Ông George Herbert Walker Bush, tổng thống thứ 41 của Mỹ đã qua đời vào hôm 30/11 sau thời gian bị bệnh, hưởng thọ 94 tuổi.
"Jeb, Neil, Marvin, Doro và tôi rất buồn khi phải thông báo cha mình đã qua đời sau 94 năm đáng nhớ. George H.W. Bush là người có nhân cách cao đẹp, cũng là người cha tuyệt vời nhất mà những đứa con có thể đòi hỏi", cựu tổng thống Mỹ George W. Bush viết trên mạng xã hội Twitter.
Jim McGrath, phát ngôn viên của gia đình Bush, xác nhận Bush "cha" qua đời lúc 22h10 ngày 30/11 (11h10 ngày 1/12 giờ Hà Nội) tại bệnh viện bang Houston, nhưng không cung cấp thêm thông tin. McGrath cho biết thủ tục an táng sẽ được gia đình thông báo sau.
Cựu tổng thống George H.W. Bush trong một sự kiện đầu năm 2017 - Ảnh: Reuters |
.jpg)
"Melania cùng tôi và cả đất nước tiếc thương trước sự ra đi của cựu tổng thống George H.W. Bush", Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tại Argentina, đồng thời ca ngợi những thành tựu trong cuộc đời Bush "cha".
"Nước Mỹ đã mất một người ái quốc và hết lòng phụng sự đất nước. Dù nặng trĩu trước sự ra đi của George H.W. Bush, trái tim chúng tôi cũng ngập tràn sự biết ơn với ông ấy", cựu tổng thống Mỹ Barack Obama nói.
Ông ra đi chỉ 8 tháng sau khi người vợ Barbara qua đời vào ngày 17/4. Trong tang lễ của bà Barbara, người ta thấy ông ngồi xe lăn, nhìn đăm đăm vào linh cữu phủ hoa của vợ - khoảnh khắc gói gọn câu chuyện tình kéo dài cả một đời của hai người. Ngay sau tang lễ, ông Bush đã phải nhập viện để điều trị chứng nhiễm trùng máu
Cựu tổng thống Mỹ chống chọi với bệnh Parkinson trong những năm gần đây và từng nhiều lần phải vào bệnh viện điều trị các vấn đề về hô hấp. Ông cũng mắc chứng cường giáp tự miễn, một loại rối loạn miễn dịch dẫn đến tuyến giáp hoạt động quá mức.
Hành trình đưa nước Mỹ đi qua Chiến tranh Lạnh
Cựu Tổng thống George H.W. Bush bắt đầu nhiệm kỳ vào năm 1989 và kết thúc vào năm 1993. Vị Tổng thống thứ 41 của nước Mỹ đã dẫn dắt đất nước trải qua giai đoạn biến động của thế giới, bao gồm cả sự sụp đổ của Liên Xô.
Giây phút "hoàng kim" nhất trong nhiệm kỳ của Bush "cha" - Ảnh: AP |
Ông là cha của cựu tổng thống George W. Bush, người lãnh đạo nước Mỹ suốt 2 nhiệm kỳ liên tiếp (2001-2009).
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống chính trị, ông Bush là con trai của một Thượng nghị sĩ. Sau chiến dịch tranh cử năm 1980, ông giữ chức Phó Tổng thống suốt 2 nhiệm kỳ dưới thời Tổng thống Ronald Reagan, trước khi đánh bại ứng viên Dân chủ Michael Dukakis và bước lên đỉnh cao quyền lực vào năm 1988.
Ông George H.W. Bush ủng hộ chủ nghĩa bảo thủ "mềm mỏng hơn, tử tế hơn". Ông theo đuổi những chính sách góp phần khiến Liên Xô tan rã và khởi động những chiến dịch quân sự nhằm lật đổ lãnh đạo Panama Manuel Noriega và khiến lãnh đạo Iraq Saddam Hussein lụn bại.
Bush "cha" có đường lối khá cẩn trọng với Trung Quốc. Mặc dù áp đặt cấm vận với Bắc Kinh sau sự kiện Thiên An Môn 1989, nhưng ông cũng tìm cách không để mối quan hệ giữa hai bên rơi vào cảnh tuyệt giao vĩnh viễn.
Cũng dưới thời ông, Washington ủng hộ mối quan hệ ngoại giao giữa Israel và Palestine, dẫn tới việc ký kết Hiệp ước hòa bình Oslo giữa Chính phủ Israel và Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) trong nhiệm kỳ sau đó.
Tuy nhiên, lời cam kết của ông "Read my lips, no new taxes" (Hãy đọc khẩu hình của tôi, không có thuế mới) đã quay trở lại ám ông khi ông để mất vị trí lãnh đạo nhiệm kỳ thứ hai vào tay ông Bill Clinton.
Sau khi rời khỏi Nhà Trắng năm 1992, Bush "cha" trở thành một nhà chính trị được ngưỡng mộ. Được biết tới với tâm hồn hào sảng, ông có mối quan hệ bằng hữu thân thiết với Bill Clinton, người từng đánh bại ông trong kỳ bầu cử.
Dù ủng hộ Đảng Cộng hòa suốt cuộc đời nhưng ông Bush "cha" lại bỏ phiếu cho ứng viên Dân chủ Hillary Clinton trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016.
Một bản tính cạnh tranh và tham vọng đáng kể
Washington Post nhận xét dù Bush chỉ mới làm tổng thống Mỹ cách đây 3 thập niên, một số giá trị và đạo đức của ông như thể đã cách hàng thế kỷ so với văn hóa chính trị "chua cay" ngày nay. Ông giao tiếp bằng những lá thư tay, không phải mạng xã hội.
Bush 'cha' tại bàn làm việc ở Nhà Trắng hồi năm 1989 - Ảnh: AP |
Ông có một bản tính cạnh tranh và tham vọng đáng kể, điều không dễ gì nhận thấy được bên dưới lớp vỏ bọc lịch sự của vùng New England và sự phóng khoáng thật lòng của ông ấy. Ông cũng có thể chạy những chiến dịch tranh cử khắc nghiệt, đưa đất nước vào chiến tranh. Nhưng những thành tựu quan trọng nhất của ông được tạo ra trên bàn đàm phán.
"Khi từ tiết chế trở nên bẩn thỉu, chúng ta phải xem lại tâm hồn mình", Washington Post dẫn lời ông viết cho một người bạn vào năm 1964, sau khi thua cuộc lần đầu tiên vào một vị trí chính quyền.
Bất chấp sự tao nhã của mình, Bush vẫn dễ dàng trở thành chủ đề để đàm tiếu. Ngày còn học ở Đại học Yale, ông thường xuyên bị bối rối trước công chúng, đặc biệt khi phải nói về chính mình. Dù ông bị đặt vào chiến trường ngay khi vừa bước vào tuổi trưởng thành, ông bị xem là "kẻ hèn nhát" bởi những người nghi ngờ về niềm tin của ông.
Sự mâu thuẫn đó theo Bush vào chính trường. Sự thiếu vững vàng trong khi đất nước trải qua cuộc suy thoái kinh tế đã phá hủy sự tán đồng mà ông giành được sau Chiến tranh Vùng Vịnh. Sự tao nhã cổ điển của ông cũng bị nhiều người nhận xét là xa rời những người dân Mỹ bình thường.
"Đó là một thành tựu phức tạp", theo sử gia chuyên về các tổng thống, ông Robert Dallek. "Hoàn cảnh và năng lực của ông trước chúng không đáp ứng được những gì cử tri đòi hỏi".
