Cuộc bầu cử sơ bộ ở Nevada, một trong những bang chiến trường quan trọng ở Mỹ, đã ghi nhận những thắng lợi đáng kể đối với đảng Cộng hoà, đặc biệt là những ứng viên đã ủng hộ các tuyên bố của cựu Tổng thống Donald Trump về gian lận bầu cử.
Chiến thắng ở Nevada được xem là một tín hiệu cho thấy tầm ảnh hưởng của cựu tổng thống Mỹ vẫn còn rất mạnh mẽ. Không chỉ ở Nevada, những bang khác cũng ghi nhận những tín hiệu khác nhau về vấn đề này. Trong đó, tại Nam Carolina, một ứng viên từng "chọc giận" ông Trump đã phải nhận thất bại. Còn tại Texas, một nghị sĩ ủng hộ ông Trump tiếp tục giữ được chiếc ghế của mình.
Những kết quả này là minh chứng về việc ông Trump vẫn tiếp tục là một nhân vật quan trọng của đảng Cộng hoà ngay cả khi các cuộc điều tra về trách nhiệm của ông trong cuộc biểu tình bạo loạn ngày 6/1/2021 đang diễn ra. Đồng thời, kết quả bầu cử sơ bộ cho thấy đảng Cộng hoà cũng đang đi đúng hướng để giành được lợi thế trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới.
Xu hướng thay đổi ở bang chiến trường Nevada
Trong số các thành viên đảng Cộng hòa đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ hôm 14/6 (giờ địa phương) có ông Adam Laxalt, ứng viên Thượng viện và cựu tổng chưởng lý Nevada, và ông Jim Marchant, ứng viên chức tổng thư ký bang.
Trong đó, ông Laxalt là người đã dẫn đầu nỗ lực ủng hộ ông Trump trong việc lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 ở Nevada. Còn ông Marchant đã đưa ra những bình luận cho rằng hệ thống bỏ phiếu bằng máy có vấn đề và hy vọng sẽ được giám sát quá trình bầu cử tại bang Nevada trong năm 2024.
Ở Nevada, các ứng viên đảng Cộng hòa phần lớn đang tìm cách liên kết với ông Trump, với các quan điểm cứng rắn về phá thai, súng ống, nhập cư và vấn đề giáo dục chủng tộc, giới tính trong trường học.
Trong cuộc đua giành chức thống đốc trước đó, Cảnh sát trưởng hạt Clark Joe Lombardo đã nhận được đề cử của đảng Cộng hòa. Theo đó, ông Lombardo sẽ đối đầu với Thống đốc Steve Sisolak vào tháng 11 tới. Cảnh sát trưởng đã chỉ trích thống đốc về các quy định đeo khẩu trang và cách đối phó với đại dịch COVID-19. Được biết, hồi tháng 2 vừa qua, ông Sisolak đã bỏ các quy định đeo khẩu trang của tiểu bang và đang thúc đẩy mạnh mẽ sự phục hồi kinh tế của Nevada, hàng tỷ USD đã được bơm vào tiểu bang từ các gói cứu trợ COVID-19 liên bang.
Về cuộc đua vào Thượng viện, Thượng nghị sĩ Catherine Cortez Masto sẽ là đối thủ của ông Adam Laxalt, cháu trai của một cựu thống đốc và thượng nghị sĩ bang Nevada. Trong một bản ghi âm do The New York Times thu được, ông Laxalt từng nói với cử tri vào tháng 3 rằng ông đã chuẩn bị để chống lại gian lận bầu cử, giải thích rằng "chúng tôi đang xem xét nhóm nào mà chúng tôi nghĩ sẽ làm tốt hơn".
Tuy nhiên, chính ông Marchant, một cựu dân biểu tiểu bang, mới là người khiến nhiều đảng viên Dân chủ lo lắng nhất. Tại các sự kiện có sự tham gia của giám đốc điều hành MyPillow Mike Lindell và các đồng minh khác của ông Trump, ông Marchant đã chấp nhận một số giả thuyết về gian lận bầu cử. Qua đó, ông đã thúc giục mọi người bỏ phiếu và kiểm đếm phiếu bằng tay. Đồng thời, ông đã tổ chức liên minh "Nước Mỹ trên hết" để bầu ra các ứng cử viên đã chấp nhận những tuyên bố của cựu tổng thống về cuộc bầu cử năm 2020.
Như đã từng diễn ra trong một số cuộc bầu cử trước đây, Nevada hứa hẹn sẽ là một bang chiến trường quan trọng trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 và người điều hành cuộc bầu cử có thể là ông Marchant hoặc ông Cisco Aguilar, một đảng viên Đảng Dân chủ và là cựu trợ lý của cố lãnh đạo đa số Thượng viện Harry Reid.
Ngoài các văn phòng trên toàn tiểu bang, 3 ghế của Hạ viện Nevada được cho là sẽ có sự thay đổi khi đảng Cộng hòa nỗ lực giành quyền kiểm soát Quốc hội.
Trước đây ở Nevada, ông Reid và Liên minh bang đã xây dựng một bộ máy chính trị có ảnh hưởng của đảng Dân chủ, một liên minh đa dạng về chủng tộc của tầng lớp lao động và cử tri Latino. Liên minh này đã tạo ra những chiến thắng quan trọng đối với đảng Dân chủ trong các cuộc bầu cử tổng thống kể từ năm 2008.
Tuy nhiên, đảng của tổng thống Biden đang đứng trước nguy cơ mất vị thế trong bầu cử giữa nhiệm kỳ tới. Điều đó đặc biệt đúng đối với những người theo đảng Dân chủ ở Nevada. Số cử tri đi bỏ phiếu của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở bang có xu hướng giảm dần và đang dần chuyển sang ủng hộ các đảng viên Cộng hòa.
Tín hiệu cho những người "chọc giận" ông Trump
Đêm bầu cử 14/6 tại Nam Carolina bắt đầu với thất bại của Hạ nghị sĩ Cộng hoà Tom Rice. Ông Rice đã để thua trước một ứng viên Cộng hoà được cựu Tổng thống Trump ủng hộ. Trong khi đó, một nghị sĩ khác là bà Nancy Mace lại giữ được chiếc ghế của mình tại Hạ viện bang.
Được biết, cả ông Rice và bà Mace đều là những người từng phản đối ông Trump. Trong đó, ông Rice đã bỏ phiếu luận tội cựu tổng thống đảng Cộng hoà về vai trò trong cuộc biểu tình bạo loạn ngày 6/1/2021 ở Điện Capitol. Còn bà Mace đã lên tiếng tuyên bố ông Trump phải chịu trách nhiệm trong cuộc biểu tình trên dù cuối cùng, bà đã không bỏ phiếu luận tội ông.
Đáp lại hành động trên, cựu tổng thống Mỹ đã ủng hộ bà Katie Arrington, một cựu nghị sĩ Nam Carolina, đối đầu với bà Nancy Mace và Đại diện tiểu bang Russell Fry thách thức ông Tom Rice.
Nhận xét về kết quả cuộc bầu cử ở Nam Carolina ngày 14/6, ông Trump đã gửi lời cảm ơn tới các cử tri và gọi đó là "món quà sinh nhật tuyệt vời".
Hai chiến dịch tranh cử ở Nam Carolina có sự khác biệt hoàn toàn. Trong khi ông Rice quyết thách thức ông Trump đến cùng, thì bà Mace lại cố gắng rất nhiều để giành lại sự ủng hộ của các quan chức chính quyền ông Trump và cả chính cựu tổng thống. Kết quả của cả hai cuộc bầu cử đã đem đến ý nghĩa sâu sắc đối với đảng Cộng hoà khi đảng này xem xét liệu có nên từ bỏ cựu tổng thống để tham gia một cuộc tranh cử khác vào Nhà Trắng hay không.
Vẫn còn nhiều cuộc bầu cử sơ bộ khác trên cả nước và dự kiến không dễ dàng với các nghĩ sĩ từng "chọc giận" ông Trump. Trước thềm bầu cử sơ bộ ngày 2/8 ở Arizona, cựu tổng thống đã công khai ủng hộ ứng viên Cộng hoà Kari Lake, người đã đưa ra những bình luận đồng tình với ông rằng cuộc bầu cử 2020 bị "đánh cắp", trở thành tân thống đốc của bang. Trong khi đó, để đối đầu với Thượng nghị sĩ Mark Kelly của Arizona, ông Trump đã chọn ông Blake Masters, người từng đưa ra bình luận cho rằng khoảng 1/3 người tham gia cuộc biểu tình bạo loạn ở Điện Capitol là đặc vụ FBI.
Ông Rice chỉ là 1 trong số 10 đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu luận tội ông Trump nhưng ông đã trở thành người đầu tiên thất bại trong chiến dịch tái tranh cử tại Nam Carolina. Một người khác là Hạ nghị sĩ David Valadao của California hiện đang dẫn trước với khoảng cách mong manh với người thách thức có liên hệ với ông Trump.
Sự thất bại của ông Rice được dự đoán là tìn hiệu cho thấy có thể chỉ khoảng một nửa trong số 10 người đã "chọc giận" ông Trump sẽ giữ được chiếc ghế tại Quốc hội vào năm tới.
Minh Hạnh (Theo New York Times)
