Theo các chuyên gia chính trị học, sự can thiệp của ông Donald Trump có thể gây bất ổn cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương và khiến Đài Loan bị tổn thương.
Chính quyền Donald Trump không nên từ bỏ chính sách lâu dài của Mỹ về tình trạng Đài Loan, một chuyên gia cho biết, đồng thời coi sự can thiệp của tân Tổng thống là động thái "cực kỳ nguy hiểm".
Trước khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump từng hỏi về chính sách 'Một Trung Quốc' mặc dù Washington đã công nhận ngoại giao tự trị của Đài Loan từ năm 1979. Ông Trump nói rằng vấn đề này đã được bàn bạc. Tuy nhiên, các cựu quan chức và học giả cho biết trong một báo cáo rằng, cách tiếp cận của tân Tổng thống Mỹ có thể sẽ gây bất ổn.
Quan hệ Mỹ - Trung Quốc đang ở "ngã tư đường” với nhiều điều không chắc chắn, và hai cường quốc của thế giới có thể sẽ “va chạm" vì tranh chấp Biển Đông cũng như sự can thiệp của Mỹ đối với chính sách Một Trung Quốc.
Sự thay đổi của Mỹ với cách nhìn nhận chính sách Một Trung Quốc có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Ảnh: CNN |
Báo cáo phân tích mới nhất này do lực lượng chuyên gia đặc biệt thuộc Hiệp hội châu Á và Đại học California San Diego nghiên cứu. Bản báo cáo được hoàn thành bởi những cựu quan chức đã phục vụ cả hai chính quyền Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa.
Đặc biệt, dự án này có sự tham gia của 2 nhà hoạch định chính sách châu Á làm việc dưới thời Tổng thống Barack Obama, Kurt Campbell, và Evan Medeiros. Ông Campbell từng là nhà ngoại giao hàng đầu phụ trách khu vực Đông Á trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Obama, và ông Medeiros là giám đốc cấp cao của Nhà Trắng cho những vấn đề châu Á.
Bắc Kinh đã nổi giận khi ông Trump dọa bỏ chính sách Một Trung Quốc. Dường như vị tân Tổng thống muốn gây áp lực để thu hẹp thặng dư thương mại khổng lồ của Mỹ. Trung Quốc cũng cảnh báo về sự bất ổn tại khu vực Đông Nam Á, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis tuần trước cho biết về cam kết bảo vệ lãnh thổ Nhật Bản, áp dụng đối với một nhóm đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền. Chính quyền mới của ông Trump đã gọi chính sách của Trung Quốc là “cách tiếp cận hòa bình thông qua sức mạnh".
"Chính quyền Tổng thống Trump nên chú ý đến những bài học từ quá khứ. Sẽ cực kỳ nguy hiểm nếu đơn phương từ bỏ cách nhìn nhận lâu dài của Mỹ đối với chính sách Một Trung Quốc. Chính sách đó đã được coi như là cơ sở cho mối quan hệ Mỹ - Trung trong gần bốn thập kỷ qua", báo cáo cho biết.
Ông Medeiros thậm chí đã cho rằng, nếu thay đổi, ông Trump có thể làm suy yếu vị thế của Mỹ trong khu vực Đông Á. "Những quốc gia còn lại của châu Á đang nhìn vào điều mà chính quyền mới của ông Trump làm với Đài Loan, và có vẻ như không nước nào đồng ý. Phần còn lại của châu Á không muốn thấy Mỹ va chạm với Trung Quốc vì vấn đề Đài Loan".
Trong suốt 8 năm mà Barack Obama cầm quyền, Mỹ đã hợp tác thành công với Trung Quốc về biến đổi khí hậu và thỏa thuận hạt nhân Iran, nhưng thất bại trong việc kiềm chế Bắc Kinh xây dựng đảo nhân tạo trên Biển Đông.
Tổng thống Donald Trump từng "dọa" sẽ bỏ chính sách Một Trung Quốc. Ảnh: SCMP |
Báo cáo cho biết, Mỹ cần phải cứng rắn hơn, khi Trung Quốc ngày càng gây ảnh hưởng tới lợi ích của Mỹ tại khu vực Đông Á nói riêng, châu Á nói chung. Các chuyên gia đánh giá rằng Bắc Kinh đang hành động quả quyết hơn ở châu Á, những cải cách kinh tế thị trường mở của nước này đã gần như dừng lại, và chính trị trong nước dường như trở nên độc đoán hơn.
Với tranh chấp Biển Đông, các nhà phân tích nói rằng Mỹ nên hỗ trợ ngoại giao giữa các bên tranh chấp lãnh thổ và duy trì hoạt động hiện diện hải quân cũng như không quân để bày tỏ lập trường.
Bên cạnh đó, ông Trump cũng nên ngay lập tức hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về vấn đề vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Tổng thống tiền nhiệm Obama trong quá khứ đã từng thắt chặt trừng phạt với quốc gia này, nhưng không thành công trong việc kiềm chế sự phát triển vũ khí nguyên tử.
Một nền hòa bình chính thức phải được đàm phán cho bán đảo Triều Tiên và Mỹ cần làm tất cả để Bình Nhưỡng chấp nhận cam kết dừng phát triển vũ khí hạt nhân, báo cáo cho biết thêm.
Nếu Bắc Kinh từ chối không gây áp lực với Bình Nhưỡng, báo cáo gợi ý rằng Washington nên áp đặt lệnh trừng phạt với các ngân hàng và công ty kinh doanh của Trung Quốc hiện đang hợp tác với Triều Tiên.
Kể từ khi nhậm chức, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump khá “lạnh nhạt” với Trung Quốc. Nhiều nhà phân tích dự đoán rằng chính quyền Mỹ dưới thời ông Trump sẽ có chính sách ngoại giao cứng rắn hơn với Bắc Kinh. Nội các của ông Trump có một số quan chức có quan điểm “không thân thiện” với Trung Quốc.
(Theo SCMP)
