(ĐSPL) – Các chuyên gia Nga cho rằng việc Trung Quốc không từ bỏ tham vọng ở Biển Đông, thậm chí còn mưu tính chuyên thiết lập ADIZ trên vùng biển này.
Trung Quốc đã di chuyển giàn khoan dầu cao tương đương tòa nhà 40 tầng khỏi khu vực thăm dò ở Biển Đông trước thời hạn.
 |
Chuyên gia Nga: Trung Quốc chỉ “tạm thời” di chuyển giàn khoan Hải Dương-981 về phía đảo Hải Nam. |
Nguyên nhân chính thức từ Bắc Kinh là do mùa bão sắp đến với khu vực. Theo đài Tiếng nói nước Nga, trong thực tế, Trung Quốc buộc phải rút lui trước sự phản đối mạnh mẽ của người Việt Nam.
Bão là giả thiết thứ hai. Nguyên nhân thứ nhất được nêu là Trung Quốc đã hoàn thành việc khoan đáy biển vào tháng 7, chứ không phải tháng 8/2014 như dự định. Họ tìm thấy những dấu hiệu của dầu khí.
Bước tiếp theo được Trung Quốc công bố là phân tích các dữ liệu địa chất, xác định cụ thể các vỉa dầu mỏ và khí đốt. Đài Tiếng nói nước Nga dẫn lời cựu đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Nguyễn Trọng Vĩnh cho rằng việc di chuyển giàn khoan (Hải dương -980) có thể chỉ là tạm thời.
Dù sao chăng nữa, do hoạt động khoan được tiến hành trong khu vực Việt Nam tuyên bố chủ quyền, hy vọng rằng việc di chuyển giàn khoan này về phía bờ biển Trung Quốc sẽ làm giảm bớt sự căng thẳng giữa hai nước. Đây là nhận định của chuyên gia Dmitry Mosyakov, Viện Nghiên cứu phương Đông.
Giải thích về việc di chuyển giàn khoan Hải Dương- 981, chuyên gia Dmitry Mosyakov nói: “Một vai trò rất lớn ở đây là quan điểm của Việt Nam. Một mặt Việt Nam thể hiện quan điểm cứng rắn, mặt khác vẫn tỏ ra kiềm chế. Nói chung, đóng vai trò quyết định ở đây còn có sự thay đổi tổng thể tình hình địa chính trị - những triển vọng mới mở ra cho sự hợp tác trong khu vực và xung đột quả thật nằm ngoài các lợi ích của Trung Quốc. Trung Quốc cần duy trì và phát triển quan hệ với Việt Nam, xây dựng hình ảnh mới của đất nước ở khu vực Đông Nam Á. Sự xuất hiện của giàn khoan đem lại những tác động quốc tế tiêu cực cho Trung Quốc. Họ dường như đã cân nhắc được-mất để đi đến kết luận nên rút lui giàn khoan này”.
Sự xuất hiện của giàn khoan dầu Trung Quốc từ ngày 2/5 đến ngày 16/7 đã châm ngòi cuộc khủng hoảng quan hệ Trung-Việt nghiêm trọng nhất trong một thập kỷ gần đây.
Tranh chấp với Việt Nam còn gây phức tạp cho mối quan hệ của Bắc Kinh và Washington. Mỹ coi giàn khoan của Trung Quốc là một “sự khiêu khích." Chỉ vài ngày trước khi giàn khoa được rút đi, Mỹ đã kêu gọi tất cả các nước trong khu vực “đóng băng” mọi hoạt động xây dựng trên các hải đảo và rạn san hô tranh chấp ở Biển Đông, tránh phá vỡ nguyên trạng. Nhưng Trung Quốc dứt khoát từ chối sáng kiến này và khuyên Mỹ nên tránh xa các xung đột hay như đứng về phía bất cứ bên nào.
Ở Trung Quốc, nhiều người tin rằng, việc di chuyển giàn khoan được thực hiện dưới áp lực của Mỹ.
Chuyên gia Viện Nghiên cứu Viễn Đông, ông Alexander Larin, đã đánh giá về vai trò của yếu tố Mỹ trong vấn đề giàn khoan Hải Dương-981: “Ở đây Mỹ tỏ ra cương quyết. Hoàn toàn có khả năng đã xuất hiện một số thay đổi chiến thuật và lợi ích giữa Trung Quốc và Mỹ. Nhưng khó đưa ra dự đoán chắc chắn nào. Rõ ràng, Trung Quốc sẽ không từ bỏ quan điểm của mình trên Biển Đông.”
Các chuyên gia không loại trừ rằng, Bắc Kinh đã quyết định tạm dừng để sau đó tiếp tục lại các hoạt động nghiên cứu kho tàng dưới nước trong khu vực quần đảo Hoàng Sa. Thậm chí, Trung Quốc có thể còn tuyên bố Khu vực nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông, giống như họ đã làm trên vùng trời quần đảo Điếu Ngư, Biển Hoa Đông.
