Vẫn còn sự cảnh giác
Vào đêm Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, vợ chồng Tamara và Serhiy Rynk đã đóng gói trong túi của họ một vài thứ cần thiết bao gồm nến, trà và thuốc để chuẩn bị rời khỏi thủ đô Kyiv.
Hơn một tháng trôi qua, mối đe dọa đối với thủ đô của Ukraine đã giảm bớt nhưng những chiếc túi của gia đình nhà Rynk vẫn được chuẩn bị sẵn sàng trước cửa căn hộ của họ ở quận phía Tây Bắc thành phố.
Sau khi đi lên từ tầng hầm trú ẩn, ông bà Rynk đã trở về căn hộ của họ ở tầng 5. Họ đã thích nghi với nhịp điệu của cuộc xung đột khi tên lửa tấn công khu dân cư gần đó, tạo ra sóng xung kích chia làm đứt đôi cửa phòng ngủ của họ. Nhiều cư dân còn lại của tòa nhà đã chuyển đi từ đó.
Cảm giác về mối nguy hiểm sắp xảy ra đối với Kyiv đang mờ dần khi lực lượng Nga rút lui khỏi thành phố nhưng phần lớn người dân ở Kyiv vẫn sống trong lo lắng.
Hơn một nửa dân số của thành phố 3 triệu dân đã tìm đường sơ tán sau khi quân đội Nga tiến đến vùng ngoại ô Kyiv vào tháng 2 vừa qua. Các lực lượng Ukraine kể từ đó đã đánh chống trả quyết liệt và giành lại quyền kiểm soát các vùng ngoại ô phía Bắc.
Đến nay, ngày càng nhiều cư dân Kyiv đã quay trở lại thủ đô. Những người còn ở lại thành phố cũng bắt đầu được trông thấy ở các ga tàu điện ngầm và tầng hầm nơi họ trú ẩn trong những ngày đầu chiến dịch quân sự. Hiện nay, phần lớn trong số họ bỏ qua tiếng những còi báo động của cuộc không kích vang lên cả đêm lẫn ngày.
Các quan chức Ukraine đang có kế hoạch mở lại con đường dẫn rời khỏi thành phố về phía Tây, vốn đã bị quân đội Nga chặn trước đó. Lệnh cấm bán rượu được áp dụng trong những ngày đầu tiên của chiến dịch quân sự đã được dỡ bỏ. Hàng hoá ở siêu thị vẫn được tích trữ đảm bảo, mặc dù một số sản phẩm rất khó tìm vì chúng đã được cất giữ trong kho ở những nơi có giao tranh. Ngoài một số phương tiện bị cháy trên đường, phần lớn các đường phố ở trung tâm thành phố vẫn sạch sẽ và các dịch vụ đô thị đang hoạt động.
Tuy Nga đã rút quân khỏi Kyiv nhưng người dân vẫn chưa thể thở phào nhẹ nhõm khi chiến sự vẫn căng thẳng ở nhiều địa điểm khác của Ukraine. Các quan chức cũng đề nghị người dân cần thận trọng, cảnh báo thành phố vẫn còn nằm trong tầm ngắm của tên lửa Nga ngay cả khi Moscow đã chuyển hướng chiến dịch về phía Đông đất nước.
Kyiv đã được bảo vệ bởi hệ thống phòng không của Ukraine, hệ thống đã bắn hạ những tên lửa của Nga trong thành phố. Trong khi đó, lực lượng bộ binh Ukraine cũng đã chiến đấu rất kiên cường để đẩy lùi lực lượng Nga.
Dù vậy, theo thành viên hội đồng thành phố Kseniya Semenova, vẫn có khoảng 339 người đã thiệt mạng, trong đó có 4 trẻ em, hơn 1.244 người bị thương và hơn 150 toà nhà đã bị thiệt hại trong các cuộc tấn công của Nga nhằm vào thủ đô Kyiv.
Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko nhận xét: "Chúng tôi không loại trừ khả năng xảy ra hỏa hoạn. Đúng vậy, lực lượng phòng không của chúng tôi đang hoạt động hoàn hảo, nhưng điều gì cũng có thể xảy ra. Vì vậy, tôi yêu cầu mọi người kiên nhẫn và không vội quay trở lại".
Những người "thích nghi" với xung đột
Ở trung tâm thành phố, các cửa hàng dọc theo các đại lộ rộng lớn vẫn đóng cửa, cửa sổ đóng ván và hàng hóa được cất xuống kho. Trên những con đường chính, ô tô len lỏi xung quanh các chướng ngại vật chống mìn, thông qua các trạm kiểm soát được xây dựng từ các khối than bùn và bao cát.
Trong khi đó, ở cách xa trung tâm hơn, người dân đã tự xây dựng rào chắn từ đống đĩa vệ tinh, ăng-ten, ghế văn phòng và lốp xe, tất cả những gì họ cho là có thể cản trở một chiếc xe tăng của Nga. Trên một chiếc ô tô, người dân còn sơn dòng chữ khẳng định: "Vùng đất này là của chúng tôi".
Tại một sân chơi ở quận Sviatoshynskyi, Viktoria Liashchevska cho con gái Lina chơi trên một chiếc đu quay, cô bé mới biết đi dường như không biết gì về tiếng pháo kích từ phía sau.
Khi chiến tranh nổ ra, cô Liashchevska cân nhắc việc tham gia dòng người sơ tán cùng những người phụ nữ và trẻ em khác rời khỏi Kyiv nhưng cô nhận thây quyết định rời đi sẽ căng thẳng hơn là ở lại. Cô chia sẻ, ban đầu cô quá sợ hãi đến mức không dám ra khỏi nhà. Nhưng vì Lina trở nên bồn chồn, vì vậy cô Liashchevska bắt đầu đưa con gái ra ngoài chơi bất cứ khi nào pháo kích giảm bớt. Vì lợi ích của Lina, người mẹ 37 tuổi đã giả vờ rằng mọi thứ vẫn bình thường. Nhờ vậy, dần dần, cô cũng quen với thực tế mới.
Sau đó, khi chứng kiến tên lửa của Nga bị hệ thống phòng không của Ukraine bắn hạ, cô đã tin tưởng hơn vào khả năng phòng thủ của thủ đô và cô thấy rằng ngay cả những thành phố xa chiến tuyến cũng không an toàn trước các cuộc tấn công của Nga.
Tuy nhiên, mọi thứ đã dần cạn kiệt. Cô Liashchevska và chồng hiện đang phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ một mạng lưới tình nguyện viên được vận động để giúp đỡ những người gặp khó khăn trên toàn thành phố.
Ngoài gia đình cô Liashchevska, hiều người trong số những người còn ở lại Kyiv là cư dân lớn tuổi, những người quá yếu để di chuyển, không có nơi nào để đi hoặc chỉ đơn giản là không thể đối mặt với biến động.
Trong đó, chia sẻ về cuộc sống tại Kyiv, bà Nadia Bessarab, 68 tuổi, cho biết bà đã ngủ trên chiếc giường có thể gập lại ở hành lang lối vào căn hộ của mình, đây là vị trí được bảo vệ tốt nhất nếu cửa sổ của bà có bị tấn công.
Bà luôn bật TV trong căn hộ và trang trí nhà bằng các biểu tượng tôn giáo. Bà luôn cầu nguyện cho chiến thắng của Ukraine và xem tin tức để biết được tình hình ở những nơi khác trên đất nước và kết thúc của các cuộc đàm phán hoà bình.
Còn đối với gia đình Tetiana và Volodymyr Yarosh, thế giới của họ lại thu hẹp lại trong giới hạn của một căn hộ nhỏ, họ chỉ mạo hiểm rời khỏi nhà để đi ra tạp hoá mua đồ kể từ khi chiến sự nổ ra. Trong những ngày đầu tiên xung đột, bà Yarosh đã xem các hướng dẫn trực tuyến, tự học cách gia cố các cửa sổ căn hộ bằng băng keo để ngăn các mảnh kính bay vỡ vụn trong trường hợp xảy ra vụ nổ.
Giống như nhiều người ở thành phố, cô đã học cách phân biệt âm thanh của đợt tấn công đang diễn ra và sắp đến. Bà còn đùa rằng: "Chúng tôi thực tế đã trở thành chuyên gia quân sự".
Con gái và con rể của họ đã chuyển đến miền Tây Ukraine cùng các cháu, nhưng cặp đôi vẫn ở Kyiv để chăm sóc cho người mẹ 93 tuổi của bà Yarosh.
Cách khu nhà của vợ chồng ông bà Rynk vài dãy nhà, ông Natik Mamedov đã trở về Kyiv và tìm kiếm giữa những đồ nội thất bị cháy trong căn hộ của mình trên tầng 9 của một tòa nhà. So với những cư dân khác trong khu nhà, ông Mamedov là người may mắn, bởi một số người khác thậm chí đã tử vong tại nhà riêng của họ.
Vào thời điểm vụ tấn công xảy ra, ông Mamedov đang ở miền Tây Ukraine và biết tin về đám cháy. Ông đã quyết định quay lại để đánh giá thiệt hại và tìm lại những gì còn có giá trị, bao gồm cả một bức ảnh thời thơ ấu của con trai ông, hiện đang sống ở London.
Chia sẻ với Wall Steet Jounal, ông Mamedov nói: "Chúng tôi sẽ trở lại và xây dựng lại mọi thứ. Nhưng trước tiên, chúng tôi cần phải chiến thắng".
Minh Hạnh (Theo WSJ)
