Mossad từng là một trong những tổ chức tình báo kín tiếng và nguy hiểm nhất hành tinh nhưng ngày nay, các cựu đặc vụ có thể sống một cuộc đời đơn giản hơn rất nhiều.
Ông Yossi Alpher - cựu đặc vụ tình báo Mossad. Ảnh: Getty |
Cựu đặc vụ Mossad Yossi Alpher mới đây đã có những chia sẻ chân thành về cuộc đời làm nhân viên tình báo và cả sau khi rút khỏi tổ chức. Ông Alpher sinh năm 1942 tại Washington, DC, nước Mỹ. Khi học cấp ba, ông được giới thiệu đến một chương trình phỏng vấn vào chiều Chủ nhật, phát sóng trên toàn quốc với tên gọi “Những gì tuổi trẻ muốn biết”. Chương trình cung cấp nhiều thông tin thú vị về những nhân vật chính trị cấp cao, chẳng hạn như ông John F. Kennedy trước khi trở thành Tổng thống Mỹ. Ông Alpher cho rằng, đó là một trải nghiệm rất đáng quý cho một thiếu niên, tạo cảm hứng cho ông quan tâm đến các vấn đề chiến lược khi trưởng thành.
Cha ông Alpher là một bác sĩ và mẹ là hiệu trưởng của trường tiểu học. Ông có một người anh trai. Gia đình ông có gốc Do Thái nhưng ông vẫn làm mọi người ngạc nhiên khi muốn đến Israel vì chưa từng bị ảnh hưởng bởi văn hoá, lối sống của người Do Thái. Lần đầu tiên đến miền đất hứa Israel, ông Alpher mới 20 tuổi. Ông dành một năm học tiếng Do Thái, sau đó trở về Mỹ để hoàn thành năm học cuối cùng tại Đại học Columbia ở New York.
Năm 1964, khi 22 tuổi, ông gia nhập Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) vì chấp niệm rằng đó là cách duy nhất để ông có trở thành người Israel. Trên thực tế, đó là hành động rất bất thường đối với một người Mỹ gốc Do Thái vào thời điểm đó vì người đó sẽ bị tước quyền công dân Mỹ. Phải đến một vài năm sau đó, ông Alpher mới tự tin xuất hiện tại đại sứ quán Mỹ để xin visa và ông đã thật bất ngờ khi được trả lại hộ chiếu. Ông đã tiếp tục được làm một công dân Mỹ vì Tòa án Tối cao phán quyết rằng việc tham gia đội của một quốc gia khác không phải là căn cứ để tước quyền công dân. Ông Alpher có 2 hộ chiếu kể từ đó.
Trong quân đội Israel, ông khẳng định muốn trở thành một sĩ quan và tham gia sâu vào hoạt động tình báo. Là một người nhập cư mới, con đường sự nghiệp của ông gặp nhiều khó khăn vì phải chứng minh quyết tâm và lòng trung thành. Ông Alpher đã dành tổng cộng 4 năm trong quân đội trước khi tiếp xúc với Mossad (Cơ quan Tình báo Israel).
Ông đã kết hôn khi tôi còn ở trong quân đội. Vợ ông cũng là người Mỹ và 2 người quen biết nhau tại nơi ông sinh ra và lớn lên. Tuy nhiên, cuộc sống ở IDF không phù hợp với gia đình nhỏ của ông, đặc biệt là khi 2 vợ chồng ông muốn sinh con. Vào những năm cuối thập niên 60, những đứa trẻ có bố mẹ trong quân đội Israel được đưa vào một “ngôi nhà chung”, tách biệt khỏi cha mẹ - một điều mà ông Alpher và vợ không thể nào chấp nhận được.
Một đêm nọ, gia đình ông được một số quan chức cấp cao đến thăm. Họ nói rằng đã quyết định bổ nhiệm ông về dạy môn Sinh học ở trường trung học địa phương. Ông cảm thấy quá sức bất ngờ, hỏi lại rằng liệu ông có đủ trình độ để làm việc đó hay không nhưng phía IDF khẳng định ông là sinh viên tốt nghiệp đại học nên việc trở thành thầy giáo là không có gì đáng tranh cãi. Trong khi đó, ông Alpher tốt nghiệp chuyên ngành nghiên cứu phương Đông nên ông đã từ chối và xin rời khỏi địa điểm đó. Hai vợ chồng ông chuyển đến ngoại ô Tel Aviv rồi ông bắt đầu làm việc cho Mossad.
Ông Alpher phục vụ cho Mossad suốt 13 năm. Ảnh: Getty |
Phục vụ như một đặc vụ Mossad trong suốt 13 năm, đến 1981, ông Alpher được chuyển đến Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Jaffee, thuộc Đại học Tel Aviv. Trung tâm này là kết quả của “thảm họa chiến tranh Yom Kippur” (nổ ra vào tháng 10/1973 khi liên minh các quốc gia Ả Rập phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào Israel). Cơ sở được tạo thành từ những cựu đặc vụ Mossad và ông Alpher đã lần đầu tiên thú nhận mình từng là nhân viên tình báo khi xuất bản một cuốn sách mang tên “Ngoại vi: Tìm kiếm đồng minh Trung Đông cho Israel” vào năm 2015.
Sau đó, ông được phỏng vấn cho bộ phim gián điệp năm 2017 của Israel tên là Shelter. Ông Alpher đã chia sẻ về các hoạt động bí mật khác nhau mà bản thân đã tham gia bao gồm thu thập, phân tích thông tin tình báo, tuyển dụng và ngoại giao. Mossad hiện đã áp dụng một cách tiếp cận thân thiện hơn rất nhiều so với trước đây, đó là để cho các cựu đặc vụ tiết lộ ít nhiều thông tin về tổ chức.
Ông Alpher cho rằng, việc chuyển từ quân đội đến trung tâm là bước chuyển biến quan trọng trong cuộc đời làm chính trị của ông từ tư duy tình báo sang tư duy chiến lược. Theo ông, khi chuyển sang tư duy chiến lược, bản thân trở thành nhân tố chính trong các vấn đề quan trọng của Israel còn khi làm đặc vụ, ông chỉ nghĩ về kẻ thù.
Ông rời Trung tâm Jaffee vào năm 1995 và dành 5 năm tiếp hoạt động với tư cách là giám đốc của Ủy ban Do Thái Mỹ, Văn phòng Israel/Trung Đông tại Jerusalem. Ông đã gặp gỡ và trao đổi với chính trị gia người Palestine Ghassan Khatib. Đến năm 2000, ông Ghassan và ông Alpher đã quyết định thành lập Bitterlemons – tập trung khai thác internet để thúc đẩy đối thoại giữa người Israel và người Palestine. Tổ chức thu hút sự tham gia của người Iran, người định cư và cả người Hamas. Mỗi tuần họ chọn một chủ đề và tập trung viết, sau đó mọi người có thể thoải mái đưa ra quan điểm.
Tuy nhiên, đến năm 2011, các cuộc cách mạng đã nổ ra trên khắp thế giới Ả Rập, cái gọi là mùa xuân Ả Rập đã đẩy tình hình Trung Đông trở nên rối ren hơn. Đến năm 2012, tổ chức bị buộc phải đóng cửa. Theo ông Alpher, hoà bình giữa Israel và Palestine rất khó có thể được thiết lập và duy trì.
PHƯƠNG PHƯƠNG(Theo SCMP)
