Trong phiên điều trần kéo dài hàng giờ tại Quốc hội hôm 8/3 (giờ địa phương), các quân nhân và cựu binh Mỹ đã cung cấp lời khai của họ về cuộc rút quân hỗn loạn khỏi Afghanistan hồi tháng 8/2021.
Cụ thể, một số nhân chứng đã kể lại trải nghiệm của họ khi các quân nhân đang tại ngũ được cử đến để hỗ trợ sơ tán quân đội Mỹ và người dân khỏi Afghanistan khi Taliban lên nắm quyền.
Thượng sĩ hải quân Tyler Vargas-Andrews, người bị thương nặng trong vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay Kabul (Afghanistan), chia sẻ: "Theo quan điểm của tôi, việc rút quân là một thảm họa, là hành động thiếu trách nhiệm và sơ suất không thể tha thứ".
Kể lại những ký ức đau lòng, ông Vargas-Andrews nhớ lại cảm giác tuyệt vọng khi cha mẹ giao con cái họ cho binh lính với hy vọng chúng sẽ được cứu sống. Trong khi đó, những người khác không thể rời khỏi Afghanistan đã chọn cách tự kết liễu đời mình vì không muốn sống dưới sự cai trị của Taliban.
Trong một câu chuyện khác, Vargas-Andrews cho biết ông đã giúp một gia đình đoàn tụ khi hỗ trợ kiểm soát đám đông tụ tập bên ngoài cổng sân bay Kabul. Thượng sĩ hải quân cho biết thời điểm ấy ông đã để ý thấy một bé gái, khoảng 7-8 tuổi, đã cố gắng lách qua đám đông, kéo theo tay của em trai và một đứa trẻ sơ sinh trên tay.
Khi đến chỗ bọn trẻ, Vargas-Andrews nhận thấy mặt đứa trẻ tái xanh và dường như không còn thở. Không biết liệu đứa bé còn sống hay không, ông đã cuống cuồng tìm một bác sĩ và họ đã sơ cứu thành công cho đứa trẻ. Bé gái sau đó bắt đầu khóc và nhờ ông tìm cha hộ mình.
Theo đó, Vargas-Andrews đã cõng cô bé lên vai, nhờ vậy, cô bé đã tìm thấy cha giữa hàng trăm người trong sân bay hỗn loạn. Gia đình này sau đó được đoàn tụ và có giấy phép rời khỏi Afghanistan. Vargas-Andrews chia sẻ người cha đã tìm được các con và đưa họ tới "cuộc sống tự do và nhiều cơ hội mới".
Thượng sĩ hải quân nói: "Đối với tôi, khoảnh khắc đó khiến tôi cảm thấy những vết thương mình chịu đựng thật đáng giá".
Aidan Gunderson, một cựu chuyên gia quân đội, cho biết: "Những gì xảy ra trong 2 tuần rút quân đã ám ảnh tâm trí tôi cho tới khi tôi trở về. Tôi nhìn thấy khuôn mặt của tất cả những người mà chúng tôi không thể cứu, tất cả những người mà chúng tôi phải bỏ lại phía sau".
Được biết, đây là phiên điều trần đầu tiên trong cuộc điều tra đặc biệt liên quan tới cuộc rút quân hỗn loạn của Mỹ khỏi Afghanistan vào tháng 8/2021.
Thời điểm ấy, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh rút quân Mỹ khỏi Afghanistan theo một thỏa thuận trước đó giữa cựu Tổng thống Donald Trump và Taliban. Ngay sau khi Mỹ và đồng minh rút quân, chính phủ Afghanistan, khi ấy do cựu Tổng thống Ashraf Ghani đứng đầu, đã sụp đổ một cách nhanh chóng. Sự kiện này đã nhận được sự quan tâm của dư luận thế giới. Nhiều người Afghanistan đã tìm đường rời khỏi đất nước, mạo hiểm đu bám theo máy bay vì lo ngại sự trở lại của Taliban.
Phát biểu khai mạc phiên điều trần ngày 8/3, Dân biểu Michael McCaul , chủ tịch ủy ban thuộc Đảng Cộng hòa, cho biết: "Những gì đã xảy ra ở Afghanistan là sự đổ vỡ có hệ thống của chính quyền liên bang ở mọi cấp độ".
Theo đó, ông McCaul khẳng định sẽ truy cứu toàn bộ quan chức chính quyền có trách nhiệm trong vụ việc. Ông nói rằng trong cuộc rút quân hỗn loạn trên, Mỹ đã để lại hơn "1.000 công dân Mỹ" ở Afghanistan cũng như "gần 200.000" đồng minh Afghanistan. Chủ tịch ủy ban đảng Cộng hòa nhấn mạnh ông sẽ đưa tất cả những người bị bỏ lại ra khỏi Afghanistan.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên tiếng bảo vệ việc rút lui của Mỹ khỏi Afghanistan. Cụ thể, phía ông Biden thừa nhận đó là một quyết định khó khăn nhưng có hiệu quả.
Minh Hạnh (Theo Guardian)
