số ra ngày 9/2/1968, tạp chí T?me của Mỹ đã đăng bà? v?ết dà?, kèm theo bức ảnh vẽ trang bìa chân dung Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp vớ? bà? v?ết vớ? tít lớn nổ? bật, nguyên văn t?ếng Anh North V?etNam: The Red Napoleon, tác g?ả bà? v?ết đã dành một lượng lớn thông t?n nó? về Tướng Võ Nguyên G?áp, học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí M?nh, nhà quân sự k?ệt suất kèm theo câu nó? nổ? t?ếng của ông những năm ch?ến tranh: "Sk?ke to w?n, Sk?ke Only when Success ?s Certa?n, ?f ?t ?s not, then dont' str?ke". (Tạm dịch: Đánh là thắng, chỉ đánh kh? chắc thắng, nếu không thắng thì không đánh).
Mệnh lệnh nổ? t?ếng nhất của Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp là "Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa, tranh thủ từng phút từng g?ờ, xốc tớ? mặt trận g?ả? phóng hoàn toàn m?ền Nam, thống nhất đất nước".
L?ễu Phạm/GDVN
