Chân dung trùm khủng bố lãnh đạo phiến quân Hồi giáo IS

Theo Washington Post, Abu Bakr al-Baghdadi, 43 tuổi, sinh ra trong một gia đình mộ đạo ở Samarra, thành phố miền trung của Iraq. Tên thật của al-Baghdadi là Awwad Ibrahim Ali al-Badri al-Samarrai.

Lớn lên trong gia đình có nhiều anh em và họ hàng là những người thuyết giáo và giảng dạy về ngôn ngữ Ả rập, al-Baghdadi cũng theo đuổi môn học này và có bằng tiến sĩ tại Đại học Hồi giáo ở Baghdad, lý giải cho bí danh của người này có từ "Tiến sĩ".

Al-Baghdadi là người có học vấn cao với nhiều bằng cấp về nghiên cứu đạo Hồi, lịch sử, là một nhà thơ và làm công việc của một người thuyết giáo Salafism, một dòng cực đoan của Sunni, trong khoảng thời gian năm 2003 khi Liên quân Hoa Kỳ tiến vào Iraq lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein.

Tận dụng việc Iraq đang hỗn loạn vì chiến dịch quân sự của Mỹ, al-Baghdadi đã thành lập một nhóm có vũ trang ở đông Iraq để chống lại quân đội Mỹ và tuyên bố mình là hậu duệ của Muhammad, người sáng lập nên đạo Hồi. 

 

Năm 2005, al-Baghdadi bị quân đội Mỹ giam giữ tại trại Bucca, phía nam Iraq. Tại đó, hắn gặp gỡ và được các chiến binh al-Qaeda đào tạo, huấn luyện.

4 năm sau, al-Baghdadi được Mỹ chuyển giao cho nhà chức trách Iraq trong một phần thỏa thuận của chính quyền Bush với người Iraq. Đại tá Ken King, người giám sát trại Bucca, nhớ lại al-Baghdadi nói với những người lính gác Mỹ lúc đó rằng: "Tôi sẽ gặp lại các anh tại New York".

Không lâu sau đó, al-Baghdadi được chính quyền Iraq trả tự do và hắn nhanh chóng liên kết với tổ chức khủng bố al-Qaeda ở Iraq. Năm 2010, al-Baghdadi nhận được sự tín nhiệm và nắm quyền kiểm soát nhóm này sau khi các lãnh đạo của al-Qaeda ở Iraq lần lượt bị sát hại.

Đây là thời điểm mà sức mạnh quân sự của chi nhánh tổ chức khủng bố al-Qaeda tại Iraq đang trong thời kỳ suy yếu nhất.

Năm 2011, lợi dụng cuộc nội chiến ở Syria, al-Baghdadi đưa các chiến binh vào Syria để chiếm lĩnh lãnh thổ và đổi tên thành Nhà nước Hồi giáo tự xưng ở Syria và Iraq (ISIS). Đầu năm nay, lãnh đạo tổ chức khủng bố al-Qaeda, Ayman al-Zawahiri bày tỏ sự không hài lòng với ISIS do tổ chức này quá “man rợ và cực đoan”. Đáp trả, al-Baghdadi tuyên bố ly khai khỏi al-Qaeda và sẵn sàng giao tranh với tổ chức khủng bố này.

Với nguồn tài chính dồi dào từ các nhà tài trợ Ả Rập và nguồn dầu mỏ chiếm được ở Syria, thanh thế của thủ lĩnh IS ngày càng được củng cố và al-Baghdadi đã chiêu mộ thêm được hàng chục ngàn tay súng, phần lớn từ chính al-Qaeda.

Al-Baghdadi được miêu tả một nhà chiến lược sắc sảo, một người gây quỹ hiệu quả và một kẻ sát nhân tàn nhẫn. Mỹ từng treo thưởng 10 triệu USD cho người tiêu diệt hay cung cấp thông tin bắt giữ trùm khủng bố này.

Dù nổi danh là một nhà hoạch định chiến lược của IS nhưng al-Baghdadi vẫn là điều bí ẩn với chính các phiến quân mà hắn lãnh đạo. Không ai biết hắn ta ở đâu. Trong những lần gặp tù nhân hắn cũng đều trùm kín mặt. 

Vì vậy, al-Baghdadi còn có biệt danh là “thủ lĩnh vô hình”. Theo trang mạng al-Monitor, tác giả Mushreq Abbas nhận định sự bí ẩn xung quanh al-Baghdadi, về cá nhân, họ hàng, gia đình và các phong trào, những người thân cận là do hắn muốn tránh những gì xảy ra với những thủ lĩnh trước đó, bị kẻ thù lần theo dấu vết và thủ tiêu.

Al-Baghdadi đã loại bỏ ảnh hưởng của al-Qaeda và nắm quyền chỉ huy tối cao. Chỉ trong một năm giết chóc rùng rợn, "danh tiếng" của tên này thậm chí vượt qua cả lãnh đạo al-Qaeda là Ayman al-Zawahiri về sự tàn bạo và "uy tín" trong các phiến quân Hồi giáo.

Hồi tháng 7, trong bài thuyết giáo về đạo Hồi tại Nhà thờ lớn ở Mosul, Iraq, al-Baghdadi nói: "Ta là người lãnh đạo. Tuân theo ta cũng như ta tuân theo Thánh Allah trong các người". Hình mẫu cho công lý của IS là những vụ hành quyết man rợ bằng cách chặt đầu, ném đá và đóng đinh kẻ thù đến chết. "Khủng bố là để người theo đạo Hồi được sống như chính mình", hắn nói.

Al-Baghdadi áp đặt luật sharia hà khắc ở khắp lãnh thổ kiểm soát, phá hủy nhà thờ và mộ của người theo dòng Shiite, tàn sát những người trái đạo, cấm âm nhạc, uống rượu và hút thuốc. Người dân phải cầu nguyện 5 lần mỗi ngày. Những người ngoại đạo nếu muốn sống ở khu vực do IS kiểm soát chỉ có hai cách, một là cải đạo sang đạo Hồi dòng Sunni, hai là nộp thuế hàng năm và chịu nhiều sự giám sát từ IS.

"Với tuyên bố về Nhà nước Hồi giáo (IS), hắn tự đặt mình vào vị trí người lãnh đạo toàn cầu của đạo Hồi", Charlie Cooper, một nhà phân tích chống khủng bố người Anh nói. Mục tiêu của al-Baghdadi là thành lập nhà nước Hồi giáo riêng trải dài từ Syria, Iraq cho đến Jordan, Israel, Palestine, Li-băng, đảo Síp và một phần phía nam của Thổ Nhĩ Kỳ.