Ph?ên họp thượng đỉnh các lãnh đạo APEC hôm nay (7/10) đã kha? mạc tạ? Bal?, Indones?a trong “bóng mây” tăng trưởng chậm của k?nh tế toàn cầu, lạ? bị phủ thêm bóng đen của sự k?ện chính phủ Mỹ đóng cửa vì th?ếu ngân sách.
V?ệc chính phủ Mỹ phả? ngừng hoạt động một phần đã kh?ến Tổng thống Barack Obama không thể tớ? dự hộ? nghị thượng đỉnh Hợp tác k?nh tế châu Á - Thá? Bình Dương (APEC).
Vấn đề này đã kh?ến các đồng m?nh của Mỹ không khỏ? lo ngạ? vào một thờ? đ?ểm Trung Quốc đang lớn mạnh, còn Wash?ngton tìm cách thúc đẩy một thỏa thuận thương mạ? đầy tham vọng, gồm 12 nước mà không có Bắc K?nh.
Sự vắng mặt của ông Obama tạ? APEC và hộ? nghị cấp cao Đông Á sau đây tạ? Brune? đã kh?ến sân khấu chính của sự k?ện hoàn toàn bỏ ngỏ cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ngườ? đang công du các nước trong khu vực và sẽ có một buổ? gặp vớ? lãnh đạo các doanh ngh?ệp APEC trong hôm nay.
Thông đ?ệp bà? phát b?ểu của ông Tập là: “Trung Quốc trong thờ? kỳ chuyển g?ao: Châu Á - Thá? Bình Dương có thể mong đợ? gì?” Một số ngườ? đang kỳ vọng vào một sự lớn mạnh đột phá về k?nh tế. Những ngườ? khác lạ? đang theo dõ? một cách lo lắng trước những tuyên bố chủ quyền ở rất xa của Bắc K?nh, có thể làm khu vực thêm bất ổn, và muốn có sự đảm bảo từ Wash?ngton.
Tuy vậy, có lẽ nước Mỹ vẫn chưa được trang bị đầy đủ để thể h?ện va? trò lãnh đạo thế g?ớ? trong bố? cảnh họ còn đang đố? mặt vớ? thách thức lớn hơn cả v?ệc chính phủ đóng cửa, đó là khả năng nước này vỡ nợ vớ? số nợ khổng lồ, nếu Quốc hộ? Mỹ không nâng trần nợ công trước ngày 17/10.
Một ph?ên họp cấp Bộ trưởng các quốc g?a thành v?ên APEC
Thủ tướng Malays?a Naj?b Razak khẳng định tạ? Bal? rằng: “trần nợ công đó phả? được xem xét lạ?, nếu không hậu quả sẽ rất ngh?êm trọng”.
Khủng hoảng ngân sách tạ? Mỹ d?ễn ra vào đúng thờ? đ?ểm mà, theo đánh g?á của các Bộ trưởng ngoạ? g?ao và thương mạ? APEC, nền k?nh tế thế g?ớ? khó có thể chịu thêm những bất ổn sau khủng hoảng tà? chính 2008.
Trước thềm tuyên bố thượng đỉnh cuố? cùng được đưa ra vào ngày ma? (8/10), các Bộ trưởng nhận định “tăng trưởng toàn cầu vẫn quá yếu, rủ? ro đ? xuống vẫn h?ện d?ện và tr?ển vọng cho thấy tăng trưởng có thể chậm hơn, kém cân bằng hơn mong muốn”.
Trả lờ? phỏng vấn tờ Bưu đ?ện Jakarta của Indones?a, ông Tập đồng ý rằng “k?nh tế thế g?ớ? đã bước vào g?a? đoạn tá? đ?ều chỉnh sâu”, nhưng ông khẳng định Trung Quốc sẵn sàng là ngườ? dẫn đường vớ? tư cách là một phần của “khu vực năng động và nh?ều t?ềm năng nhất thế g?ớ?”.
Thờ? hạn chót “rất khó khăn”
Trước kh? hủy chuyến công du nước ngoà?, Tổng thống Mỹ đã dự định bày tỏ sự ủng hộ của mình trong một loạt vòng đàm phán vớ? các quốc g?a tham g?a H?ệp định đố? tác thương mạ? xuyên Thá? Bình Dương (TPP) tạ? Bal? vào ngày 8/10.
Tuy nh?ên, những hoà? ngh? về TPP đang g?a tăng, cũng như hoà? ngh? về chính sách đố? ngoạ? “xoay trục” sang châu Á của ông Obama.
V?ệc tham dự APEC “lẽ ra đã là thờ? cơ vàng cho Mỹ và Tổng thống Obama thể h?ện va? trò lãnh đạo trong bố? cảnh đặt trọng tâm mớ? hướng về châu Á”, thủ tướng Malays?a Naj?b nó?.
Những tranh cã? thường thấy trong mọ? thỏa thuận thương mạ?, ví dụ như khả năng t?ếp cận thị trường, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, cũng đang xuất h?ện trong các vòng đàm phán TPP, và Malays?a cho rằng thờ? hạn chót vào cuố? năm nay là “rất khó khăn”.
Trong kh? đó Austral?a, một đồng m?nh của Mỹ và cũng là thành v?ên TPP lạ? có những phát b?ểu trung hòa vớ? Trung Quốc, bở? tăng trưởng k?nh tế nhanh chóng của Trung Quốc được “t?ếp sức” bở? nguồn tà? nguyên th?ên nh?ên phong phú của Austral?a.
“Sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc có lợ? cho thế g?ớ? chứ không phả? thách thức”, tân thủ tướng Austral?a Tony Abbott tuyên bố sau cuộc gặp vớ? ông Tập Cận Bình. “Chắc chắn rằng sự thịnh vượng của Austral?a có một phần đóng góp lớn từ tăng trưởng nhanh trong thương mạ? g?ữa ha? nước”.
Ở quy mô của APEC, vốn trả? rộng khắp Thá? Bình Dương, từ Đông Á và Austral?a tớ? Mỹ và Mex?co, 21 thành v?ên đã đồng ý về một thờ? g?an b?ểu xa hơn, đến năm 2020, cho một loạt các mục t?êu thương mạ? không có tính ràng buộc, vốn đã không thể t?ến tr?ển trong các cuộc họp thượng đỉnh trước.
Dù vậy sự gắn kết đó sẽ bị phá vỡ vào thứ Ba tớ?, kh? toàn bộ các nhà lãnh đạo, ngoạ? trừ ông Obama, sẽ có buổ? chụp ảnh chung trong bộ trang phục truyền thống của nước chủ nhà Indones?a.
Theo thanh Tùng/ Dantr?
