Ngày 21/11, TAND TP.Hà Nội sẽ xét xử cựu Thứ trưởng bộ Y tế Cao Minh Quang cùng 8 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại bộ Y tế, Công ty Dược phẩm Cửu Long và các đơn vị liên quan vụ hưởng lợi bất chính hơn 3,8 triệu USD.
Trong vụ án, ông Cao Minh Quang, Dương Huy Liệu (cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính), Nguyễn Việt Hùng (cựu Cục phó Quản lý Dược) và 2 người khác bị truy tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Các bị cáo Lương Văn Hóa (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Dược Cửu Long), Nguyễn Thanh Tòng (cựu Phó Tổng Giám đốc đơn vị này) và 2 cựu cán bộ cấp dưới truy tố tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Trong số 9 bị cáo, chủ tọa phiên tòa cho biết do bị cáo Nguyễn Thanh Tòng (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dược phẩm Cửu Long) đã tử vong nên HĐXX quyết định đình chỉ xét xử đối với bị cáo này.
Là người trả lời thẩm vấn tiếp theo, bị cáo Lương Văn Hóa (cựu Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dược phẩm Cửu Long) trình bày, bản thân ông có 6 năm công tác tại Công ty Dược Cửu Long với tư cách là Tổng giám đốc, Chủ tịch HĐQT, có trách nhiệm điều hành, chỉ đạo các hoạt động của công ty.
Bị cáo là người trực tiếp ký vào bản hợp đồng giữa Công ty Dược Cửu Long với Bộ Y tế về việc đặt hàng mua nguyên liệu sản xuất thuốc Oseltamivir.
Theo lời khai của bị cáo Hóa, vào thời điểm năm 2005, dịch cúm A/H5N1 diễn biến phức tạp, phía công ty nhận thấy tình hình gấp gáp nên khi Công ty Mambo chào giá 17.500 USD/kg nguyên liệu Oseltamivir, Dược Cửu Long đã chấp thuận luôn mà không thương lượng.
“Người đàm phán với Công ty Mambo về việc nhập khẩu nguyên liệu sản xuất thuốc là bị cáo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa (cựu Giám đốc Chi nhánh TPHCM, kiêm Giám đốc điều hành phòng xuất nhập khẩu thuộc Công ty Cổ phần Dược phẩm Cửu Long)”, bị cáo Hóa nói thêm.
Sau đó, Dược Cửu Long đã mua hơn 500kg nguyên liệu Oseltamivir với giá 9,1 triệu USD. Công ty của ông Hóa thanh toán trước hơn 5,2 triệu USD, còn lại 3,848 triệu USD được trả chậm sáu tháng kể từ ngày nhận hàng.
Khi dịch bệnh giảm, nhu cầu sử dụng thuốc giảm, bị cáo Hóa đã yêu cầu Nghĩa liên hệ với Công ty Mambo, đề nghị giảm giá hoặc tài trợ Dược Cửu Long theo hình thức khác để giảm bớt số tiền ký kết ban đầu. Phía Mambo sau đó trả lời là “xem xét”.
Cùng theo lời ông này, cho đến tận thời điểm bị cáo Hóa nghỉ việc (2016), phía Mambo chưa hề có một văn bản chính thức nào trả lời về vấn đề trên. Vì vậy, số tiền hơn 3,8 triệu USD còn nợ, Dược Cửu Long cũng chưa thanh toán cho Công ty Mambo.
Tiếp tục truy về số tiền hơn 3,8 triệu USD, bị cáo Hóa trình bày trước HĐXX về bối cảnh kinh tế năm 2005. Theo ông Hóa, thời điểm này, kinh tế suy thoái, lãi suất ngân hàng rất cao. Trong khi đó, Công ty Dược Cửu Long có vốn hóa ít, chủ yếu phải vay ngân hàng nên bị cáo đã dùng hơn 3,8 triệu USD để thanh toán lãi, nợ ngân hàng. “Công ty dùng số tiền để "tự giải cứu" bản thân", ông Hóa nói.
Trả lời câu hỏi của HĐXX: “Tại sao Công ty Dược Cửu Long không trả nốt nợ cho Công ty Mambo nhưng cũng không báo cáo lại với Bộ Y tế, Bộ Tài chính”. Ông Hóa đưa ra lý do: “Vì Công ty Mambo chưa có văn bản chính thức về việc có giảm giá hay không nên Dược Cửu Long chưa báo cáo với 2 Bộ”.