Thời gian tranh cử quá ngắn, không có đề xuất cụ thể
Theo thông tin trên VnExpress, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris bắt đầu tranh cử từ tháng 8/2024, sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng. Toàn bộ hành trình vận động của bà chỉ kéo dài hơn 100 ngày, ngắn nhất trong lịch sử chính trị hiện đại của Mỹ.
Giới chuyên gia nhận định, bà Harris đã có một chiến dịch tranh cử “tệ nhất lịch sử”. Thời gian tranh cử quá ngắn, thiếu đề xuất cụ thể trong khi cử tri có dấu hiệu không hài lòng với chính quyền đương nhiệm được cho là nguyên nhân khiến bà Harris không thể trở thành nữ Tổng thống Mỹ đầu tiên.
“Những đề xuất bà đưa ra cho người dân Mỹ thiếu thực chất, không khác gì 'ai cũng được, miễn không phải ông Trump'. Bà ấy chủ động tránh né truyền thông và khi trả lời phỏng vấn, bà ấy lại dành hầu hết thời gian để công kích Trump thay vì nêu cụ thể mình có thể làm gì khác biệt”, cây viết chính trị Camilla Tominey của Telegraph nêu ý kiến.
Toàn bộ hành trình vận động của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris chỉ kéo dài hơn 100 ngày. Ảnh: BBC
Bà Harris từng tranh cử tổng thống Mỹ vào tháng 1/2019 nhưng đến tháng 12/2019, bà rút lui do không đủ nguồn lực. Đến tháng 8/2020, ông Biden đã chọn bà Harris làm đối tác tranh cử trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm đó.
Năm nay, bà Harris có cơ hội để làm nên lịch sử nhưng cơ hội đắc cử lần này liên quan mật thiết tới ông Biden và hiệu quả điều hành đất nước trong gần 4 năm qua của ông. Trong hầu hết năm 2024, ông Biden và các quan chức lãnh đạo đảng Dân chủ vẫn tự tin tổng thống dễ dàng tái đắc cử nhờ những thành tựu về lập pháp. Đây được cho là lý do ông Biden không rời cuộc đua sớm, bất chấp các lo ngại về tuổi tác.
Thế nhưng trên thực tế, ông Biden liên tục nhận đánh giá tín nhiệm thấp, với khoảng 2/3 cử tri cho rằng Mỹ đang đi sai hướng. Lạm phát Mỹ đạt đỉnh trong nhiệm kỳ của ông Biden, sau đó hạ nhiệt phần nào nhờ chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed).
Bên cạnh đó, thế giới xảy ra hai cuộc xung đột lớn khiến nhiều cử tri nhớ về giai đoạn hòa bình và kinh tế thịnh vượng trước đại dịch COVID-19 dưới thời ông Donald Trump.
Sau khi bắt đầu chiến dịch của mình, bà Harris nhanh chóng giúp đảng Dân chủ đoàn kết, tập hợp sự ủng hộ từ cử tri và giúp thu về lượng tiền quyên góp kỷ lục cho nỗ lực tranh cử. Tuy nhiên, những động lực đó không giúp bà Harris “thoát bóng” ông Biden, cũng khó thuyết phục cử tri rằng bà sẽ đưa Mỹ sang trang mới.
Bà Harris không thể hiện mình khác biệt thế nào khi cử tri cho bà cơ hội, ngoại trừ lời hứa "sẵn sàng đưa thành viên Cộng hòa vào nội các nếu đắc cử". Bà cũng không nêu rõ lập trường về hai cuộc xung đột ở Ukraine và Trung Đông.
Phó Tổng thống Harris và Thống đốc Minnesota Tim Walz trong cuộc phỏng vấn với CNN. Ảnh: CNN
Ông Jason Miller - cố vấn chiến dịch của ông Trump, đã xác định được bước ngoặt trong cuộc đua giữa hai ứng viên, khi còn cách Ngày Bầu cử gần một tháng. Đó là khi bà Harris trả lời phỏng vấn từ bà Sunny Hostin - đồng dẫn chương trình The View vào ngày 8/10.
Bà Hostin hỏi Phó tổng thống một câu, được đánh giá là dễ, rằng nếu đắc cử, ứng viên Dân chủ sẽ làm gì khác biệt so với chính quyền ông Biden. "Chưa có điều gì hiện ra trong tâm trí tôi", bà Harris đáp lại.
Câu trả lời lập tức khiến đội ngũ cố vấn của Phó tổng thống lo ngại và trở thành yếu tố để phe ông Trump công kích. Trong những tuần tiếp theo, bà Harris đã cố gắng sửa chữa sai lầm nhưng tác động tiêu cực từ bình luận này khó đảo ngược.
Tập trung công kích ông Trump, coi nhẹ vấn đề kinh tế
Ngay từ khi bắt đầu chiến dịch tranh cử, bà Harris đã biến cuộc đua vào Nhà Trắng thành cuộc trưng cầu dân ý về ông Trump. Phó Tổng thống đề cập quá khứ làm công tố viên, đối lập với hàng loạt rắc rối pháp lý của ứng viên đảng Cộng hòa.
Được biết, hiện tại, ông Trump đang đang đối mặt 4 vụ truy tố cấp bang và liên bang, trong đó đã bị kết tội vụ làm giả hồ sơ kinh doanh để ém thông tin khi tranh cử năm 2016 ở New York, theo thông tin trên tờ Nhà Báo & Công Luận.
Trong những tuần cuối chiến dịch, bà Harris càng gia tăng công kích, cảnh báo ông Trump “bất ổn và rối loạn”. Bà định hình cuộc bầu cử là cuộc chiến vì nền dân chủ, không khác nhiều so với nỗ lực của ông Biden trước đó.
Theo ý kiến của nhà thăm dò kỳ cựu Frank Luntz, bà Harris thất cử vì chuyển trọng tâm sang công kích ông Trump.
"Cử tri vốn đã biết mọi thứ về Trump và họ muốn biết nhiều hơn về kế hoạch của Harris trong giờ đầu tiên, ngày đầu tiên, tháng đầu tiên và năm đầu tiên nếu bà đắc cử. Đó là sai lầm khủng khiếp, khi chiến dịch của bà lại chiếu đèn sân khấu vào ông Trump hơn là các đề xuất chính sách của bà Harris", USA Today dẫn lời ông Luntz.
Trong khi đó, cây viết chính trị Ross Clark của tờ Spectator cho rằng, việc bà Harris bỏ quên vấn đề kinh tế là một sai lầm lớn. “Ý tưởng rằng cử tri Mỹ sẽ bị chi phối bởi bất cứ điều gì khác ngoài hoàn cảnh kinh tế cá nhân của họ là điều ngốc nghêch", ông viết.
Ông Clark chia sẻ thêm: “Đây là sự kiêu ngạo thuần túy. Nghĩ rằng cuộc bầu cử Mỹ sẽ chuyển sang vấn đề phá thai tự do (xin lỗi, 'quyền sinh sản') chẳng qua chỉ là suy nghĩ viển vông của nhiều nhà bình luận và học giả đưa ra quan điểm đó".
Nhà thăm dò kỳ cựu Frank Luntz cho rằng bà Kamala Harris thất cử vì chuyển trọng tâm sang công kích ông Donald Trump. Ảnh: Reuters
Bà Harris đã quá tập trung vào vấn đề phá thai, mà quên đi rằng kinh tế mới là yếu tố quan trọng. Theo ông Clark, chiến dịch của bà Harris đã hoạt động dựa trên giả định rằng phá thai gần như là vấn đề quan trọng nhất, thống nhất đối với “tất cả người Mỹ tử tế” và “việc hủy bỏ Roe v. Wade là một thảm họa quốc gia”.
“Trên thực tế, ông Donald Trump không cố gắng cấm phá thai dù sao đi nữa - chỉ để chuyển giao vấn đề này cho từng bang”, cây viết của tờ Spectator cho hay.
Cũng theo ông Clark, “Mỹ không suy thoái và trên thực tế, đã phục hồi mạnh mẽ hơn Vương quốc Anh hoặc Khu vực đồng tiền chung châu Âu kể từ khi xảy ra đại dịch. Tuy nhiên, điều đó không bảo vệ người Mỹ khỏi lạm phát”.
Đảng Cộng hòa đã nhận ra điều đó và tận dụng triệt để cơ hội này để giành chiến thắng năm nay, cũng như các vấn đề khiến người nhập cư bất hợp pháp và vô gia cư tràn lan trên đường phố đang rất nhức nhối ở Mỹ dưới thời ông Biden.
“Nếu bạn là một công nhân thu nhập thấp, nhập cư bất hợp pháp là một vấn đề rất, rất lớn. Nó góp phần làm giảm tiền lương của bạn và làm suy yếu sinh kế của bạn. Bạn sẽ trừng phạt bất kỳ chính quyền nào tỏ ra yếu kém về vấn đề này”, ông Clark nhấn mạnh một lần nữa, để khẳng định rằng vấn đề “cơm áo gạo tiền” luôn là quan trọng hàng đầu.
Ông Clark cũng nêu ra một vấn đề nữa là bà Harris đã quá tự tin về khả năng chiến thắng của mình, khi được truyền thông tung hô và các trang thăm dò ý kiến đều nhận định bà có nhiều cơ hội chiến thắng hơn ông Trump.
Về phía chiến dịch của bà Harris, họ không cho rằng bà gánh trách nhiệm. "Chúng tôi đã triển khai chiến dịch tốt nhất có thể, khi ông Joe Biden vẫn đang là Tổng thống. Ông Joe Biden là lý do duy nhất khiến bà Harris và phe Dân chủ thua tối nay", một trợ lý của bà Harris nói với Politico. Một cố vấn khác cho rằng ông Biden lẽ ra nên rút lui sớm hơn.
