Đại cử tri là gì?
“Khi bạn bỏ phiếu bầu tổng thống, bạn không bỏ phiếu cho ứng viên tổng thống. Thay vào đó, bạn đang bỏ phiếu cho các đại cử tri của đảng đó, những người thường bỏ phiếu ủng hộ ứng cử viên tổng thống giành được nhiều phiếu nhất ở bang đó”, ông William Field, Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Rutgers, giải thích ngắn gọn về “đại cử tri”.
Ví dụ, California có 54 phiếu và Texas có 40 phiếu, trong khi các tiểu bang ít dân nhất và Quận Columbia chỉ có 3 phiếu và đó là số lượng đại cử tri tối thiểu của một tiểu bang.
Toàn quốc có tổng cộng 538 phiếu đại cử tri, và ứng cử viên cần 270 phiếu để thắng.
Cuộc bầu cử về cơ bản được quyết định theo từng tiểu bang. Thông thường, nếu một ứng cử viên thắng phiếu phổ thông ở một bang, họ sẽ nhận được tất cả số phiếu đại cử tri của bang đó.
Cử tri đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Mỹ 2024. Ảnh: Reuters
Theo kết quả được công bố trưa 6/11, kết quả kiểm phiếu sơ bộ tính tới 13h30 cho thấy ông Donald Trump đã giành số phiếu đại cử tri vượt ngưỡng 270 phiếu đại cử tri cần thiết theo luật định và qua đó đánh bại ứng cử viên Kamala Harris bên phía đảng Dân chủ.
Vào ngày 17/12, các đại cử tri sẽ họp mặt để bỏ phiếu bầu tổng thống. Sau đó, bản sao của các lá phiếu sẽ được gửi đến chủ tịch Thượng viện Mỹ, tức Phó Tổng thống, để chính thức được kiểm phiếu. Vào ngày 6/1 năm sau, Quốc hội họp để kiểm phiếu đại cử tri và xác nhận chiến thắng cho ứng cử viên nào nhận được ít nhất 270 phiếu.
Các đại cử tri được lựa chọn bởi mỗi đảng chính trị, nhưng nguyên tắc bầu khác nhau tùy theo từng bang. Các nguyên tắc áp dụng chung cho tất cả các tiểu bang bao gồm: thượng nghị sĩ, dân biểu hoặc những người nắm giữ “chức vụ tổ chức tín thác hoặc lợi nhuận ở nước Mỹ” không thể trở thành đại cử tri.
Đại cử tri phản bội là gì?
Trong lịch sử, các đại cử tri thường bỏ phiếu cho ứng viên của đảng mình, người giành được đa số phiếu phổ thông ở bang đó. Tuy nhiên, họ cũng có quyền làm ngược lại và những người này được gọi là "đại cử tri bất tuân" (hay đại cử tri phản bội, đại cử tri bất tín).
Trên thực tế, các đại cử tri phá vỡ cam kết rất hiếm thấy, bởi họ là những người đã được chọn lựa dựa trên lòng trung thành với đảng. Về cơ bản, đại cử tri được lựa chọn theo đảng phái, nên việc họ phản bội ứng viên đảng mình thường không xảy ra.
Việc đại cử tri bất tuân làm thay đổi kết quả bầu cử chưa bao giờ xảy ra trong lịch sử Mỹ, dù có một số ví dụ về mặt lý thuyết rằng lá phiếu của họ có thể làm được điều đó
Kể từ năm 1948 tới nay chỉ có 16 "đại cử tri bất tín", nhưng đáng chú ý là có tới 7 người trong đó là của cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, trong đó 5 người chuyển lá phiếu bầu của họ từ bà Hillary Clinton cho người khác và hai người chuyển phiếu từ ông Trump cho người khác.
Ông Donald Trump giành số phiếu đại cử tri vượt ngưỡng 270 phiếu đại cử tri cần thiết. Ảnh: Getty
Hiện 38 tiểu bang (bao gồm Washington, D.C.) yêu cầu đại cử tri phải bỏ phiếu cho một ứng cử viên đã cam kết. Tòa án Tối cao Mỹ đã duy trì các luật này vào năm 2020 trong vụ Chiafalo kiện Washington, trong đó nêu rõ các tiểu bang có thể yêu cầu đại cử tri cam kết và phạt hoặc hủy bỏ các phiếu bầu sai lệch.
Đạo luật cử tri trung thành thống nhất của Tổng thống là luật do Ủy ban Luật thống nhất soạn thảo. Đạo luật này quy định đại cử tri phải cam kết bỏ phiếu cho một ứng cử viên và sẽ bị thay thế nếu họ không bỏ phiếu theo cam kết.
10 bang ở Mỹ đã ban hành luật này bao gồm: California, Illinois, Indiana, Minnesota, Montana, Nebraska, Nevada, North Dakota, Tennessee và Washington. California và North Dakota là tiểu bang gần đây nhất ban hành luật này, lần lượt thông qua vào năm 2022 và 2021. Nhiều tiểu bang khác cũng có quy định tương tự, ngay cả khi họ không áp dụng chính xác Đạo luật cử tri trung thành thống nhất của Tổng thống.
