Đó là câu chuyện của cô giáo Nguyễn Vân Nhi (SN 1989), một giáo viên "cắm bản" đã gắn bó với trường phổ thông dân tộc bán trú THCS Tô Hiệu, xã Cư San, huyện M’Đrăk, tỉnh Đắk Lắk gần 8 năm qua.
Cô giáo trẻ Vân Nhi cùng các học trò của mình. |
Một giáo viên "ngược đời"?
"Tôi có vẻ là một giáo viên "ngược đời" so với các đồng nghiệp, vì khi đủ năm công tác ở vùng sâu, ai cũng làm đơn xin ra thị trấn để được gần nhà, duy nhất chỉ có tôi bao năm rồi vẫn muốn gắn bó nơi đây, không muốn rời xa. Mỗi lần nhớ lại quãng thời gian đã qua, lòng tôi vẫn dâng lên cảm xúc khó tả, bồi hồi xúc động xen lẫn niềm tự hào và hạnh phúc...", cô giáo trẻ bắt đầu câu chuyện.
Tốt nghiệp trường cao đẳng Văn hóa - Nghệ thuật & Du lịch Nha Trang, cô nữ sinh nộp hồ sơ về ngôi trường bản đơn sơ, tọa lạc trên xã khó khăn nhất của Nha Trang. "Tôi còn nhớ ngày đầu tiên đi làm là ngày 6/2/2012, tôi bỡ ngỡ chưa biết đường vào trường phải đi như thế nào nên được "gửi gắm" cho một thầy ở trường đón từ huyện vào. 7h xuất phát, 10km đầu tiên đường khá ổn, nhưng tiếp đó là quãng đường lầy lội sau những ngày mưa dầm, ổ gà, ổ voi nhiều không đếm xuể, những vũng bùn sâu hoắm trơn trượt, những đoạn đá lởm chởm làm cho bánh xe liên tục chệch hướng. Cứ đi hoài, đi hoài, cảm giác xa lắm rồi nhưng vẫn chưa thấy trường đâu. Anh đồng nghiệp quay qua hỏi tôi: "Cô thấy xa không?". Tôi bảo: "Xa!". Anh cười: "Xa nhưng chưa được nửa đường đâu...".
"Loay hoay suốt 2 tiếng đồng hồ, chúng tôi chỉ đi được tầm 30km, đường trơn trượt, chúng tôi phải dắt bộ hàng cây số, có đoạn cả hai phải hợp sức lôi xe lên khỏi vũng lầy mới đi tiếp được. Quãng đường 50km cứ thế lùi về sau, khi đến trường cũng đã gần 11h trưa. Hỏi ra mới biết, con đường đến trường tôi là như thế, mùa nắng thì lồi lõm, xóc tưng bừng, còn mùa mưa thì sình lầy", cô giáo chia sẻ.
Càng về sau, cô giáo trẻ càng được trải nghiệm nhiều cung đường đến trường còn "thú vị" hơn: Đi băng qua rừng hoặc đi vòng qua huyện khác, vượt đò qua suối lớn mới đến được trường, có lúc hỏng xe dắt bộ trong rừng hay có những ngày thời tiết quá xấu phải đi 8 tiếng mới đến nơi.
Ôn lại những năm tháng ấy, Vân Nhi mỉm cười: "Tôi cũng thấy mình gan lì quá thể, vì dù hoàn cảnh thế nào tôi cũng vui vẻ vượt qua. Có lúc bị té xe, rơi xuống mương nước, lăn mấy vòng, đến mức bể tan mũ bảo hiểm, đầu bị va sưng lên, tủi thân bật khóc, có lúc hoảng vì đường vắng tối om, nhưng chưa một lần tôi nản lòng mà muốn bỏ về thị trấn".
Hy sinh hạnh phúc riêng
Kể về niềm vui, nỗi buồn những năm tháng đã qua, cô Vân Nhi chia sẻ, cuối năm 2015, khi đang mang thai ở tuần thứ 5, cô có dấu hiệu dọa sảy. Mặc dù đã điều trị khắp nơi, nhưng vẫn không giữ được con. "Tôi ân hận và dằn vặt nhiều lắm, tự trách mình không biết đang có em bé, đi đường quá xóc... đã ảnh hưởng đến con", người mẹ trẻ nhớ lại.
May mắn, một năm sau, cô lại có tin vui. Đến nay, công chúa nhỏ của cô giáo Vân Nhi đã được 3 tuổi, nhưng vẫn phải chịu thiệt thòi, thường xuyên vắng bóng ba mẹ ở bên, bởi, cả ba và mẹ dạy học cùng trường, cách nhà hơn 50km, hàng ngày, bé ở với ông bà ngoại, vài ngày bố mẹ mới về thăm.
Đam mê "cắm bản" có lẽ được bắt nguồn từ hình ảnh đi dạy tăng cường của mẹ từ hồi cô còn học tiểu học. Mẹ cô là giáo viên, mỗi khi hè đến, lại tìm vào những điểm vùng sâu vùng xa, nơi học sinh không thể đến trường, mở lớp, dạy chương trình 36 buổi, những kiến thức "vỡ lòng". Mẹ cô thường đưa con gái theo trong mỗi chuyến đi. Lớp học thuở đó thường chỉ là những gian phòng nho nhỏ hay những chiếc nhà sàn đi mượn, đồ đạc rất đỗi đơn sơ.
Thấy mẹ mang con chữ đến cho những em học sinh đồng bào, đến lớp với nụ cười trong trẻo, hồn nhiên, cô rất thích. "Đó là một hình ảnh đẹp đến lạ thường, như in sâu vào tâm trí, khiến tôi mơ ước trở thành một giáo viên "cắm bản" từ lúc nào không hay", tâm trạng cô giáo trẻ bỗng trở nên hào hứng khi nhắc đến ngày thơ bé. Cô tâm niệm, chỉ khi được làm công việc mình yêu thích thì mới có cảm hứng, có năng lượng để tăng nhiệt huyết. Gia đình, bạn bè khuyên cô xin về gần nhà để có thời gian chăm sóc con cái, nhưng tình yêu học trò nghèo đã níu chân cô ở lại.
"Chỉ có mẹ là người hiểu tôi nhất, luôn động viên con gái: "Hãy cố gắng làm những gì con cảm thấy yêu thích, con cảm thấy thoải mái, mãn nguyện. Bởi, làm ở đâu thì con cũng cống hiến cho ngành sư phạm. Mẹ sẽ ủng hộ, mẹ trợ giúp con trông cháu, nếu rảnh thì con về nhà với cháu...", cô giáo trẻ vui vẻ khi nhắc đến lời động viên của mẹ.
Ngừng lại một chút, cô khẽ thở dài trước khi tiếp tục câu chuyện: "Trong khi mẹ ủng hộ nhất, thì ông xã lại là người phản đối nhiều nhất, việc tôi "bán mạng" trong vùng sâu. Anh luôn luôn thúc giục tôi chuyển về gần nhà. Mỗi lần đến cuối năm học, có đợt viết đơn xin chuyển công tác là hai vợ chồng tôi lại đến hồi căng thẳng, thậm chí, "chiến tranh lạnh". Chính vì khát vọng được dạy ở vùng sâu quá lớn, cô giáo Nguyễn Vân Nhi đã chọn hy sinh góc độ riêng tư gia đình. "Trong lòng tôi vẫn muốn ở lại vùng trời này công tác. Ở những nơi như thế này, gặp gỡ học sinh như thế, người dân như thế, tôi mới thấy có nguồn năng lượng, có động lực để làm việc. Tôi yêu thích nơi tôi đang giảng dạy!", cô nói, ánh mắt lấp lánh niềm vui.
Sau gần 8 năm "cắm bản", cô giáo Vân Nhi không chỉ "vững tay chèo" qua từng chuyến đò tri thức, mà còn tích lũy được những kinh nghiệm sống, tôi luyện tính cách, trưởng thành hơn, dày dạn hơn... Suốt bao năm, cô giáo Vân Nhi như người mẹ hiền thứ hai, mang những phương pháp giáo dục nghệ thuật mới mẻ đến cho đàn con nhỏ. Những lúc rảnh rỗi, cô xuống khu nhà bán trú thăm học sinh, rảnh thì qua nhà dân, khám phá đặc trưng văn hóa. Cô luôn thầm lặng, giúp học sinh và người dân nghèo cải thiện đời sống khó khăn, góp phần mang ánh sáng đến với mảnh đất Cư San cằn cỗi.
Cảm mến sự chăm chỉ của cậu học trò cũ Ma Văn Chương, gia cảnh khó khăn, nhà cách trường mấy chục cây số, cô đã đưa em về ở với mẹ mình, để em tiếp tục học cấp 3 ở trung tâm huyện. "Em Chương về ở cùng ba mẹ tôi, gọi ba mẹ tôi là ông bà, có việc gì nhẹ nhàng thì em đỡ đần giống như con cháu trong nhà. Gia đình tôi cố gắng tạo điều kiện cho mọi sinh hoạt của em. Mỗi tuần đi học, em còn mang theo một bịch gạo nho nhỏ ra "góp". Dễ thương lắm!", cô tiết lộ.
Một điều thú vị của cô giáo Nguyễn Vân Nhi, khi ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 cũng chính là ngày sinh nhật. Đối với nhiều thầy cô ở thị trấn, ngày 20/11 có thể nhận được những bó hoa tươi, những món quà đẹp, nhưng cô giáo "cắm bản" suốt nhiều năm chưa từng có cảm giác đó, cô bảo, học trò ở đây ngây thơ lắm, chưa biết 20/11 là ngày gì, chỉ biết là ngày học sinh được nghỉ học.
Cô kể về món quà 20/11, hơn 3 năm trước, cũng là quà sinh nhật đầu tiên, một bó hoa hồng bằng giấy. Những bông hoa hồng được tô màu đỏ thắm, xếp từng cánh từ giấy vở ô ly, thân bằng những chiếc đũa được quấn giấy tô màu xanh. Bên ngoài là giấy gói hoa được làm từ bìa vở học sinh. "Cô ơi, em tặng cô nè!", tôi suýt bật khóc vì xúc động trước món quà thủ công mà em đã tỉ mỉ tự tay làm tặng. Nếu là một bông hoa tươi đi mua về, có thể tôi sẽ không xúc động nhiều đến vậy...", cô Vân Nhi xúc động kể.
| Nguyện vọng lớn nhất của cô giáo Nhi là được công tác lâu dài ở vùng sâu vùng xa, góp một phần công sức của mình cho sự nghiệp giáo dục: "Tôi cũng mong muốn có thật nhiều giáo viên giàu lòng nhiệt huyết chọn đến đây công tác để giúp cho các em học sinh được bù đắp những thiếu thốn trăm bề nơi vùng sâu này", cô giáo trẻ cho biết. |
Cẩm Mịch
Bài đăng trên ấn phẩm báo in Đời sống& Pháp luật số 195
