Khoa học tiến bộ trên thế giới ngày càng phát triển, đi cùng với sự phát triển đó là những ứng dụng phục vụ tốt hơn cho cuộc sống, tuy nhiên cũng từ đó mà tình hình tội phạm lợi dụng công nghệ để thực hiện hành vi phạm tội đang là vấn đề lớn đặt ra cho công tác công an. Ở phạm vi bài viết này, chúng tôi chỉ muốn lược ra đôi nét về bút “phù thủy”, loại bút bi sau khi viết ra sẽ tự động bay màu mực trong vòng từ 6 đến 24 giờ.
 |
| Lô hàng bút “phù thủy” Công an Hà Nội bắt giữ ngày 10/5/2013 |
Bút bi thần kỳ, bút phù thủy hay bút bay mực đã xuất hiện trên thị trường Việt nam với nhiều nhãn hiệu, xuất xứ khác nhau. Nhìn bề ngoài, bút bi thần kỳ không khác bút bi thông thường. Chiếc bút có thể có một lõi mực hoặc cũng có thể có 3 lõi mực màu xanh, đen, đỏ như bút bi thông thường.
Đặc điểm chung của loại bút bi này là khi viết các nội dung, ký tự hiện lên trên tài liệu như các loại bút bi thông thường. Nhưng sau một thời gian ngắn, các nội dung, ký tự thể hiện trên tài liệu tự nhiên bay mất mà không để lại bất kỳ dấu vết nào khi quan sát bằng mắt thường. Chính vì sự “lợi hại” này mà nhiều đối tượng đã lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội, nhất là trong các giao dịch kinh tế, tài chính ngân hàng…
Tại Việt Nam, theo báo chí đã ghi nhận một trường hợp dùng bút bay màu mực để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Anh N.Q.L (chủ một cửa hàng bán vật liệu xây dựng tại quận Bình Tân, TP HCM) cho biết, đầu tháng 2/2013, anh được một khách hay mua vật liệu xây dựng của anh đến hỏi mượn tiền. Nghĩ đây là khách hàng thân thiết lại có biên nhận hai bên ký kết với nhau nên anh L yên tâm đưa cho người này mượn gần một tỷ đồng. Đến hẹn lấy nợ, anh L mở tủ cầm giấy vay thì tá hỏa không thấy chữ ký của người mượn tiền đâu. Tìm gặp con nợ để làm rõ vấn đề trên thì người này chối bay việc mình đã vay tiền của anh L.
Đó là một ví dụ đối tượng sử dụng bút bay màu mực để thực hiện hành vi phạm tội xảy ra ở Việt Nam. Vấn đề đặt ra với công tác giám định kỹ thuật hình sự, làm thế nào để xác định xem có hay không có nội dung xuất hiện trên tài liệu và cách thức khôi phục nội dung trên tài liệu đã bị “bay” mất, nhằm phục vụ công tác giám định truy nguyên.
Thực ra, về bản chất, loại mực bay màu đó là một loại hóa chất, có thể là màu xanh, màu đỏ hay màu đen… tùy theo cách pha chế nhằm đáp ứng nhu cầu của người sử dụng. Mặc dù là bay màu nhưng đó chỉ là hiện tượng chuyển đổi từ dạng này sang dạng khác.
Về nguyên lý, các loại mực đều biến đổi mờ, nhạt dần dưới ảnh hưởng, tác động của thời gian; của điều kiện khí hậu; bảo quản…; điều kiện thời tiết, ánh sáng…Thông qua các biện pháp kỹ thuật và phương tiện nghiệp vụ, giám định viên vẫn có thể khôi phục lại nội dung đã được thể hiện trên tài liệu.
Do vậy, đối với trường hợp sử dụng bút bi viết bay màu mực, cơ quan giám định kỹ thuật hình sự vẫn có nhiều phương pháp để kiểm tra, khôi phục, phát hiện nội dung đã được thể hiện trên tài liệu, như bằng phương pháp hóa học sử dụng các phản ứng hóa học với các hóa chất; như bằng công tác giám định tài liệu, sử dụng các nguồn sáng, các tia dưới các bước sóng nhất định nhằm phát hiện có nội dung xuất hiện trên tài liệu hay không, đồng thời có thể khôi phục, chụp lại dấu vết của nội dung để lại trên tài liệu là giấy hoặc các chất liệu khác phục vụ công tác giám định.
Ngoài ra, với các nội dung được thể hiện trên tài liệu là giấy, qua sử dụng phương tiện nghiệp vụ là máy giám định tài liệu, giám định viên kỹ thuật hình sự cũng có thể xác định được dấu vết hằn của nội dung để lại trên tài liệu, phục vụ bổ trợ cho công tác giám định, truy nguyên đồng nhất.
Như vậy, việc tội phạm sử dụng phương tiện tinh vi để thực hiện hành vi phạm tội nhưng với tiến bộ của khoa học nói chung, tiến bộ của khoa học hình sự nói riêng thì dù có núp dưới bất kỳ hình thức nào thì sự thật vẫn được làm sáng tỏ.
Tuy nhiên, để cảnh giác với loại tội phạm này, bên cạnh việc nhà nước cấm nhập khẩu loại mặt hàng này, quản lý chặt chẽ trên thị trường tự do thì các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi tiến hành các giao dịch dân sự, tài chính, kinh tế, cam kết và các tài liệu quan trọng khác… cần chủ động chuẩn bị bút viết sử dụng loại mực có độ bền cao khi tiến hành giao dịch, không để đối tượng xấu lợi dụng trục lợi.
