Ngày 23/4, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã thông qua đề cử của Tổng thống Donald Trump về việc ông Mike Pompeo - cựu Giám đốc Cơ quan tình báo Trung ương (CIA) - sẽ giữ vị trí Ngoại trưởng, thay cho ông Rex Tillerson vừa bị sa thải ngày 31/3 vừa qua.
Theo đài CNN, tất cả 11 Thượng nghị sĩ (TNS) Đảng Cộng hòa đều bỏ phiếu đồng ý, 9 TNS đảng Dân chủ phản đối và TNS Đảng Dân chủ Chris Coons bỏ phiếu "có mặt" theo quy định của Thượng viện.
Ngoại trưởng được đề cử của Mỹ Mike Pompeo. - Ảnh: AFP. |
Ông Pompeo, 54 tuổi, người có nhiệm vụ thường xuyên báo cáo cho Tổng thống Trump về các vấn đề tình báo, được coi là một trong những tiếng nói của cánh diều hâu trong nội các của ông Trump liên quan tới vấn đề Triều Tiên.
Ông Pompeo là một người trung thành với Tổng thống Trump. Ông Trump cho rằng Pompeo có quan điểm giống mình hơn Tillerson. Ông từng nhận xét ông Pompeo "tràn đầy năng lượng và trí tuệ". "Chúng tôi luôn có quan hệ tốt và dễ bắt sóng", ông Trump nói.
Ông Danielle Pletka, chuyên gia thuộc tổ chức American Enterprise Institute, bình luận với NPR rằng “ Tổng thống Donald Trump thích những người từng mặc quân phục, và người làm tình báo”.
Donald Trump và Rex Tillerson đã đôi lần có những phát biểu mâu thuẫn về các vấn đề ngoại giao như Qatar hay Triều Tiên. - Ảnh: Reuters. |
Trước đó, dư luận cho rằng ông Pompeo có khả năng không được thông qua ở cấp ủy ban do Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul cùng cả 10 thành viên đảng Dân chủ của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện đều tuyên bố phản đối đề cử này.
Trong quá khứ ông Pompeo từng công khai ủng hộ các phương pháp thẩm vấn kiểu tra tấn của CIA hay các biện pháp do thám quy mô lớn với người dân cũng như quan điểm của ông với người Hồi giáo, phụ nữ và người đồng tính, chuyển giới.
Kể từ khi ông Trump nhậm chức, độ tin cậy của Mỹ trong việc thúc đẩy nhân quyền trên thế giới gần như đã bị phá vỡ, khi ông công khai đưa ra những tuyên bố ảnh hướng tới phụ nữ, phá vỡ các tiêu chuẩn nhân quyền cốt lõi và thượng tôn pháp luật.
Điều này khiến Bộ Ngoại giao Mỹ gặp rất nhiều khó khăn trong thực hiện các chương trình cổ vũ "nhân quyền kiểu Mỹ", khi người đứng đầu đất nước lại bị cáo buộc vi phạm những giá trị nhân quyền cơ bản nhất. Trong bối cảnh đó, việc cơ quan này được lãnh đạo bởi một cựu giám đốc CIA, cơ quan nổi tiếng với những lùm xùm về nhân quyền, sẽ khiến Mỹ đối mặt với thêm nhiều thách thức.
“Ông Pompeo nhìn chung có quan điểm cứng rắn về các vấn đề an ninh quốc gia”, ông Ian Bremmer, giám đốc công ty phân tích chính trị Eurasia Group, nói với NPR. “Ông ấy thông minh, nhưng cũng nóng nảy. Đây là tính cách mà Trump thích, nhưng chưa chắc đã tốt cho việc cân bằng các chính sách an ninh quốc gia”.
Ông Ian Bremmer, giám đốc công ty phân tích chính trị Eurasia Group - Ảnh: RT |
Nhưng dù sao, vào phút cuối cùng, ứng viên của Tổng thống Trump đã vượt “ải” thành công, khi Thượng nghị sĩ Rand Paul - người ban đầu phản đối vì lo ngại sự ủng hộ của ông Pompeo với chiến tranh Iraq cũng như các kỹ thuật tra tấn – đã thay đổi quyết định.
“Sau hàng tuần điện đàm liên tục với Giám đốc Pompeo để thuyết phục ông ấy ủng hộ quan điểm chiến tranh Iraq là một sai lầm và đã đến lúc nước Mỹ phải rời khỏi Afghanistan. Ngày hôm nay, tôi nhận được lời xác nhận rằng Giám đốc Pompeo đã đồng ý. Có sự đảm bảo từ Tổng thống Trump và Giám đốc Pompeo rằng quan điểm đã được thống nhất, tôi đã quyết định ủng hộ ông Pompeo làm Ngoại trưởng mới của nước Mỹ”, Thượng nghị sĩ Paul tiết lộ về sự thay đổi vào phút chót.
Dẫu vậy, điều này cũng dự báo những khó khăn mà ông Mike Pompeo sẽ phải đối mặt trong tương lai trên cương vị mới. Bởi trong 1 thế kỷ qua, không một Ngoại trưởng tương lai nào lại phải nhận một ý kiến bất lợi tại Ủy ban đối ngoại Thượng viện.
Ông Pompeo sẽ thể tham dự một cuộc họp cấp cao của NATO vào ngày 27/4 tới.
NGUYỄN QUỲNH(T/h)
