Tục hóa vàng và thời gian hóa vàng
Theo quan niệm dân gian của người Việt, ngày 30 Tết, các gia đình sẽ làm mâm cơm tất niên để mời các cụ về ăn Tết. Hết 3 ngày tết, con cháu lại sửa soạn mâm lễ để tổng kết hết tết “tiễn ông bà”, đồng thời đón thần tài, thần lộc.
Giải thích trên báo Lao động về tục hóa vàng của người Việt, GS Lê Văn Lan cho rằng tục lệ này dựa trên tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, vật hoá vàng thường gắn với đời sống thường nhật, để thấy con người ở thế giới bên kia sống gần với dương gian.
Thời gian nào phù hợp để cúng để hóa vàng? Ảnh minh hoạ
Trả lời trên báo Giao thông, theo chuyên gia phong thủy Tuấn Kiệt, công ty phong thủy Việt Nam, ngày tổ chức lễ hóa vàng không cố định mà tùy thuộc vào mỗi gia đình. Thường người ta thực hiện vào ngày mùng 3 Tết, tuy nhiên, lễ hóa vàng còn được tiến hành từ ngày mùng 4 đến ngày mùng 10 Tết.
Nhiều gia đình cẩn trọng trong việc thờ cúng thì còn chọn ngày tốt để hóa vàng với mong muốn mang lại sự hanh thông, may mắn nhất cho gia đình mình trong năm mới.
“Năm nay có ngày tốt đầu năm như mùng 2, mùng 6, mùng 8 các gia đình có thể lựa chọn hóa vàng vào những ngày đó. Lễ cúng thần linh gia tiên cầu nguyện cho các vị thần gia tiên mình được siêu thoát, đem lại may mắn cho gia đình mình" chuyên gia Tuấn Kiệt cho biết.
Còn theo GS Ngô Đức Thịnh - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa Việt Nam, các cụ ta vẫn có quan niệm người chết không phải là hết.
Chính vì thế, tục đốt vàng mã là hành động mang tính nghi lễ, có cơ sở nhận thức. Tết sẽ bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp. Sau đó, các gia đình đi nhận mộ, mời Tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu. Tiếp đó là lễ cúng Tất niên tại bàn thờ gia tiên chiều 30, cúng đêm giao thừa (sáng mồng 1 của năm mới) và kết thúc bằng lễ hóa vàng để tạm biệt tổ tiên sau những ngày Tết đầm ấm.
Cách chuẩn bị mâm cỗ cúng hóa vàng đầy đủ
Mâm cúng lễ hóa vàng cúng giống như mâm cúng thờ gia tiên. Tùy theo điều kiện, khả năng của từng gia đình mà mâm cơm cúng cũng sẽ có sự khác nhau. Bữa cơm cúng này không đòi hỏi quá nhiều sự cầu kỳ, gia chủ có thể làm mâm cúng mặn hay chay đều được.
Đối với mâm cơm mặn ít nhất cần có gà trống, bát canh, giò, hay nem rán. Dù là mâm chay hay mặn cũng cần phải có hương, hoa, ngũ quả, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng/ bánh tét, xôi. Ngoài ra, cũng cần có những lễ vật như: vàng mã, đèn, nến...
Bài văn khấn hóa vàng dành cho gia chủ
Dưới đây là bài văn khấn hóa vàng theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hoá Thông tin:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần
Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch tôn thần.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày... tháng... năm Quý Mão
Chúng con là... tuổi...
Hiện cư ngụ tại...
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Lưu ý: Khi hóa vàng, phần tiền vàng của gia thần phải hóa trước, tiền vàng, đồ dùng của tổ tiên hóa sau.
Văn khấn hóa vàng theo Tập văn cúng gia tiên - NXB Văn hoá dân tộc:
Hôm nay ngày...
Tại: Thôn... xã/phường... huyện/quận... tỉnh/TP...
Tín chủ là... cùng toàn gia kính bái.
Nay nhân ngày lễ tạ.
Kính cẩn sắm một lễ gồm..., gọi là lễ mọn lòng thành, kính dâng lên: Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, bản gia tiên sư, bản viên thổ công, liệt vị tôn thần.
Trước linh vị của:
Hiển:
Hiển:
Hiển:
Và các vị Tổ bá, Tổ thúc, Tổ cô, cùng các vong linh phụng thờ theo tiên tổ.
Kính cẩn thưa rằng:
Tiệc xuân đã mãn
Lễ tạ kính trình
Rước tiễn tiên linh
Lại về âm giới
Buổi đầu năm mới
Toàn gia mong đợi
Lưu phúc lưu ân
Kính cáo tôn thần
Phù trì phù hộ
Dương cơ âm mộ
Mọi chỗ tốt lành
Con cháu an ninh
Vận hành khang thái
Cẩn cáo!
Một số lưu ý trong lễ cúng hóa vàng
- Mâm cúng đồ mặn nên làm một con gà trống luộc (không được dùng gà trống thiến hoặc dị tật)
- Đặt gà vào mâm cúng phải dùng đĩa to và sạch, bày đầy đủ các bộ phận từ lòng, tiết,...
- Cúng ngoài trời khi đặt đĩa gà thì đầu gà phải hướng ra đường.
Thục Hiền(T/h)
