(ĐSPL) - “Lệnh ông không bằng cồng bà” đã thành câu cửa miệng quen thuộc với nhiều người dân, để thuận lợi cho công việc của mình, người ta đều tìm cách dò xét, đi cửa sau với “cồng bà” của quan chức trước khi nhờ cậy đến “cửa ông. Trên thực tế đã có không những bà vợ mượn oai hùng của chồng để tác oai, tác quái và cuối cùng là vướng vòng lao lý và phải hầu tòa. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, nó chỉ là bề nổi của tảng băng chìm...
Sân sau quan chức: Tiền - tình - tội
Mới đây nhất, ngày 15/6, TAND tỉnh Cà Mau đã đưa ra xét xử phúc thẩm vụ án làm giả con dấu, tài liệu cơ quan, tổ chức đối với bị cáo Nguyễn Cẩm Nhung (42 tuổi) nguyên giám đốc công ty TNHH Hưng Điền và chị ruột là Nguyễn Thúy Sen (49 tuổi) nguyên kế toán công ty Hưng Điền. Vụ án sẽ không có gì quá đặc biệt, nếu như bị cáo Nhung không phải là vợ của nguyên giám đốc sở xây dựng Cà Mau, ông Nguyễn Quốc Định….
Các bị cáo Sen, Nhung và đồng phạm trong vụ án làm giả con dấu, giấy tờ cơ quan tổ chức trong phiên sơ thẩm. |
Theo kết quả điều tra, tài liệu giả bao gồm: 25 chứng thư với nội dung chi nhánh Agribank H.Trần Văn Thời bảo lãnh cho Công ty Hưng Điền tham gia dự thầu thi công 8 gói thầu do Sở Xây dựng Cà Mau làm chủ đầu tư, 6 chứng thư với nội dung tham gia 2 gói thầu ở Vườn quốc gia U Minh Hạ. Ngoài ra, bà Nhung còn trực tiếp làm giả văn bản của Ban Quản lý dự án khu đô thị Đông Bắc (thuộc Sở Xây dựng tỉnh Cà Mau) và quyết định của chính chồng bà bằng hình thức cắt ghép con dấu dán vào văn bản mà bà đã tự soạn thảo, rồi photo lại nhiều lần và đánh cắp con dấu của Ban Quản lý dự án khu đô thị Đông Bắc đóng vào văn bản của bà, sau đó chỉ đạo nhân viên nhái chữ ký ?!
Trước đó, ngày 5/1/2015, tòa sơ thẩm TAND huyện Trần Văn Thời đã tuyên bị cáo Nhung 30 tháng tù giam, bị cáo Sen 24 tháng tù giam. Hành vi phạm tội của hai bị cáo Nhung, Sen diễn ra trong một thời gian khá dài, kể từ khi chồng bị cáo Nhung là ông Nguyễn Quốc Định, nguyên giám đốc sở xây dựng tỉnh Cà Mau còn đương chức. Thời kỳ này, ông Định đã ưu ái giao nhiều gói thầu cho công ty vợ. Do có nhiều sai phạm, ông Định đã hai lần bị kỷ luật cảnh cáo về mặt Đảng và chính quyền (lần 1 vào tháng 10/2012 và lần 2 vào tháng 12/2014). Trước khi vụ được đem ra xét xử công khai, dư luận tỉnh Cà Mau đã dấy lên những hoài nghi: “Ông Định có thực sự không biết, không hay và hoàn toàn vô can trước hành vi phạm tội của vợ?”.
Nhắc lại vụ án chồng án giết người, đốt xác gây phẫn nộ trong dư luận cả nước cách đây không lâu của bà vợ bí thư Đảng ủy xã Kim Long, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu là Lê Thị Hường (38 tuổi) với những tình tiết man rợ, tàn độc. Nạn nhân trong vụ án thứ nhất là bà Dương Thị Bình H. (SN 1961), là cán bộ xã Kim Long, chết nghi do điện giật và bị Hường đốt xác trong vườn nhà vào ngày 14/5/2012. Nạn nhân trong vụ án thứ hai là vợ chồng bà Phan Ngọc Ng., bị Hường chém hàng chục nhát vào người khi đến nhà thanh toán nợ vào ngày 15/1/2013 nhằm trốn nợ. Dư luận địa phương cho biết, trước đó lợi dụng là vợ của bí thư Đảng ủy xã, Hường đã kết thân và vay nợ của rất nhiều người địa phương nhưng trốn tránh không trả nợ, bị các chủ nợ ráo riết đòi.
Vụ án vợ bí thư xã giết người, đốt xác phi tang khiến dư luận rúng động một thời. |
Khi vợ bị bắt, chồng Lê Thị Hường là ông Võ Thành M. lên tiếng không hề hay biết về các “giao dịch” tiền- nợ của vợ. Sau đó ông M. đã bị thôi chức Bí thư Đảng uỷ, chuyển về huyện uỷ Châu Đức, chờ sắp xếp công việc khác. Một vụ án khác cũng khiến dư luận quan tâm mới được phanh phui vào giữa 2014 là vụ Ngô Thị Hiền (trú tại phường 9, TP. Tuy Hòa, Phú Yên) lợi dụng chức vụ của chồng để lừa đảo chạy. Được biết, chồng của đối tượng Hiền từng là lãnh đạo chủ chốt của sở nội vụ tỉnh Phú Yên. Từ đầu năm 2012 đến cuối 2013, Hiền đã nhận tiền của nhiều người, hứa hẹn xin cho vào làm việc tại các cơ quan nhà nước rồi lừa họ, chiếm đoạt tài sản hàng chục người với số tiền lên tới 770 triệu đồng. Sau khi vụ việc bị phanh phui ông H. , chồng Hiền cũng đã phải nhận hình thức khai trừ Đảng và cho biết, trong thời gian tại vị có biết việc vợ nhận tiền và hứa xin việc cho nhiều người, nhưng không có cách ngăn chặn ?!
“Xưa như Diễm” nhưng vẫn chưa có đối sách
Vay nợ, làm giả giấy tờ, lừa đảo chạy việc, lợi dụng chức vụ của chồng để kiếm lời từ các giao dịch mờ ám,… chỉ là số ít trong cách hoạt động vi phạm pháp luật nhằm trục lợi của các “quan bà” dựa vào “hơi” quyền lực của chồng. Mặc dù với đồng lung công chức khá ít ỏi, nhưng một bộ phận quan chức lại có mức sống khá hoành tráng so với mặt bằng chung. Thực hư chuyện làm kinh tế của vợ, con quan chức cho đến nay vẫn đang có nhiều bàn cãi. Theo chia sẻ của một chuyên gia, hiện nay “sân sau” của nhiều quan chức không chỉ gói gọn trong phạm vi vợ, con mà còn có cả bồ, “bạn thân”, thậm chí là …bồ.
Chuyện “đi cửa sau” với “quan bà” để vận động looby quan chức đã trở thành chuyện “xưa như Diễm” nhưng hiện nay vẫn chưa có đối sách nào để ngăn chặn. Một chuyên gia kinh tế cao cấp đã từng thẳng thắn: Quyền lực đang bị “thương mại hóa” mạnh mẽ đến mức các doanh nghiệp hiện nay đang phải dành rất nhiều tiền bạc và thời gian để chăm sóc các mối quan hệ với quan chức, trong đó, chủ yếu là “sân sau”, là vợ, là bồ của các vị này.
Chế tài nào để xử lý “lệnh ông – cồng bà” Bên hành lang Quốc hội, trao đổi với PV báo ĐS&PL, ĐB Nguyễn Công Hồng – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nhận định, khi xác định chính xác được “vì là vợ hoặc con ông ấy mới nhận được dự án này, dự án khác” mới có thể chứng minh tội danh. Thậm chí, nếu chứng minh được sự thông đồng, “ra lệnh” hay gây ảnh hưởng của người chồng để đưa dự án về cho vợ, người thân thì người chồng sẽ bị xem xét ở tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn.
Theo phân tích của ĐB Hồng, Bộ luật hình sự đã có quy định vệ tội Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi (Điều 291). Theo đó, chủ thế cấu thành tội phạm là người có quan hệ và có ảnh hưởng nhất định đối với người có chức vụ, quyền hạn. Giữa họ và người có chức vụ, quyền hạn tồn tại mối quan hệ và người phạm tội đã lợi dụng mối quan hệ này để nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác. Cũng do có mối quan hệ nhất định mà người có việc mới tin và đưa tài sản cho họ. Việc một số người vợ lợi dụng địa vị của chồng (vợ) để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật là một thực tế đang tồn tại và có thể bị xem xét ở tội danh nêu trên. Tuy nhiên, phải có chứng cứ rõ ràng để buộc tội. Trước câu hỏi của PV về hiện tượng một số quan chức lập doanh nghiệp “sân sau” cho vơ, hoặc người thân làm chủ hoặc cùng doanh nghiệp làm ăn để doanh nghiệp lấy làm bình phong, ĐB Nguyễn Công Hồng cho rằng, việc này rất khó xác định. ĐB Hồng nói: “Tội danh quy định như thế nhưng trên thực tế, việc chứng minh rất khó. Tất nhiên, về mặt suy đoán, mọi người có thể xì xào “vì là vợ ông này hay con ông kia nên mới có được dự án ấy”, người bình thường phải thông qua đấu thầu công khai... nhưng những việc như thế phải điều tra, làm rõ mới chứng minh được”. Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, về mặt pháp lý, chúng ta cũng có những cơ chế để kiểm tra. Pháp luật quy định rất rõ, những dự án nào phải đấu thầu, quy trình đấu thầu ra sao... nếu như có “quân xanh, quân đỏ” thì phải điều tra. Chỉ khi xác định chính xác được “vì là vợ hoặc con ông ấy mới nhận được dự án này, dự án khác” mới có thể chứng minh tội danh nêu trên. Thậm chí, nếu chứng minh được sự thông đồng, “ra lệnh” hay gây ảnh hưởng của người chồng để đưa dự án về cho vợ, người thân thì người chồng sẽ bị xem xét ở tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn. “Sử dụng quyền lực để “tư túi” cho mình và người thân, làm điều phi pháp là thực trạng đáng buồn” Cũng trao đổi với PV báo ĐS&PL bên hành lang Quốc hội, ĐB Hồ Trọng Ngũ – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội khẳng định, không có “vùng cấm” trong việc xử lý sai phạm của quan chức. Theo ĐB Ngũ, hiện tượng quan chức thoái hóa biến chất, sử dụng quyền lực để “tư túi” cho mình và người thân, làm điều phi pháp là thực trạng đáng buồn. Nhìn nhận về hiện tượng một số quan chức “tư túi”, cho người thân lập các doanh nghiệp, coi đó như “sân sau” để đẩy các dự án về, ĐB Hồ Trọng Ngũ cho rằng: “Việc quan chức dùng quyền lực của mình để tư lợi bản thân hoặc tư lợi cho gia đình, người thân của mình là một trong những hành vi đáng xấu hổ, đáng lên án và làm mất đi hình ảnh trong mắt người dân”. Theo ĐB Ngũ, quan chức thường gắn với sự thanh liêm, chí công vô tư. Người dân bầu họ lên để phục vụ lợi ích cho quảng đại quần chúng chứ không phải nhận hối lộ, chỉ chăm chăm vào việc làm giàu cho chính mình và gia đình. “Thực tế đã phản ánh có không ít quan chức hiện nay thoái hóa biến chất đã sử dụng quyền lực của mình làm điều phi pháp. Theo tôi, đây là một thực trạng đáng buồn”, ông Ngũ chia sẻ.
Theo ĐB Ngũ, pháp luật đã quy định rõ về việc xử lý kỷ luật Đảng viên vi phạm; trong đó có việc để vợ (chồng), con lợi dụng chức vụ, vị trí công tác của mình tổ chức, thực hiện các hoạt động vi phạm pháp luật nghiêm trọng... “Do đó, tôi cho rằng, trong vấn đề này, chúng ta phải xử lý nghiêm khắc. Không có “vùng cấm” trong việc xử lý sai phạm của quan chức. Càng là người có chức, có quyền mà phạm tội vì càng phải xử lý nghiêm để tăng sức răn đe. Bởi ngoài tư cách là công dân, họ còn đại diện cho một tổ chức, đơn vị trong bộ máy nhà nước. Việc họ vi phạm sẽ ảnh hưởng đến uy tín của nhà nước gây dư luận rất lớn”, ĐB Ngũ nói. |
Anh Đức- Đỗ Thơm- Đỗ Huệ
