Tối 28/7, trên các kênh truyền thông của chùa Ba Vàng (TP. Uông Bí, Quảng Ninh) đã đồng loạt đăng tải văn bản công bố Báo cáo chi tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội.
Theo báo Đại biểu Nhân dân, trong Báo cáo này Chùa Ba Vàng cho biết, chỉ thực hiện đối với tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội kể từ ngày 19/3/2023 đến ngày 30/4/2023. Đồng thời, cho rằng điều này đúng với quy định tại Thông tư số 04 của Bộ Tài chính và Công văn hướng dẫn số 62 của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
"Theo quy định tại khoản 4 Điều 1 Quyết định số 775 của Bộ Tài chính, thì thời kỳ kiểm tra là “năm 2022 và 4 tháng đầu năm 2023. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Thông tư số 04 thì “Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 19/3/2023". Trước khi Thông tư số 04 có hiệu lực thi hành, các cơ sở tôn giáo không tách riêng các loại tiền công đức do chưa có quy định và hướng dẫn", Báo cáo dẫn chứng.
Về loại tiền công đức, tài trợ được báo cáo, Chùa Ba Vàng cũng chỉ thực hiện báo cáo việc quản lý thu chi tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội.
Cơ sở được Chùa Ba Vàng đưa ra để bảo vệ quan điểm này, là: “Theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 1 Thông tư số 04/2023/TT-BTC ngày 19/1/2023 của Bộ Tài chính đã khẳng định “Thông tư này không điều chỉnh quản lý, thu chi tiền công đức, tài trợ cho hoạt động tôn giáo”. Theo quy định tại mục 13 Công văn số 62/HĐTS-VP1 ngày 20/2/2023 của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam về việc thực hiện Thông tư số 04 thì "thông tin cung cấp khi được cơ quan chức năng có thấm quyền yêu cầu theo quy định của pháp luật là thông tin về quản lý, thu chi tài chính cho công tác to chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội, không phải là thông tin về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ cho hoạt động tôn giáo và tiền công đức, tài trợ cho nhà tu hành. Quy định tại khoản 3 Điều 1 Quyết định số 775/QĐ-BTC ngày 12/4/2023 của Bộ Tài chính thì nội dung kiểm tra chỉ là "Việc tiếp nhận, quản lý và sử dụng tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội".
Báo cáo của Chùa Ba Vàng cho thấy, tổng sổ thu công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội trong khoảng thời gian nói trên là: 4.164.500.000 đồng và nhà chùa cũng thực hiện chi hết số thu cho hoạt động từ thiện, nhân đạo. Chi tiết về các khoản chi được hiển thị đầy đủ trong Báo cáo gửi đến UBND TP. Uông Bí (Quảng Ninh).
Trong đó chi ủng hộ gia đình nghèo vượt khó phường Quang Trung (Uông Bí) sửa chữa nhà là 20 triệu đồng; Hỗ trợ 3 cháu có hoàn cảnh khó khăn phường Thanh Sơn 4,5 triệu đồng; Ủng hộ quỹ khuyến học Nguyễn Hữu Duyên 100 triệu đồng; Hỗ trợ xây dựng 2 mái ấm tình thương huyện Minh Hóa, Quảng Bình là 140 triệu đồng.
Ngoài ra, nhà chùa cũng ủng hộ Ủy Ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam làm nhà Đại đoàn kết cho các hộ nghèo ở Điện Biên là 2 tỷ đồng; Ủng hộ Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam 500 triệu đồng; Ủng hộ TP.Uông Bí xây nhà tạm dột nát 800 triệu đồng, Dân Việt đưa tin.
Vừa qua, Bộ Tài chính có báo cáo Chính phủ về kết quả thực hiện thí điểm kiểm tra việc quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử - văn hóa, đình chùa trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh năm 2022 và 4 tháng đầu năm 2023.
Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy tổng số thu, chi tiền công đức, tài trợ tại các di tích năm 2022 là 70,8 tỷ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng), bằng khoảng 40-60% số thu công đức, tài trợ năm 2019, thời điểm trước khi xảy ra đại dịch Covid-19. Tổng số chi là 54,4 tỷ đồng.
Tổng số thu là 61 tỷ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng), gần bằng số thu cả năm 2022. Tổng số chi là 29,4 tỷ đồng.
Một số di tích có số thu trong 4 tháng đầu năm 2023 trên 1 tỷ đồng, gồm di tích đền Cửa Ông - Cặp Tiên 19,8 tỷ đồng (chiếm 32% tổng số thu tiền công đức, tài trợ tại các di tích trên địa bàn tỉnh); khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử gần 7,2 tỷ đồng (riêng tại chùa Đồng 4,3 tỷ đồng); đền Thánh Mẫu ở Trà Cổ, Móng Cái 5,3 tỷ đồng; khu di tích lịch sử Bạch Đằng, Hạ Long 3,2 tỷ đồng; chùa Hưng Học ở Nam Hòa, Quảng Yên 2,7 tỷ đồng...
Đáng chú ý, Bộ Tài chính cho biết số liệu nêu trên mới chỉ được tổng hợp từ báo cáo của 221/450 di tích lịch sử - văn hóa thuộc diện cần kiểm tra (khoảng 47%).
Sau khi loại trừ số di tích không có công đức, còn trên 50 di tích không có số liệu báo cáo. Trong đó có chùa Ba Vàng ở Uông Bí thuộc di tích cấp tỉnh, được đánh giá có số thu công đức tốt.
Bảo An (T/h)
