Sau 5 tháng bản án sơ thẩm được tuyên, dự kiến ngày 15/5, TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ mở phiên phúc thẩm xem xét đơn kháng cáo xin giảm án phạt của cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long cùng 11 đồng phạm trong đại án Việt Á. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 3 ngày.
Trước đó, hồi tháng 1/2024, TAND TP.Hà Nội xử sơ thẩm, phạt tù 38 bị cáo trong vụ án về các hành vi "Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Vi phạm đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Lợi dụng ảnh hưởng với người có chức vụ để trục lợi…".
Bị cáo Nguyễn Thanh Long.
Theo đó, cấp sơ thẩm phạt Phan Quốc Việt (Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) tổng mức án 29 năm tù cho hai tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và “Đưa hối lộ”; Vũ Đình Hiệp lĩnh tổng 15 năm tù.
Cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long bị phạt 18 năm tù tội "Nhận hối lộ"; cùng nhóm tội này có Trịnh Thanh Hùng bị phạt 14 năm tù; Nguyễn Huỳnh (cựu Phó Trưởng phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) 9 năm tù; Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế) 8 năm tù; Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế) 7 năm tù; Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Hải Dương) 13 năm tù.
Các bị cáo Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương) bị phạt 5 năm tù, Phạm Mạnh Cường (cựu Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hải Dương) và Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng) cùng bị phạt 4 năm tù tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Ông Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng KH&CN) và Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng) cùng bị phạt mỗi người 3 năm tù tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Các bị cáo còn lại bị tuyên mức án từ 22 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 7 năm tù giam.
Hồ sơ vụ án xác định 2020 và 2021, Công ty Việt Á sản xuất tổng cộng hơn 8,7 triệu kit xét nghiệm và bán cho các đơn vị, cơ sở y tế trên khắp cả nước hơn 8,3 triệu kit.
Doanh nghiệp này được thanh toán hơn 4,5 triệu kit xét nghiệm với tổng số tiền 2.250 tỷ đồng. Kết quả điều tra xác định Công ty Việt Á bỏ ra gần 365 tỷ đồng để mua nguyên vật liệu, cộng với các loại chi phí khác, thuế và lợi nhuận 5%, giá thành sản xuất 1 kit xét nghiệm là hơn 143.000 đồng. Tuy nhiên Công ty Việt Á đã nâng giá khống lên gấp nhiều lần và được phía Bộ Y tế chấp thuận khi hiệp thương giá, để bán ra thị trường mức 470.000 đồng/1 kit xét nghiệm.
Cơ quan truy tố kết luận, Công ty Việt Á thu lời bất chính 1.235 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 432 tỷ đồng. Để được cấp phép sản xuất thương mại, Tổng giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt cùng đồng phạm đã đưa hối lộ các cựu quan chức số tiền lên tới hàng trăm tỷ đồng. Trong đó đưa hối lộ cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long 2,25 triệu USD; Chu Ngọc Anh được biếu 200.000 USD; Phạm Xuân Thăng được biếu 100.000 USD...
Theo HĐXX, mỗi bị cáo trong vụ án là một "mắt xích", tạo thành các chuỗi vi phạm kéo dài. Trong đó, Phan Quốc Việt là chủ mưu, chỉ đạo xuyên suốt. Sau phiên sơ thẩm, ông Nguyễn Thanh Long; Phan Quốc Việt; Trịnh Thanh Hùng; Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương); Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế)…có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt Phía Công ty Việt Á cũng có đơn kháng cáo với nội dung đề nghị không tịch thu sung công quỹ nhà nước số tiền được xác định là hưởng lợi bất chính từ việc bán kit xét nghiệm cho các tổ chức, cá nhân không bị xem xét khởi tố trong vụ án. Doanh nghiệp này cũng yêu cầu các tổ chức mua test xét nghiệm của mình mà không qua thủ tục đấu thầu phải thanh toán tiền theo như hợp đồng đã ký kết... Ngoài ra, một số cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng kháng cáo đề nghị Tòa cấp phúc thẩm xem xét về phần tài sản liên quan.
